A Empresa na Economía Moderna: Conceptos, Tipoloxías e Xestión Estratéxica

1. Concepto de Empresa

A empresa é un organismo que persegue satisfacer as necesidades da comunidade, proporcionando ao mesmo tempo uns beneficios a quen participan no proceso.

• A empresa produce bens e servizos.
• A empresa xera rendas e crea valor.
• A empresa busca financiamento para a súa actividade.

A súa propiedade pode ser pública ou privada, maioritariamente esta última.

A empresa é: unha unidade de produción, un axente económico, unha unidade financeira, unha entidade creadora de valor e un sistema organizado.

2. Clases de Empresas

Segundo os fins que perseguen:

• Mercantís: Cando existe ánimo de lucro.
• Sen ánimo de lucro: Cando manteñen como obxectivo o beneficio económico.

Segundo a titularidade da propiedade:

• Públicas: Cando o propietario é algún órgano do sector público.
• Privadas: Se o propietario é unha persoa física ou xurídica particular.
• Mixtas: Son as sociedades nas que os socios son particulares e propiedade pública.

Segundo o seu tamaño:

Existen varios criterios para establecer o tamaño: volume de vendas, cadro de persoal, fondos propios, etc. O tamaño só serve para discriminar unhas doutras.

Segundo a natureza da súa actividade:

• Sector primario: As que agrupan labores agrícolas, gandeiras, pesca e forestal.
• Sector secundario: Industrias, empresas dedicadas á produción e á construción.
• Sector terciario: As que se dedican á prestación de servizos.

Segundo a forma xurídica:

• Individual: Onde a propiedade é dunha persoa física.
• Colectiva: Cando a propiedade é de varias ou moitas persoas.

3. Funcións da Empresa

• Proporcionar os bens e servizos que a comunidade (o consumidor) precisa.
• Proporciona rendas aos propietarios dos factores de produción, que reparte baixo a forma de rendas. Tamén crea un valor ao poñer no mercado uns produtos cun valor maior ao dos factores empregados.
• Organiza o mercado levando adiante as transaccións necesarias e proporcionando información ao resto dos axentes que participan no mercado.
• Proporciona riqueza á sociedade, xa que distribúe riqueza ás persoas que participan na actividade de produción e aos que se relacionan con ela.

Conclusión: A empresa existirá na medida en que os seus gastos sexan menores que os seus ingresos.

4. Concepcións sobre o Empresario: Schumpeter, Knight e Galbraith

Joseph A. Schumpeter:

Consideraba ao empresario como protagonista do desenvolvemento económico. O empresario era un axente innovador que conseguía situar a súa empresa en vantaxe coa competencia, ao pór en práctica unha innovación que lle permitía estar por riba dos demais. Isto daría unha situación de monopolio ata que outro o imitara, volvendo a estar en equilibrio ata que o empresario comezara de novo o proceso (Invención-Innovación-Imitación).

Frank H. Knight:

Cualifica ao empresario como aquela persoa que asume o risco de contratar factores produtivos nunha situación de incerteza para levar adiante unha empresa co fin de obter beneficios.

John Galbraith:

As empresas teñen diferenciado entre capitalista e empresario. Estas grandes empresas precisan dunha gran cantidade de información técnica que só está dispoñible para un grupo, a tecnoestrutura. Os capitalistas non posúen os coñecementos que lles permiten tomar decisións; estas son tomadas polos tecnócratas, que son os executivos.

5. A Función de Dirección da Empresa

Dirixir consiste en conseguir os obxectivos da empresa mediante a aplicación das funcións de planificación, organización, xestión e control.

A dirección na empresa establécese a través de varios niveis:

• A alta dirección ocúpase de desenvolver plans a longo prazo e da supervisión do funcionamento xeral da empresa.
• A dirección intermedia inclúe aos executivos.
• A dirección operativa inclúe a todos aqueles que están en contacto directo cos traballadores.

Tarefas da función de dirección:

• Fixa obxectivos.
• Elixe os medios necesarios para conseguir os obxectivos.
• Deseña a organización na que se establece a estrutura formal e de responsabilidades.
• Coordina recursos humanos no referente á administración, selección, formación e relacións laborais.

Aptitudes que debe posuír un empresario profesional como directivo:

• Ter unha clara aptitude de liderado.
• Ser un experto estratego con dotes de organización.
• Ter amplos conceptos de marketing.
• Ser un bo director de persoal.
• Ter unha gran capacidade negociadora.