Espainiako Landaretza: Klima eta Formazio Nagusiak

Klima Ozeanikoa

Kostaldeko klima ozeanikoan, hosto erorkorreko basoa da landare-formaziorik zabalduena. Zuhaitzek hosto planoak, handiak eta finak dituzte. Baso hau 30 m-tik gorako altuera duten espeziez osatua dago. Haritza eta pagoa dira esanguratsuenak; badira hain garrantzitsuak ez diren beste espezie batzuk ere, hala nola gaztainondoa, astigarra eta urritza.

Haritzak nahiago ditu lurzoru azidoak, eta ez du jasaten udako lehortea ezta goi-aldeetako hotza ere, pagoak ez bezala. Pagoa eskualde eurosiberiarreko zuhaitzik bertakoena da; ingurumen-hezetasun handia behar du, ondo jasaten du altitudea, eta nahiago ditu lurzoru basiko edo karedunak, silizeoak ere onartzen baditu ere.

Baso ozeaniarra degradatzen denean, sasitza atlantikoa agertzen da, txilarrez, ote zuriz eta isatsez osatua. Eremu ozeanikoan, hosto erorkorreko basoek zona handiak galdu dituzte, eta horien ordez etekin ekonomiko handiagoko espezieak ugaritu dira: pinua eta eukaliptoa.

Trantsizioko klima ozeanikoan, ameztiak eta erkameztiak daude. Hauek leku lehorragoetan eta eguzkitsuagoetan hazten dira, baina artadi eta artelatz-basoek baino hezetasun gehiago behar dute. Espezie hauek martzeszentzia dute, hau da, hostoa ez da erortzen kimu berria atera arte.

Klima Mediterraneoa: Itsasertza

Landaretza: Hosto iraunkorreko baso mediterraneoa da formaziorik garrantzitsuena. Hau urritzen denean, lehorrera nahiz tenperatura altuagoetara hobeto moldatutako espezieak agertzen dira:

• Aleppoko pinua: edozein lurzorutan egokitzen da, lehortera oso ondo moldatuta, baina ezin du jasan negu gogorra.
• Kostaldean ere: palmitoa eta adelfa.

Baso mediterraneoa degradatzen denean, sastrakadi mediterraneoa agertzen da:

1. Makia

   Zuhaixka-formazio trinkoa da (2 m-tik gora). Sastrakadi esklerofiloek osatzen dute: estrepa, txilarrak, etab.

2. Garriga

   Landare tamaina txikiagoko formazioa da: ezkaia, erromeroa, etab.

Klima Mediterraneo Kontinentala

Landaretza: Hosto iraunkorreko basoaren eremua da. Altuera ertaineko zuhaitzek osatzen dute. Enbor ez-zuzenak, lodiak eta zimurtuak izaten dituzte, eta hostoak iraunkorrak dira. Adarrek adaburu globular eta zabalak eratzen dituzte, eta horiek lurzoruan itzala egiten dute intsolazioa eta lurruntzea gutxitzeko.

Hostoek ezaugarri bereziak garatu dituzte bertako tenperatura altuen eragina arintzeko: txikiak eta mamitsuak dira, ahalik eta ur gutxien galtzeko. Baso honek oihanpe aberatsa du, besteak beste, isatsa eta otabera.

Eskualde honetan ondoen egokitzen diren zuhaitzak hauek dira: artea eta artelatza, eta koniferen artean, Aleppoko pinua. Beti ere espezie esklerofiloak (hosto gogorrak) eta xerofiloak (inguru lehorretako espezieak) dira.

Artea eta Artelatza

Artea da zuhaitz klimaxeko petoena; lurraldearen 4/5 hartzera iritsi zen. Bi subespezie daude:

• Batek hezetasun gehiago behar du.
• Bestea oso ondo egokitzen da ingurune mediterraneoan, eta barrualdean 1.000 m-ko altueratik gora izaten diren lehorteari eta hotz handienei bakarrik egiten die ihes.

Artelatzak artearen antz handia du; artelatzak, ordea, 500 mm-tik gorako prezipitazioa behar du, lurzoru silizeoak edo karbonatutan oso pobreak eta negu leunak.

Basoaren Degradazioa

Baso mediterraneoa degradatzen denean, sastrakadi mediterraneoa agertzen da:

1. Makia

   Zuhaixka-formazio trinkoa da. Sastrakadi esklerofiloek osatzen dute: estrepak, txilarrak, etab.

2. Garriga

   Landare tamaina txikiagoko formazioa da: ezkaia, erromeroa, etab.

Gaur egun, baso hosto iraunkorra kontserbatzeko angioaren sistema erabiltzen da.