Espainiako Demografia: Egitura, Bilakaera eta Migrazioak

Biztanleriaren Piramidea: Definizioa eta Egitura

Biztanleriaren piramidea grafiko bat da, eta bertan biztanleriaren adina eta sexua erakusten dira aldi jakin batean.

• Erdiko ardatzean adin-taldeak agertzen dira (normalean 5 urteko tarteetan).
• Eskuineko aldean, emakumeen kopuruak barra bidez azaltzen dira.
• Ezkerraldean, berriz, gizonen kopuruak.

Biztanleak maiz ehunekotan adierazten dira, eta grafiko honen bidez aztertzen da populazioaren banaketa (adibidez, zaharrek ala gazteek duten pisua). Datuak INEk (Estatistikako Institutu Nazionalak) ematen ditu.

Espainiako Biztanleriaren Egituraren Azterketa

Sexuaren Araberako Egitura

Sexuaren araberako egiturari dagokionez, ikus dezakegu hasieran, lehenengo 20 urteetan, gizonen kopurua emakumeena baino handiagoa dela. Gero, 55 urtetik aurrera, emakumeak gehiago dira, gizonek baino bizi-itxaropen handiagoa dutelako (batez beste, 5 urte eta erdi gehiago bizi dira). Emakumeen bizi-itxaropen handiagoaren arrazoiak biologikoak (gorputzaren ezaugarriak) eta kulturalak (lana, osasun-ohiturak, dieta, etab.) izan daitezke.

Adinaren Araberako Egitura

Biztanleriaren adinaren arabera hiru talde daude:

• Gazteak (15 urtera artekoak)
• Helduak (16 eta 64 urte artekoak)
• Adinekoak (65 urtetik gorakoak)

Adinekoen kopurua handitzen ari da bizi-itxaropenaren igoeraren ondorioz.

Bilakaera Historikoa eta Belaunaldiak

Gerra Zibila (1936-1939) bizi izan zuten belaunaldiaren artean, 100 urtetik gorako pertsonak oso gutxi dira, eta 80 eta 84 urte bitarteko belaunaldi hutsak sortu ziren. Hala ere, piramidean hori ez da nabaritzen. 65-79 urte bitarteko adinekoen kopurua, berriz, handitu egin zen garapen ekonomikoaren eta gatazkaren ondorioak atzean uztearen eraginez.

45 eta 64 urte arteko helduen kopurua nabarmen handitu zen Baby Boom garaian eta landa-eremuetatik hirietara egindako exodoagatik. Hala ere, Europan egindako emigrazioek desorekak eragin zituzten. 20-44 urtekoen belaunaldiak, aldiz, beherakada izan zuen 1973ko krisi ekonomikoaren ondorioz, baita bizi-kostuaren igoera, emakumeen emantzipazioa eta antikontzeptiboen erabilera bezalako faktoreengatik ere. Bestalde, 10-19 urteko gazteen kopurua zertxobait igo zen XXI. mendearen lehen hamarkadako immigrazioari esker, baina 9 urtera arteko haurren kopurua berriro jaitsi zen 2007ko krisi ekonomikoaren ondorioz.

Kanpo-Migrazioak (Emigrazioa)

Emigrazioaren Etapa Historikoak

Ipar Afrikako Emigrazioa

XIX. mendean, Afrikara, batez ere Aljeriara, joan ziren espainiarrak, bereziki Alacant, Murtzia eta Almeriako eskualdeetatik, bizi-baldintza gogorren ondorioz. Bertan, herri-lanetan eta nekazaritzan lan egin zuten.

Latinoamerikako Emigrazioa

XX. mendeko hasieran, Latinoamerika izan zen helmuga nagusia, batez ere Argentina, Kuba, Brasil, Mexiko eta Uruguai. Emigrante gehienak galiziarrak, asturiarrak eta kanariarrak ziren, eta 1930eko krisi ekonomikoak mugatu zuen emigrazioa.

Frantziako Emigrazioa

XX. mendearen lehen erdian, Frantziara joan ziren espainiarrak, batez ere Gerra Zibilaren ondorioz (1939). Frantziako eremuan 800.000 pertsona inguru bizi ziren Mundu Gerraren hasieran.

Bigarren Mundu Gerraren Osteko Emigrazioa

1945etik aurrera, Europara emigratzeko joera handitu zen, batez ere Frantzian, Alemanian eta Suitzan eskulanaren beharra zegoelako, eta Espainian egoera ekonomiko eta sozial zaila zegoelako.

1960-1970 Hamarkadetako Gailurra

1960 eta 1970 urteetan, Andaluzia eta Galizia izan ziren Europan emigraziorik handiena izan zuten eskualdeak. 1974tik aurrera, emigrazioa nabarmen murriztu zen, eta horrek migrazio-balantze negatiboa edo positiboa sortu zuen.

Emigrazioaren Ondorioak

Laburbilduz, Espainiako emigranteen joan-etorriak deskribatzen dira, Afrika, Latinoamerika eta Europako helmugetara, eta horien atzean egon ziren krisi ekonomikoak, gerrak eta lan-eskariak.

• Ondorio Positiboak:
  • Langabezia murriztea.
  • Atzerritik diru gehiago ekartzea.
• Ondorio Negatiboak:
  • Biztanleriaren zahartzea.
  • Eskualde batzuen despopulazioa.

Espainiako Egungo Egoera Demografikoa

Horren guztiaren ondorioz, Espainiak hazkunde demografiko oso ahula edo negatiboa du, eta biztanleria zahartua dago. Espainian, emakumeak % 51,02 dira, hau da, pixka bat gehiago gizonezkoak baino. Baina herrialdeak arazo demografikoak ditu:

• Saldo begetatiboa negatiboa da, hau da, heriotzak jaiotzak baino gehiago dira (132.842 gehiago urtero), eta horrek biztanleria murriztea eta zahartzea eragiten du.
• Haurrak oso gutxi dira, biztanleriaren % 13,44 baino ez.
• Adinekoen kopurua oso altua da: biztanleriaren % 20,26 dira 65 urtetik gorakoak, beraz, biztanleria zahartua da.

Espainian, jaiotza-tasa oso baxua da (‰ 6,9), baina bizi-itxaropen altua du, batez beste 83,2 urte, munduko handienetako bat.

Piramide Erregresiboa

Biztanleriaren piramidea erregresiboa da, beheko zatia (gazteak) erdialdea (helduak) baino estuagoa. Hau da, jaiotza eta heriotza-tasak baxuak dira, eta hazkunde naturala ia nulua da. Herrialde garatuen biztanleriaren ezaugarri tipikoa da, eta biztanleria zahartzen jarraitzeko joera du.

Atzerritarren Immigrazioa Espainian

Espainian azken urteetan immigrazioa asko hazi da: 30 urtean legez bizi diren atzerritarrak 65.000 izatetik 400.000 izatera igaro dira. Hainbat egoera eta jatorri dituzten etorkinak biltzen ditu.

Immigrazio Motak

Nazionalizatutako Atzerritarrak

Espainiako nazionalitatea eskatzen duten pertsonak dira, eta gehienak iberoamerikarrak dira, Espainiako legeak lehentasunezko tratua ematen baitie.

Langile Etorkinak

Gehienbat Madrilen eta Bartzelonan kokatzen dira. Zerbitzuen sektorean lan egiten dute (%67), baita nekazaritzan (%13,5), eraikuntzan eta industrian ere. Etorkin horien jatorrizko herrialdeak Ipar Afrika, Latinoamerika, Asia, Europa ez-komunitarioa eta Estatu Batuak dira.

Ikasleak

Unibertsitateko ikasle atzerritarrek nolabaiteko garrantzia duten kolektiboa osatzen dute nazioarteko immigrazioan, eta gehienak Madril, Granada, Bartzelona eta Salamancakoak izan ziren.

Asilatuak eta Errefuxiatuak

Gerrek edo jazarpenek ihes egindako pertsonak dira, eta gehienak Ekialdeko Europa (Errumania, Bosnia), Afrika (Senegal) eta Latinoamerikatik datoz. Espainian errefuxiatu gutxiago daude Frantzia edo Belgikarekin alderatuta.

Legez Kanpoko Etorkinak

Espainian legez kanpo bizi diren pertsonak dira, lan egiteko edo prestazio sozialak jasotzeko aukerarik gabe. Gehienak gazteak dira eta nekazaritzan, eraikuntzan edo kaleko salmentan aritzen dira. Marokotik, Argentinatik, Perutik eta Senegaldik datoz, eta Madrilen eta Bartzelonan kokatzen dira, batez ere. Egoera erregularizatzeko programak egin dira, baina askok pobrezia eta marjinazioa pairatzen dute.

Immigrazioaren Eragina

Immigrazio mota bakoitzak arazoak eta erronkak planteatzen ditu Espainiako gizartearentzat, baina baita abantailak ere, hala nola kultur aniztasuna eta eskulan eskaintza.