Espainiako biztanleria

1-  Biztanleria

Demografia:

Lurralde jakin bateko biztanleria ikertzen duen zientzia da.

2- Jaiotza-tasa

Jaiotza-tasa:

Adierazten du zenbat jaiotza egon diren lurralde batean denbora-tarte jakin batean

Formula:

Ezaugarriak munduan:

Europako eta Ipar Amerikako herrialdeek oso jaiotza-tasa baxua dute; Asian berriz oso altua

3- Jaiotza-tasen faktoreak

Faktoreak:

• Faktore ekonomikoak:

  
  Krisaldietan eta oparoetan eragina du. Bestalde, landa-gizarteetan, seme-alabek lan egiten dutenez jaiotza-tasa altua izaten da, baina hiriko gizarteetan, jaiotza-tasa baxua izaten da, seme-alabak heztea garesitagoa delako.

• Faktore kulturalak:

  
  Erlijio-sinesmenak eragina dute.

• Faktore sozialak:

  
  Emakumeak zenbat seme-alaba eduki nahi dituzten erabaki dezaketen gizarteetan.

Politika demografikoak:

Batzuetan, gobernuek jaiotza-tasa igotzeko edo jeisteko, politika batzuk aplikatzen dira.

4- Heriotza-tasa eta bizi-itxaropena

Heriotza-tasa:

Adierazten du zenbat heriotza egon diren urtebetean lurralde jakin batean. Kopuru hori handia ala txikia den jakiteko, heriotza-tasa gordina (HTGd) kalkulatzen da. Munduko heriotza-tasa jaitsi egin da.

Bizi-itxaropena

Pertsona bat bizi daitekeen urte kopurua da.

Formula:

Heriotza-tasa gordina:

Haurren heriotza-tasa:

Berezko hazkundea (HHT):

Jaiotzak-heriotzak

Faktoreak:

Zeinbait faktorek eragina dute heriotza-tasan:

• Elikadura:

  
  Ongi elikatutako pertsonek osasun ona izaten dute, gaixotzeko arrisku gutxiago dute eta, gaixotzen badira, azkarrago sendatzen dira.

• Higiene-eta osasun-zerbitzuak:

  
  Edateko ura eta hutsubide-sistemak edukitzeak gaixotasunak ez harrapatzen laguntzen du eta bizi-itxaropena handitzen du.

Berezko hazkunde positiboa

: Biztanleri gaztea oso ugari dela, eta 65 urteko pertssonak oso gutxi direla. Hau, garapen-bidean dauden herrialdetan  gertatzen da.

Berezko-hazkunde positiboa

:Biztanleria zahartzen da eta gazteak gutxitzen dira.

5- Migrazio-mugimenduak

Migrazio-mugimendua:

Bizilekuz aldatzeari aisialdiak eragin gabe deritzo.

Emigrazioa:

Lurralde batetik joaten badira beste batean bizitzeko.

Immigrazioa:

Lurralde batera iristen badira, han bizitzeko

Migrazioen kausak:

• Kausa sozioekonomikoak:

  
  Lan baldintzak hobetu nahi direlako eta bizi-maila hobea lortu nahi izatea,  edo jatorrizko herrialdean ez bada lanik aurkitzen

• Kausa naturalak:

  
  Natura-hondamendiek eraginda, adibidez lehorte luzeak

• Kausa politikoak:

  
  Gobernu diktatorialen edo erlijio-agintarien jazarpenik ihes egitea.

Migrazio motak:

Zenbait motatako izan daitezke, iraupenaren eta arrazoiaren arabera.

• Migrazioak iraupenaren arabera:

  
  Behin betikoak izan daitezke, emigrantea helmugako tokian geratzen bada eta ez bada bere jatorriko lurraldera itzultzen. Edo aldi baterakoak denbora jakin bat igaro ondoren emigrantea bere jatorriko lurraldera itzultzen bada.

• Migrazioak helmugaren arabera:

  
  Kanpokoak edo nazioartekoak izan daitezke, emigranteak atzerrira joaten badira eta beste herrialde batean bizitzen hasten badira, edo nazionalak, beren herrialdeko beste toki batera joaten badira.

• Migrazioak lekualdatzeko arrazoien arabera:

  
  Borondatezko migrazioak izan daitezke, emigranteak askatasun osoz erabaki badu joatea, edo migrazio behartuak, zerbaitek edo norbaitek bultzatzen badu emigrante joatera.

Migrazio-saldoa:

 Immigranteak-emigranteak

6-Migrazioen ondorioak

Ondorioak emigranteeen jatorriko lurraldeetan:

• Ondorio negatiboak: emigranteen jatorrizko herrialdeen biztanleri-egituran, izan ere emigratzen dutenak gazteak izaten dira, orduan biztanleria zahartzen da.

• Ondorio positiboak: langabezia-arazoak eta baliabideen gaineko presioa arintzen duelako.

Ondorioak inmigranteak jasotzen dituzten lurraldeetan:

• Ondorio positiboak: Biztanleri gaztea igotzen denez, jaiotza-tasa igotzen da. Gainera, lanerako adinean dafoen biztanleria igotzen denez, kontsumoa handitzen da. Aniztasun kulturala areagotzen da.

• Ondorio positiboak: Gastu ekonomikoak eragiten dituzte eta marjinazio, bazterketa eta xenofobia-fenomenoak sor daitezke.