Ekonomia Oinarrizko Kontzeptuak

Dirua eta Bankuak

Dirua

Oro har onartutako truke-bitartekoa edo ordainketa- eta kobrantza-bitartekoa da.

Diru fiduziarioa

Pertsonok harengan dugun konfiantzan oinarritzen den dirua, oro har denek onartutako truke-bitartekotzat erabiltzeko.

Interesa

Maileguan hartutako kapitalaren erabileraren truke egiten den ordainketa da.

Diru-eskaintza

Ekonomia jakin batean zirkulazioan dagoen diru kopurua da.

Diru-agregatua

Zenbait diru mota biltzen dituen magnitude ekonomikoa da.

Banku-jarduera

Aurreztaileen dirua jasotzea, finantzaketa behar duten ekonomia-eragileei maileguan emateko.

Erreserba zatikatua

Jasotako gordailu guztietatik bankuak gordetzen duen diruaren ehunekoa, bezeroek dirua atera nahi dutenean erantzun ahal izateko.

Legezko kutxa-koefizientea

Banku zentralaren aginduz banku-sistemako erakundeek gordetzen duten legezko diruaren ehunekoa, dela bezeroek dirua atera nahi dutenerako baliabideak izan ditzaten, dela interes orokorreko arrazoiengatik.

Banku-diruaren biderketa

Bankuan hasitako gordailu baten ondoren banku-sistemaren barnean diru-eskaintzak izaten duen areagotzeari deritzo.

Moneta-politika

Europako Banku Zentralak hartutako neurrien multzoa da, moneta-gaietako agintariek finkatutako helburuak lortzeko; horretarako, zirkulazioan dagoen diru kantitatea areagotzen edo murrizten dute, eta interes-tasak aldatzen dituzte.

Nazioarteko Merkataritza

Aduana-lurraldea

Salgaien zirkulazio askeko eremu geografiko bat da, eta ez du nahitaez bat etorri behar herrialde jakin baten muga politikoekin.

Abantaila konparatiboaren teoria

Teoria honen arabera, nazioarteko merkatuan ahalik eta modurik efizienteenean truka ditzaketen ondasunen eta zerbitzuen ekoizpenean espezializatzen saiatzen dira herrialdeak.

Protekzionismoa

Herrialde batean atzerriko produktuen sarrera mugatzeko hartutako neurrien multzoari deritzo, bertako industria babesteko helburuarekin.

Elkartrukeko erlazioa

Herrialde batek merkataritza-harremanak dituen beste herrialdeekiko duen posizio erlatiboa da. Erlazio hori nola aldatzen den zehazteko, inportaturiko produktuen prezioaren aldaketa eta esportaturiko produktuen prezioaren aldaketa alderatzen dira.

Eskari Agregatua (DA)

Formula: DA = C + I + G + (X – M)

Non (X – M) esportazio garbiak edo kanpo-saldoa diren.

Bi kontu-saileko teknika

Transakzio guztiak bi aldiz idazten datzan sistema bat da: batetik, jasotako edo emandako salgaiaren balioa idazten da, eta bestetik, emandako edo jasotako dirua.

Ordainketa-balantza

Kontabilitate-dokumentu bat da, herrialde baten eta munduko gainerako herrialdeen artean aldi jakin batean izandako ekonomia-transakzioak erregistratzen dituena.

Moneta-sistemak

Truke-tasak ezartzeko sistemak dira; hau da, dibisen kotizazioa edo prezioa ezartzeko sistemak.