EAEko Egoera Demografikoa: 2022ko Piramidea eta Etorkizuneko Erronkak

EAEko 2022ko Biztanleria Piramidearen Aurkezpena

Irudi honek Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) 2022. urteko biztanleria-piramide bat irudikatzen du, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) datuetan oinarritua. Piramide honek adin-taldeen eta sexuaren araberako biztanleriaren banaketa erakusten du, gizonak ezkerrean (gorriz) eta emakumeak eskuinean (urdinez) jarriz.

Piramidearen Ezaugarri Nagusiak

Herrialde garatu baten piramidea dela esan daiteke. 40 eta 70 urte bitartean dago segmenturik zabalena; beraz, biztanleria zahartze prozesuan dagoela ondoriozta dezakegu. Bestalde, 0-25 urte artean emakumeak baino gizon gehiago daude, estatistikoki gizon gehiago jaiotzen direlako. Aldiz, 50 urtetik aurrera kontrakoa gertatzen da: emakume gehiago daude gizonak baino. Hau gertatzen da emakumeek gizonek baino bizi-itxaropen handiagoa dutelako. Horrez gain, kontuan hartu behar da lan-istripu tasa handiagoa duten sektoreetan gizon gehiagok lan egiten dutela. Gainera, emakumeek, oro har, ohitura osasuntsuagoak izaten dituzte; adibidez, tabakoaren edo alkoholaren kontsumoa txikiagoa da emakumeen artean.

Adin Taldeen Azterketa Historikoa

Adin-taldeei begira, ikus daiteke 25 urtetik gorako taldeetan jaiotza asko egon zirela iraganean. Biztanle-sarrera handiena 1976. urtearen inguruan izan zen, Baby Boom delakoaren ondorioz. Horrez gain, bizi-itxaropena oso handia da gizarte honetan. Aipatu dugunez, Baby Boom garaian jaio zirenak dira piramidean zati zabalena osatzen dutenak. Bestalde, goiko segmentuan agertzen direnak Gerra Zibilean jaiotakoak dira; horregatik, jaiotzak oso murriztuak izan ziren gerraren ondorioz, eta bizi-itxaropena ere askoz txikiagoa zen. Ikusgarria da segmentu horretan gizonen eta emakumeen arteko aldea, Gerra Zibilean gehien borrokatu zutenak gizonak izan baitziren eta, ondorioz, gizon gehiago hil ziren. Era berean, aipagarria da 2020ko krisia, COVID-19aren pandemiaren ondoriozkoa, jaiotza-tasa nabarmen murriztu eta heriotza ugari eragin baitzituen.

Jaiotza Tasaren Jaitsiera Euskadin: Arrazoiak

Arrazoi demografikoei erreparatuz, esan daiteke Espainiako Estatuko ugalkortasun-tasa munduko txikienetako bat dela, emakumeko 1,2 haurreko estatistikarekin. Horren atzean faktore hauek daude, besteak beste: emakumearen rol-aldaketa eta lan-munduan txertatzea, etxekoandrearen irudi tradizionala lausotuz.

Faktore Sozioekonomiko eta Kultural Osagarriak

Jaiotza-tasa murriztearen beste arrazoi batzuk honako hauek dira:

• Abortuaren legeztatzea: Lehen legalki abortatzea ezinezkoa zen, baina gaur egun aukera bat denez, emakume askok hautatzen dute.
• Aisialdiaren eta kontsumismoaren kulturaren gorakada: Bidaiatzeak, kulturak, zaletasunek eta abarrek garrantzi handia hartu dute, eta horrek seme-alabak izateko erabakia atzeratu edo baztertzera eraman dezake.
• Elizaren eraginaren murrizketa: Jendea gero eta sekularragoa da, eta Elizak seme-alabak izateko egiten zituen presioak gutxitu egin dira.
• Bizitzaren garestitzea: Faktore honek eragin handia du jaiotza-tasan. Gazteek zailtasunak dituzte emantzipatzeko etxebizitzen prezio altuengatik, eta, ondorioz, seme-alabak izateko adina ere atzeratzen da.
• Metodo antisorgailuen erabilera hedatua: Antisorgailuak gero eta gehiago eta normaltasun osoz erabiltzen dira.

Jaitsiera Demografikoaren Ondorioak

Ondorioei dagokienez, ekonomiaren aldetik, langile-kopuruaren murrizketak eragin zuzena du pentsiodunen, haurren eta gazteen gastuei aurre egiteko gaitasunean, batez ere hezkuntza- eta osasungintza-arloetan. Bestalde, pentsioen arazoa gero eta larriagoa da, ez baitago nahikoa kotizatzaile Baby Boom garaian jaiotakoen pentsioak ordaintzeko. Horrekin lotuta, Euskadin, 2015ean, 64 urtetik gorako 141 pertsona zenbatu ziren lan egiteko adinean zeuden (16-64 urte) 100 pertsonako. Joera horrek jarraituz gero, 2050ean bi pentsiodun egon litezke langile bakoitzeko. Ondorioz, ongizate-estatuaren desoreka gertatzen da.

Erronka Demografikoei Aurre Egiteko Proposamenak

Egoera honi aurre egiteko, etorkin gehiago erakartzea estrategia bat izan daiteke, nahiz eta etorkinen etorrera masiboak gizartean kontserbadorismoaren gorakada eragin dezakeen. Arazo horiei guztiei aurre egiteko, hainbat neurri eta politika dira beharrezkoak, hala nola:

• Etxebizitza eskuratzeko eskubidea bermatzea.
• Haurtzaindegi publikoen sarea sustatzea eta zabaltzea.
• Lana eta familia bateragarri egiteko politikak martxan jartzea.
• Seme-alabak dituzten familiei dirulaguntzak ematea.
• Aitatasun- eta amatasun-bajak luzatzea.
• Gazteak lan-merkatuan txertatzeko neurriak aplikatzea.
• 67 urtetik gorako pertsonei borondatez lanean jarraitzeko aukera ematea, baldintza egokietan.

Etorkizuneko Aurreikuspen Demografikoak Euskadin

Beste alde batetik, Euskadin datozen urteetan 100.000 biztanle inguruko jaitsiera espero da, jaiotza-tasaren beherakadagatik eta etorkinak, dirua aurreztu ondoren, beren jatorrizko herrialdeetara itzultzeko joeragatik. Horrez gain, aurreikusten da gizonen bizi-itxaropena 82 urtekoa izango dela eta emakumeena 88 urtekoa.