Demografía en España: Conceptos Clave

Conceptos Clave de Demografía

A continuación, preséntanse definicións de termos demográficos fundamentais:

1. Densidade de Poboación

É a relación entre a poboación total dunha área e a súa superficie. Exprésase normalmente en habitantes por quilómetro cadrado (hab/km²). Considérase que un territorio está moi pouco poboado cando a súa densidade é inferior a 10 hab/km², e moi poboado se supera os 100 hab/km². En España, as maiores densidades atópanse na costa e Madrid, e as menores no interior.

2. Padrón Municipal

Relación dos habitantes dun municipio onde figura como información básica o nome, apelidos e domicilio destes. Vai acompañada dunha serie de datos particulares de cada habitante: sexo, data e lugar de nacemento, nivel de instrución, estado civil, profesión, parentesco e relación co cabeza de familia, e o tempo de residencia no municipio.

3. Taxa de Fecundidade

Número de nados vivos por cada 1000 mulleres en idade de procrear (15-49 anos). Calcúlase multiplicando os nacementos dun ano por 1000 e dividíndoos polo número de mulleres entre 15 e 49 anos. A taxa española está tamén entre as máis baixas do mundo, debido ao brusco descenso dos nacementos desde 1975.

4. Pirámide de Poboación

Representación gráfica da poboación dun lugar, segundo a idade e o sexo nun momento determinado. Poden ter forma triangular se a poboación é nova, como sucede nos países subdesenvolvidos; de oxiva, se a poboación é fundamentalmente adulta; ou de urna, se a poboación está avellentada, como sucede nos países ricos.

5. Políticas Demográficas

Conxunto de medidas que adoptan os Estados para influír na natalidade, fluxos migratorios, etc. En ocasións pódense poñer en funcionamento políticas antinatalistas para frear o crecemento da poboación (política do fillo único en China), e noutras, políticas natalistas para evitar a perda de poboación ou o avellentamento da mesma, como sucede nos países desenvolvidos.

6. Transición Demográfica

Período da historia demográfica caracterizado por unha lixeira diminución da taxa de natalidade e un rápido descenso na taxa de mortalidade (avances médicos, mellora do nivel de vida), o que provoca un elevado crecemento natural da poboación. En España comeza nos primeiros anos do século XX e remata nos setenta co afundimento da natalidade e dando lugar ao réxime demográfico moderno.

7. Refuxiado

Persoa que por causa dunha guerra, cambio político, razóns de raza, relixión ou ideoloxía contraria ao goberno do seu país procura asilo noutro país diferente.

8. Poboación Activa

Fórmana todas as persoas ocupadas que se dedican á produción de bens e de servizos e tamén as persoas que se atopan en paro ou que buscan traballo por primeira vez.

9. Poboación Inactiva

É aquela que non realiza un traballo remunerado nin está dispoñible para desempeñalo. Inclúe estudantes, xubilados, persoas dedicadas aos labores do fogar, rendistas e persoas incapacitadas para traballar.

10. Esperanza de Vida

Refírese ao número de anos que se espera que viva, de media, unha persoa. Varía segundo o sexo, pois as mulleres adoitan ter unha maior esperanza de vida que os homes. A mellora das condicións de vida, os avances na medicina e as medidas sanitarias e hixiénicas permitiron que este indicador medre nos últimos anos.

Outros Conceptos Relevantes

Éxodo Rural

Desprazamento da xente do campo cara ás cidades con carácter definitivo ou de larga duración. En España tivo lugar entre finais do século XIX e 1975. A súa motivación principal foi conseguir traballo e ingresos máis altos; aínda que tamén influíu a posibilidade de encontrar nas cidades mellor nivel sanitario, cultural e de ocio e maior liberdade persoal. Os destinos principais foron Cataluña, o País Vasco e Madrid. A procedencia é de Galicia, interior peninsular e Andalucía oriental.

Infravivenda

Tipo de vivenda construída polos seus moradores de forma ilegal, xeralmente con materiais pobres. Carece de auga e de luz, e nos barrios onde se constrúen, practicamente non hai servizos (médicos, escolas, etc.).

Área Rururbana

Zona indeterminada, de transición situada entre a cidade e o campo, que presenta caracteres de ambos. Nela mestúranse os usos, as funcións e as actividades agrícolas coas urbanas (industriais, servizos).

Censo de Poboación

Reconto individualizado da poboación dun país nun momento determinado. Recolle datos demográficos, económicos e sociais da poboación: total de efectivos, sexo, idade, estado civil, lugar de nacemento, etc.

Demografía

Ciencia que estuda as características das poboacións humanas.