Dinámica Demográfica en España: Crecemento Natural e Saldo Migratorio

O Movemento Natural e o Crecemento Vexetativo

O movemento natural é a variación da poboación dun lugar por causas naturais, é dicir, como resultado dos nacementos e das defuncións.

O crecemento natural ou vexetativo da poboación defínese pola relación entre estes dous factores:

• Crecemento positivo: Cando nacen máis persoas das que falecen.
• Crecemento negativo: Cando é ao contrario (falecen máis persoas das que nacen).

Situación Actual nas CCAA (Comunidades Autónomas)

Na actualidade, todas as CCAA contan con taxas de natalidade e mortalidade baixas. A mortalidade, non obstante, presenta unha tendencia ao aumento, polo que o crecemento vexetativo é xeralmente moi reducido ou negativo.

CCAA con Maior Dinamismo Demográfico

As CCAA con maior dinamismo demográfico contan cun crecemento natural superior á media española, debido a taxas de natalidade algo maiores e taxas de mortalidade algo menores. Por conseguinte, a súa estrutura demográfica está, en certa medida, menos envellecida.

As causas disto son:

1. Unha tradición máis natalista, como é o caso de Murcia, Andalucía, Navarra e as cidades autónomas de Ceuta e Melilla.
2. A recepción de inmigrantes, os cales contribúen ao aumento da natalidade e á revitalización da poboación.

Os territorios que reciben un maior número de inmigrantes son os de maior dinamismo económico, que presentaron ou presentan unha industria forte e unha gran taxa de actividade no sector terciario, como Madrid, Murcia, Baleares, Andalucía, Navarra ou Canarias.

CCAA con Menor Dinamismo Demográfico

As CCAA con menor dinamismo demográfico teñen un crecemento natural inferior á media española ou negativo e presentan unha estrutura demográfica moi envellecida. Isto acontece por:

• Unha longa tradición emigratoria (como Galicia e territorios de interior, excepto Madrid) que as deixou desnatalizadas.
• Un maior estancamento económico derivado da crise industrial a partir de 1975 e pola súa incapacidade para desenvolver novas actividades (o caso de Asturias ou Cantabria).
• Unha menor incidencia da inmigración estranxeira durante o período de bonanza económica (1995-2008), situación ademais agravada tras a crise de 2008 e o descenso xeral da inmigración.

Datos Recentes do Crecemento Natural (INE, 2021)

Segundo os últimos datos, Galicia é a CCAA que presenta o crecemento natural máis baixo, seguida por Castela e León e Andalucía. As CCAA con cifras máis positivas son Madrid, Murcia, Baleares e as cidades autónomas.

O Crecemento Real e os Fluxos Migratorios

O Saldo Migratorio

Para analizar a poboación de xeito real, debemos atender tamén ao saldo migratorio, que é a diferenza entre os inmigrantes e os emigrantes dun territorio.

O crecemento real da poboación resulta de sumar o crecemento natural e o saldo migratorio.

Tipos de Movementos Migratorios

Os movementos migratorios son desprazamentos de poboación no espazo, xeralmente por causas económicas, naturais ou sociais. Debemos diferenciar entre:

• Emigración: A saída de poboación desde o seu lugar de orixe.
• Inmigración: A chegada de poboación a un lugar de destino.

Ademais, clasifícanse segundo o seu alcance:

• Movementos migratorios interiores: Son os que se realizan dentro das fronteiras do país.
• Movementos migratorios exteriores: Son os que se realizan fóra das fronteiras do país.