Errusiar Eredu Ekonomikoa: Iraultzatik Trantsiziora

XIX. Mendeko Errusia: Nekazaritza Atzeratuaren Zama

XIX. mendean, Errusiaren egoera Europako beste herrialdeen aldean oso desberdina zen. Gizarte-egitura eta pentsamolde atzeratuek ekonomian eragin nabarmena zuten. Nekazaritza, sektorerik garrantzitsuena izanik, teknika zaharkituetan oinarritzen zen, produktibitate urria eta bizi-baldintza txarrak sortuz.

Nekazaritza Erreformak: Aurrerapen Bila

Nekazaritzak industriaren garapena oztopatzen zuenez, 1861ean tsarraren gobernuak Nekazaritzako Lehen Erreforma Handia abiarazi zuen. Estatuak lur-jabe handiei lurrak erosi zizkien zor publikoaren truke, eta mir izeneko komunitateei banatu zizkien, familien artean banatzeko. Hala ere, erreforma honek ez zuen arrakasta handirik izan, nekazarien motibazio falta zela eta.

1906an, nekazarien egoera jasanezina zela ikusita, Stolypinen Erreforma jarri zen martxan. Helburu nagusiak mir sistema bertan behera uztea, lur-jabetza sustatzea, Siberiako kolonizazioari ekitea, estatu-zorrekin amaitzea eta nekazari-klase sendoa sortzea ziren. Aipatzekoa da, hala ere, Errusia garai hartan munduko lehen nekazaritza-produktu esportatzailea zela.

Industrializazio Berantiarra eta Protekzionismoa

Errusiaren egoera kritikoa zenez, gobernuak protekzionismoari ekin zion industrializazioa bultzatzeko XIX. mendearen amaieran. Mendebaldeko Europatik teknika eta teknologia berriak ekarri zituzten nekazarien produktibitatea hobetzeko asmoz. Industrializaziorako, oso mesedegarria izan zen Errusiak zituen natura-baliabide ugariak (ikatza, petrolioa, burdina eta ehungintzarako lehengaiak) eta trenbidearen eraikuntza, atzerriko inbertsioekin batera. Lehen Mundu Gerraren bezperan, Errusiaren industriaren hazkundea nabaria zen, burdingintzan munduko laugarren ekoizle bihurtuz.

Desoreka Ekonomikoa eta Gizarte-Arazoak

Industriaren hazkundea gorabehera, Errusiaren per capita errenta oso baxua zen. Desoreka handia zegoen nekazaritza eta industriaren artean, eta horrek industriaren garapena mugatzen zuen, baliabide urritasuna zela eta (elikagai falta nekazaritza atzeratuaren ondorioz).

Iraultza Boltxebikea eta Eredu Komunista

1917an, Iraultza Boltxebikea gertatu zen. Bigarren Mundu Gerra amaitu ondoren, eredu komunista ekialdeko Asiara, Europara, Latinoamerikara, Txinara eta Kubara hedatu zen. Garapen ekonomiko komunistaren estrategiaren ezaugarri nagusiak hauek ziren:

• Autarkian oinarritutako garapen-eredua, barnealderantz bideratua.
• Estatuaren erabateko parte-hartzea ekonomian.
• Baliabideen esleipena botere publikoen esku.
• Baliabideen gehiegizko erabilera.
• Kantitateari lehentasuna ematea kalitatearen gainetik.
• Industriari lehentasuna ematea.
• Inbertsio-tasa handitzea, kontsumo-ondasunen eskuragarritasuna murriztuz.
• Langabeziaren eza.
• Hezkuntza-politika eta kultura-sozial sendoak.

Lehen Dekretu Ekonomikoak

Iraultzaren ondoren, lehen dekretu ekonomikoak ezarri ziren: lurren desjabetzea eta doako banaketa, oinarrizko sektoreen nazionalizazioa (garraioa, energia, bankuak, etab.) eta kanpo-zorrei uko egitea.

Ondorioak: Iraultza, Irtenbide Gisa

Errusiako gizartearen egoera oso larria zen. Estatuak nekazariak ia abandonatuta zituen aurreko bi erreformek porrot egin ondoren, eta horrek nekazarien bizi-baldintzak okertzea ekarri zuen. Industriaren eta nekazaritzaren arteko desoreka nabarmena zen, eta bata ezin zuen aurrera egin bestearen laguntzarik gabe, Errusiaren ekonomia kaltetuz. Testuinguru horretan, Iraultza Boltxebikea bigarren aukera bat bezala ikusi zuen gizarteak, batez ere nekazariek. Iraultzaren helburua Errusia krisi-egoeratik ateratzea eta gizartearen ongizatea lortzea zen, eta horregatik, nire ustez, eredu sozioekonomiko berri batera igaro ziren.