Conceptos Históricos Fundamentais: Un Glosario Esencial da Historia de España

Economía Depredadora

A economía depredadora é un tipo de actividade económica que emprega os recursos que a natureza crea, sen producir novos. Usábase principalmente no Paleolítico e estaba asociada ao nomadismo.

Megalitismo

O Megalitismo designa o fenómeno cultural que se desenvolveu dende finais do Neolítico ata a Idade de Bronce, caracterizado pola realización de construcións arquitectónicas con grandes bloques de pedra (megalitos).

Castro

Un castro é un asentamento fortificado, de orixe prerromana, situado xeralmente en zonas altas e protexido por murallas de pedra ou terra. No interior do castro atopábanse as vivendas.

Guerras Cántabras

As Guerras Cántabras foron os enfrontamentos bélicos entre o Imperio Romano e os distintos pobos ástures e cántabros, que habitaban o norte da Península Ibérica. Para controlar mellor a estes pobos, fundáronse algúns núcleos urbanos como León.

Conventus

O termo Conventus designaba orixinalmente unha asemblea ou reunión. Na administración romana, referíase ás reunións conxuntas de romanos e indíxenas que tiñan lugar nas provincias, onde se aconsellaba ao gobernador na administración da xustiza. As provincias romanas dividíanse á súa vez en «conventus» xurídicos.

Bárbaros

O termo bárbaros era empregado polos romanos para referirse aos pobos estranxeiros que non compartían a súa cultura. Moitas destas poboacións, como os godos ou os vándalos, atacaron o Imperio Romano. Ante a imposibilidade de facer fronte á súa penetración no Imperio, os romanos estableceron pactos con algúns destes pobos.

Aula Regia

A Aula Regia era a asemblea principal da monarquía visigoda, composta polo rei, os nobres de palacio, algúns duques, condes, bispos e outros eclesiásticos. Nela tomábanse decisións importantes para o pobo visigodo.

Marca Hispánica

A Marca Hispánica referíase aos territorios fronteirizos entre o Reino Franco e o mundo musulmán (Al-Ándalus), que serviron como núcleos de resistencia cristiá para frear a expansión musulmá. Os reis francos designaron condes, que eran vasalos seus. Co tempo, estes condados independizáronse, dando lugar aos futuros reinos de Navarra e Aragón.

Mozárabe

Os mozárabes eran a poboación cristiá de orixe hispanovisigoda que vivía en territorio de Al-Ándalus baixo dominio musulmán. Víanse obrigados a tributar impostos específicos que non pagaban os musulmáns; ademais de contar con outro tipo de restricións, pois non se lles permitía construír novas igrexas nin arranxar as existentes.

Presura

A presura foi un sistema xurídico empregado na España medieval para atraer poboación cara ás zonas despoboadas da Reconquista. Os terreos baldíos pasaban a ser propiedade do primeiro campesiño que os roturase e cultivase.

Taifas

As Taifas foron os pequenos reinos, politicamente independentes, nos que se fraccionou o Califato de Córdoba a partir do século XI. Moitos deles pagaron parias (tributos) aos reinos cristiáns do norte para evitar a súa conquista. Co tempo, os máis grandes foron anexionados polos máis pequenos ou conquistados polos reinos cristiáns.

Afrancesados

Os afrancesados foi o nome co cal se coñeceu en España aos partidarios de Xosé I Bonaparte e do Estatuto de Baiona durante a Guerra da Independencia. Este grupo estivo formado por membros da nobreza, o clero e a burguesía ilustrada. Moitos deles tiveron que exiliarse ao finalizar a guerra.

Tratado de Valençay

O Tratado de Valençay foi un acordo asinado na localidade francesa do mesmo nome, o 11 de decembro de 1813. Por este tratado, o emperador Napoleón I de Francia ofrecía a paz a España, recoñecendo a Fernando VII como lexítimo rei de España, a causa das derrotas sufridas polas tropas francesas na Guerra da Independencia.