Euskal Herriko Autonomia Estatutua (1936-10-04)
Enviado por Chuletator online y clasificado en Historia
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 4,4 KB
A.
Aztergai dugun testuan Euskeldun Batzokijaren Estatutuko 8 artikulu agertzen dira.
Testu motaren arabera, izaera politikoa duen testu juridikoa dela esan dezakegu.
hartzailea koletiboa da beraz. Honez gain, Bizkaitarra astekarian argiratzeak erakusten digu nahiz eta Euskaldun batzokiko kideei zuzendua egon, baduela proiekzio publikoa programa politiko bat den heinean.
Une historikoari dagokokionez, testua «Bizkaitarra» astekari nazionalistan argitaratu zen
1894ko maiatzaren 24an; hau da, Errestaurazio garaian.
Momentu horretan Maria Kristina zen erregeordea, Alfontso XIII.A erregea adin txikikoa zelako.
B.
1go artikuluan Euskaldun Batzokiya izeneko elkarte bat sortuko dela dio, Jaungoikoa eta
Lagi-Zarra leloaren jarraitzaile bizkaitarrak bilduko dituena.
Euzkeldun Batzokija haren menpen geratuko da; hau da, Bilboko elkarte hau alderdian bilduko da.
Hurrengo sei artikuluak elkartearen ideologiari buruz dihardute
artikuluak dionez, Bizkaiak bizitzako edozein alorretan eta beste herriekiko harremanetan ere Jaungoikoa eta erlijio katolikoa izango ditu oinarri.
artikulua Lagizarraz ari da. Jatorrizko askatasuna berreskuratu eta Lege Zaharraren berrezarpenean oinarrituko dute etorkizuneko Bizkaia. Gehienbat euskal arrazako familiaz osatuko da eta Euskara izango da Bizkaiko hizkuntza ofiziala.
5, 6 eta 7. Artikuluetan Jaungoikoa eta Lagizarra, erlijioa eta politikaren arteko armonia eta bereizketaren gainetik egongo da Bizkaia.
Testua errestaurazio garaian ematen da, Maria Cristinaren erregeordetza garaian.
Gobernuan txandakatze sistema dago, Cánovas del Castillo eta Sagastaren artekoa.
Urte batzuk arinago, 3. Gerra karlista bukatu ondoren, Cánovas del Castillok, 1876ko legearekin, Euskal Foruak guztiz indargabetu zituen.
Era berean, 1876tik aurrera Bizkaiko industrializazioak bultzada handia izan zuen.
Bilbo eta bere inguruko herriak Espainiatik etorritako langilez bete ziren.
Honela, XIX. Mendearen amaieran hasten da euskal nazionalismoa indarra hartzen.
Euskal nazionalismoaren pentsamendua Sabino Aranak artikulatu zuen. Honen sorreran eragin zuzena izango zuten foruen abolizioak eta Bizkaian industrializazioak eragindako aldaketek .
Honen aurrean, independentziaren eta euskal estatu konfederala osatzearen aldekoa zen
Sabino Arana.
Pentsamendu honen arabera euskaldunen nazio proiektua euskaldunon esku egon behar zen, eta Espainiarekiko independentzia lortu behar zen. Bizkaia nazio bat zen eta, beraz, independiente izateko eskubidea zuen. Geroago Euskal Herriko gainontzeko lurraldeetara zabaldu zituen planteamendu horiek.
Sabino Aranaren jazarpena bere pentsamolde politikoearengatik izan zen
Espainiaren ohorea zalantzan jartzeagatik eta proiektu nazional alternatibo bat eskaintzeagatik; laburbilduz, «rebelión contra España» delitua leporatu zioten.
1995ean Bizkaiko erakundea Euzko Alderdi Jeltzalea sortuko da, Sabino Aranaren ideologian oinarrituta. .
Batzokiak ireki zituzten eta EAJren antolaketa Bizkaia osora zabaldu zen. Gainerako euskal probintzietara ere zabaldu zen, baina Bizkaian baino indar gutxiagorekin.
Hasieran independentistak nagusitu ziren eta alderdiaren kontrola mantendu zuten
1915 arte. Urte horietan nazionalismoa antolatu zen: batzarrak egin zituzten, biltzeko tokiak sortu , sindikatu bat ere , egunkari bat argitaratu eta sinbologia nazionalista ezarri . Aderdia finkatu eta afiliatu kopurua asko handitu zen.
1916an, autonomistek alderdiaren kontrola berreskuratu zuten eta alderdiari izena aldatu zioten: Comunión Nacionalista Vasca .
1930ean euskal nazionalismoaren alderdi biak berriz alkartu ziren Bergarako
Batzarrean eta EAJ-PNV berritua sortu zen. Alderdi eskuindarra eta katolikoa zen eta bazterturik utzi zuen joera akonfesional eta liberaleko sektore bat. Honeek taldetik alde egin eta Acción Nacionalista Vasca-Eusko Abertzale Ekintza , ezkerreko alderdi nazionalista sortu zen.
II.Errepublikan EAJaren helburu nagusia autonomia estatutua lortzea izan zen eta gerra zibilaren garaian lortu zuen.
Euskal nazionalismoaren antolaketa politikoa hasiko da batzokiyarekin, Eusko Alderdi
Jeltzalearen sorreraren oinarria izango dena, Euskal Herrian nagusi izango den alderdia bereziki 1931tik aurrera.
Aztergai dugun testuan Euskeldun Batzokijaren Estatutuko 8 artikulu agertzen dira.
Testu motaren arabera, izaera politikoa duen testu juridikoa dela esan dezakegu.
hartzailea koletiboa da beraz. Honez gain, Bizkaitarra astekarian argiratzeak erakusten digu nahiz eta Euskaldun batzokiko kideei zuzendua egon, baduela proiekzio publikoa programa politiko bat den heinean.
Une historikoari dagokokionez, testua «Bizkaitarra» astekari nazionalistan argitaratu zen
1894ko maiatzaren 24an; hau da, Errestaurazio garaian.
Momentu horretan Maria Kristina zen erregeordea, Alfontso XIII.A erregea adin txikikoa zelako.
B.
1go artikuluan Euskaldun Batzokiya izeneko elkarte bat sortuko dela dio, Jaungoikoa eta
Lagi-Zarra leloaren jarraitzaile bizkaitarrak bilduko dituena.
Euzkeldun Batzokija haren menpen geratuko da; hau da, Bilboko elkarte hau alderdian bilduko da.
Hurrengo sei artikuluak elkartearen ideologiari buruz dihardute
artikuluak dionez, Bizkaiak bizitzako edozein alorretan eta beste herriekiko harremanetan ere Jaungoikoa eta erlijio katolikoa izango ditu oinarri.
artikulua Lagizarraz ari da. Jatorrizko askatasuna berreskuratu eta Lege Zaharraren berrezarpenean oinarrituko dute etorkizuneko Bizkaia. Gehienbat euskal arrazako familiaz osatuko da eta Euskara izango da Bizkaiko hizkuntza ofiziala.
5, 6 eta 7. Artikuluetan Jaungoikoa eta Lagizarra, erlijioa eta politikaren arteko armonia eta bereizketaren gainetik egongo da Bizkaia.
Testua errestaurazio garaian ematen da, Maria Cristinaren erregeordetza garaian.
Gobernuan txandakatze sistema dago, Cánovas del Castillo eta Sagastaren artekoa.
Urte batzuk arinago, 3. Gerra karlista bukatu ondoren, Cánovas del Castillok, 1876ko legearekin, Euskal Foruak guztiz indargabetu zituen.
Era berean, 1876tik aurrera Bizkaiko industrializazioak bultzada handia izan zuen.
Bilbo eta bere inguruko herriak Espainiatik etorritako langilez bete ziren.
Honela, XIX. Mendearen amaieran hasten da euskal nazionalismoa indarra hartzen.
Euskal nazionalismoaren pentsamendua Sabino Aranak artikulatu zuen. Honen sorreran eragin zuzena izango zuten foruen abolizioak eta Bizkaian industrializazioak eragindako aldaketek .
Honen aurrean, independentziaren eta euskal estatu konfederala osatzearen aldekoa zen
Sabino Arana.
Pentsamendu honen arabera euskaldunen nazio proiektua euskaldunon esku egon behar zen, eta Espainiarekiko independentzia lortu behar zen. Bizkaia nazio bat zen eta, beraz, independiente izateko eskubidea zuen. Geroago Euskal Herriko gainontzeko lurraldeetara zabaldu zituen planteamendu horiek.
Sabino Aranaren jazarpena bere pentsamolde politikoearengatik izan zen
Espainiaren ohorea zalantzan jartzeagatik eta proiektu nazional alternatibo bat eskaintzeagatik; laburbilduz, «rebelión contra España» delitua leporatu zioten.
1995ean Bizkaiko erakundea Euzko Alderdi Jeltzalea sortuko da, Sabino Aranaren ideologian oinarrituta. .
Batzokiak ireki zituzten eta EAJren antolaketa Bizkaia osora zabaldu zen. Gainerako euskal probintzietara ere zabaldu zen, baina Bizkaian baino indar gutxiagorekin.
Hasieran independentistak nagusitu ziren eta alderdiaren kontrola mantendu zuten
1915 arte. Urte horietan nazionalismoa antolatu zen: batzarrak egin zituzten, biltzeko tokiak sortu , sindikatu bat ere , egunkari bat argitaratu eta sinbologia nazionalista ezarri . Aderdia finkatu eta afiliatu kopurua asko handitu zen.
1916an, autonomistek alderdiaren kontrola berreskuratu zuten eta alderdiari izena aldatu zioten: Comunión Nacionalista Vasca .
1930ean euskal nazionalismoaren alderdi biak berriz alkartu ziren Bergarako
Batzarrean eta EAJ-PNV berritua sortu zen. Alderdi eskuindarra eta katolikoa zen eta bazterturik utzi zuen joera akonfesional eta liberaleko sektore bat. Honeek taldetik alde egin eta Acción Nacionalista Vasca-Eusko Abertzale Ekintza , ezkerreko alderdi nazionalista sortu zen.
II.Errepublikan EAJaren helburu nagusia autonomia estatutua lortzea izan zen eta gerra zibilaren garaian lortu zuen.
Euskal nazionalismoaren antolaketa politikoa hasiko da batzokiyarekin, Eusko Alderdi
Jeltzalearen sorreraren oinarria izango dena, Euskal Herrian nagusi izango den alderdia bereziki 1931tik aurrera.