Demografía e Migracións en España: Dinamismo e Cambios

Demografía e Migracións en España

Dinamismo Demográfico nas CC.AA.

As CC.AA. con maior dinamismo demográfico contan con taxas de natalidade máis elevadas, taxas de mortalidade máis baixas e, polo tanto, un crecemento natural máis alto. Presentan unha estrutura demográfica máis nova, baseada nun comportamento tradicional máis natalista, como é o caso de Andalucía, Murcia, Ceuta e Melilla.

Outras CC.AA. teñen un dinamismo demográfico elevado debido á migración interna, como Madrid, Cataluña, Valencia e Baleares. En Canarias, a favorable estrutura por idades compensa a baixa natalidade, mentres que en Navarra ocorre o contrario que en Canarias.

As CC.AA. en declive demográfico teñen natalidade máis baixa, mortalidade máis alta e crecemento natural máis baixo. Son principalmente Galicia, Asturias, Cantabria e as comunidades do interior.

Movementos Migratorios (1990-Actualidade)

A tradición española estivo marcada polas migracións (éxodo rural ou ao exterior) por motivos económicos. Isto cambiou nos anos 90 cando España se converteu nunha atracción para os estranxeiros.

Pautas Migratorias Interiores

A crise do petróleo de 1973 puxo fin ás grandes migracións interiores, aínda que houbo movemento da poboación máis nova do rural cara á cidade. A partir dos 90 volve a haber migracións interiores pero por motivos diferentes. Na actualidade, as migracións son de curta distancia e pola expansión urbana. O crecemento das principais cidades desborda os termos municipais e trasládase aos municipios veciños, que son os que experimentan un maior crecemento.

As migracións interiores poden ser:

• Laborais: por motivos de traballo.
• Residenciais: por cambio de residencia.
• De retorno: regreso ás áreas de procedencia.
• Movementos pendulares: desprazamentos periódicos por traballo, estudo ou ocio.

Estas migracións teñen consecuencias:

• As migracións laborais aumentan os desequilibrios demográficos e económicos.
• As residenciais interurbanas causan envellecemento nas áreas de orixe.
• O retorno tamén contribúe ao envellecemento nas áreas de retorno.
• Os movementos pendulares ocasionan problemas de circulación e infraestruturas.

Migracións Exteriores (Emigración)

Os principais motivos son o traballo e os estudos. Entre 1975 e 2008 foron escasas debido á crise do petróleo e á mellora do nivel de vida en España. Pero coa crise de 2008, a emigración ao exterior aumentou polo desemprego en España.

A xente cun bo nivel de cualificación era a que máis emigraba cara ao Reino Unido, Alemaña ou Francia, con profesións como enxeñaría, sanidade, científicos, investigadores, etc.

Inmigración en España

España pasou de ser un país de emigración a un país de inmigración. A súa fase de maior crecemento de inmigración foi entre 1995 e 2007, impulsada pola necesidade de man de obra en empregos de baixa cualificación que non eran cubertos polos españois. Este crecemento viuse afectado pola crise de 2008.

Os inmigrantes viñan dende Europa do Leste, Latinoamérica, Asia e o norte de África.

• Os inmigrantes europeos podían ser xubilados cun nivel medio-alto de Alemaña e Reino Unido, ou traballadores de Europa do Leste.
• O tipo de traballo estaba relacionado coa nacionalidade: os cidadáns de centro e oeste de Europa ocupaban empregos ben remunerados; os hispanoamericanos, polo idioma, ocupaban postos en actividades cara ao público; os marroquís e subsaharianos, a construción e a agricultura; e os chineses, o comercio.

A súa situación é variada: algúns, despois de varios anos en España, conseguen a nacionalidade; outros obteñen permiso de residencia; e outros seguen en situación de irregularidade.

Os inmigrantes, co seu traballo, contribuíron ao crecemento económico de España antes de 2008. A súa chegada tamén freou o proceso de envellecemento da poboación, o que beneficiou o mantemento do sistema de pensións e seguridade social. Non obstante, xurdiron actitudes xenófobas entre algúns sectores.

A inmigración é regulada pola política española, que busca que resulte beneficiosa para todas as partes. Por iso, existe unha política da UE sobre asilo e inmigración e a Lei de Estranxeiría de España, que loita contra a inmigración clandestina.

A poboación en España aumentou en 85.870 persoas no 2023, acadando os 48.593.000 habitantes en xaneiro de 2024.