Espainiako Turismoaren Bilakaera: Hazkundea, Krisiak eta Eredu Berria

TURISMOA ESPAINIAN: BILAKAERA HISTORIKOA

1. Turismoaren Hazkundearen Hastapenak (1960-1975)

Espainian turismoa eskasa izan zen 1960ko hamarkadara arte, baina ordutik aurrera izugarri hazi zen. 1960ko hamarkadatik 1975eko krisialdira bitartean, turismoak hazkunde itzela izan zuen. Hazkunde horren eragileak kanpokoak eta barnekoak izan ziren.

Kanpo-eragileak

• Bigarren Mundu Gerraren ondorengo garapen ekonomikoari esker, klase ertaina hazi egin zen, eta langileek aisialdiaz gozatzeko denbora eta diru nahikoa izan zuten. Horretarako funtsezkoa izan zen ordaindutako oporrak orokortzea.
• Hegazkina merkatu zen, trenbide- eta errepide-sareak hobetu ziren, eta automobilaren erabilera orokortu zen.

Barne-eragileak

• Espainia Europako bezeroengandik hurbil egotea.
• Natura-baliabide apartak: uda bero eta lehorrak, eta hondartza bikainak.
• Kultura-baliabideak: arkeologia-aztarnategiak, hiri historikoak, monumentuak, tradizioak, folklorea eta gastronomia.
• Kostu baxua, pezetaren debaluazioaren ondorioz.
• Azpiegitura eta zerbitzu egokiak: hotel-instalazioak eta ostalaritza-zerbitzuak.
• Estatu-politiken ondorioz, nazioarteko harremanak normalizatu eta azpiegiturak eraiki ziren. Gainera, Espainia turismo-helmuga gisa saltzeko propaganda handia egin zen, industrializazioa finantzatzeko eta merkataritza-defizita orekatzeko.

2. Hasierako Turismo Eredua

Eredua udakoa zen gehienbat, eta Mediterraneoko, Balear Uharteetako eta Kanarietako eguzki- eta hondartza-eremuetan kontzentratzen zen. Ingurumen-inpaktuarekiko axolagabekeria nabarmena zen, eta eredua turoperadoreen mende zegoen.

3. Turismo Eredu Tradizionalaren Krisia (1975-1985)

1975etik 1985era bitartean, Espainiako turismoa krisi betean egon zen. Turista kopurua eta diru-sarrera turistikoak hazi egin baziren ere, nazioartean baino erritmo apalagoan egin zuten.

Krisiaren Faktoreak

Faktore Koiunturalak

• Mundu osoko krisi ekonomikoa, petrolioaren prezioaren gorakadak eragindakoa.

Sakoneko Faktoreak

• Espainiako turismo-eskaintzaren arazoak: inflazioak eta soldaten gorakadak prezioak igotzea ekarri zuten, baina kalitateak ez zuen hobera egin. Turismoa ez zegoen eskarira egokituta; gazteak eta erretiratuak urtean zehar etortzen ziren, baina eskaintza ez zen horretara moldatzen.
• Ingurumen-kalitatearen eskari gero eta handiagoa, helmuga batzuk hondatzen ari baitziren.
• Helmuga lehiakorren agerpena: Afrikako iparraldea, Balkanak, Karibe, Asiako ipar-ekialdea eta Ozeania.

4. Eredu Berri Bateranzko Birmoldaketa (1985-)

1985az geroztik, diru-sarrera turistikoen erritmoak goranzko joerari eutsi dio, salbuespen hauekin: 1990eko hamarkadaren hasierako krisia, 2008-2013ko finantza-krisia eta 2020ko COVID-19aren pandemia.

Birmoldaketaren Eragileak

• Espainia Europar Batasunean sartzea.
• Balkanetako eta Afrika iparraldeko zenbait herrialde musulmanetako ezegonkortasun politikoa.
• Turismoan gastu handiagoa egiten duten urrutiko merkatuetako bisitari kopuruaren gorakada (amerikarrak, errusiarrak eta asiarrak), aireko konektagarritasuna hobetzearen ondorioz.
• Eragile demografikoak: bizi-itxaropena luzatzea eta hirietako biztanleek jarduera berrien premia sentitzea, lan-errutinari eta hirietako giro hertsagarri eta kutsatuari aurre egiteko.

5. Turismo Eredu Berriaren Helburuak eta Erronkak

Helburu Nagusiak

• Erosteko ahalmen handiagoa duten turistak erakartzea, bisitari kopuru txikiagoa konpentsatzeko.
• Turismoa denboran eta espazioan hobeto banatzea, eguzki eta hondartzako turismoaz bestelako eskaintzen bidez.
• Ingurumen-jasangarritasuna lortzea.
• Nazioarteko turoperadoreekiko mendekotasuna murriztea.
• Administrazio publikoek turismoa aktiboki sustatzea.
• Espainiak kalitatezko turismo-helmuga gisa duen irudia sendotzea.

Egungo Egoera

Turismo-birmoldaketa hori, ordea, ez da oraindik amaitu, eguzki eta hondartzako eredu masiboak nagusi izaten jarraitzen baitu.