Efektu fotoelektriko

efektu fotoelektrikoa. deskribapena . azalpen kuantikoa. einstein-en teoria. atari- mahistazuna erauzte lana. gainazal metaliko batzuk argiaren eraginpean jartzean (argi ikusgarria edo ultramorea), gainazal horiek elektroaik igortzen dituzte (fotoelektroiak) Fenomeno horri efektu fotoelektrikoa deritzo. (irudi) efektu fotoelektrikoan teoria klasikoaren bidez ahal ezin daitezkeen hiru gertaera agertu ziren:1-igorpen f maiztazuna maiztasun minimo bat baino handiagoa denean gertatzen da soilik/teoria klasikoaren arabera, efektu fotoelektrikoa argiaren edozein maiztasunetan gertatuko da, argiaren intentsitatea behar bezain handia bada./2- argi erasotzailearen maiztasuna fo baino handiagoa bada, igorpenen kopurua argiaren intentsitatearen proportzionala da. Ec_max ez dago intentsitatearen menpe, eta hori ezin azal daiteke teoria klasikoarekin./3- inoiz ez da neurtu atzerapen-denborarik metalaren agitzapenaren eta fotoelektroien igorpenaren artean. Hala ere, t^a klasikoaren arabaera, argiaren intentsitatea oso ahula balitz, atzerapena gertatuko litzateke. Planck-en teoria 1900 urtearen bukaeran, Planckek hipotesi hauek formulatu zituen: 1-Erradazioa igortzen duten atomoek osziladore harmonikoen portaera dute.2- Osziladore bakoitzak xurgatzen edo igortzen duen erradiazioaren energia bere oszilazio- maistasunaren proportzionala da Eo=hf(h=6,625*10^-34jul/ Osziladorearen guztizko energia Eo balioko energia zatien kopuru oso bat da E=nEo; E=nhf (n=1,2,3 nf=fotoia) einteinen teoria eisteinek zalantzan jarri zuen argiaren teoria klasikoa. Plancken arabera osziladoreak xurgatu edo igorritako energia kuantizaturik dago bakarrik. Einsteinek edozein iturri irradiatzailek igorritako energia ere kuantizaturik dagoela dio, fotoi deritzon paketetan./ einsteinek honako hipotesi hauek egin zituen: 1- Fotoi bakoitzaren energia erlazionaturik dago bere f-rekin: E=hf 2- Fotoelektroiak xurgatzen du fotoia fotoelektroiaren energia zinetikoa hauxe da Ec=hf-W/ loturarik ahulena duen elektroiak ihes egingo du energia maximoarekin Emax=hf-Wo  eisteinen teoria erantzuna eman zien alderdi batzuei1-elektroi bat erauzteko behar du energia minimoa Wo denez Ecmax= 0 denean, fotoial energia hau emango dio elektroiari hf=Wo/erradazioaren maiztasuna fo baino txikiagoa bada, ezin izango da fotoelektroirik erauzi 2-argiaren intentsitatea bi aldiz handiagoa bada, fotoi kopurua ere bikoitza izango da. Horrek ez du esan nahi Ec bikoitzen denik, fotoi bakoitzaren eregia hf delako. 3- elektroi bat erauzteko behar den energia pakete kontzentratuetan (fotoiak) hornitzen denez, ez dago atzerapenik elektroien igorpenean.