Clara Campoamor eta Espainiako Trantsizioa: Aro Berri baten Hasiera

Clara Campoamor eta Emakumeen Eskubideak

Testuinguru Historikoa

Clara Campoamorrek 1931ko irailaren 1ean Gorte Konstituziogilean emandako hitzaldia funtsezkoa izan zen emakumeen sufragioa lortzeko. Testu politiko honek, Espainako Errepublikaren Gorte Konstituziogileen saioen egunkarian argitaratua, emakumeen eskubideen aldeko aldarrikapen sutsua egiten du.

Hitzaldiaren edukia

Campoamorrek diputatuei emakumeak adingabekoak bezala tratatzeari uzteko eskatu zien. Emakumeak gizakiak zirenez, eskubideak izan behar zituztela aldarrikatu zuen, besteak beste, sufragio-eskubidea eta hezkuntza-eskubidea.

Konstituzio berria monarkiak aitortu ez ziena emakumeei emateko aukera zela azpimarratu zuen, Espainia emakumeen sufragioa onartzen lehen herrialde latindarra bihurtuz.

Testuinguru politikoa

Errestaurazio Sistema Politikoaren krisiaren ondoren, Primo de Riveraren diktadura eta behin-behineko gobernua igaro ondoren, Bigarren Errepublika aldarrikatu zen 1931n. Gorte konstituziogileetan hiru emakume zeuden, eta Clara Campoamorrek emakumeen boto-eskubidearen alde borrokatu zuen, sozialista eta ezker errepublikano batzuen aurkakotasunari aurre eginez.

Emakumeen sufragioaren lorpena

Campoamorren hitzaldiaren ondoren, 1931ko abenduaren 9an Konstituzioa onartu zen, emakumeen sufragioa eta berdintasun juridikoa ezarriz. Aurrerapen garrantzitsu hau izan arren, emakumeek boto-eskubidea galdu zuten Frankismoan.

Espainiako Trantsizioa (1975-1982)

Franko hil ondoren

Francoren heriotzaren ondoren, Juan Carlos I.a koroatu zuten errege. Trantsizio garaian, hiru jarrera nagusi egon ziren: inmobilismoa, oposizioa eta erreformismoa.

Arias Navarroren gobernua

Arias Navarroren gobernualdian, gizarte gatazkak eta errepresioa ugariak izan ziren. Grebak, manifestazioak eta indarkeriazko ekintzak ohikoak ziren.

Botere faktikoak

Armada, bi sektoretan banatua, eta Eliza, erreforma demokratizatzaileen aldekoa, botere faktiko garrantzitsuak izan ziren trantsizioan.

Adolfo Suárezen gobernua

Suárezek erreformak bultzatu zituen, preso politikoei amnistia emanez eta hauteskunde libreak iragarriz. Erreforma Politikoaren Legea onartu eta alderdi politikoak legeztatu zituen.

1977ko hauteskundeak

1977ko hauteskundeetan, Suárezen UCD alderdiak irabazi zuen, PSOE bigarren geratuz.

Frankismoaren Finkapena eta Krisia (1959-1975)

1959ko Egonkortze Plana

Egoera ekonomiko larriari aurre egiteko, Francok Opus Deiko teknokrata deitutakoak izendatu zituen ministro. Egonkortze Planak inflazioa murriztea, defizit publikoa gutxitzea eta atzerriko inbertsioak erakartzea zuen helburu.

1960ko Hamarkadako Garapena (Desarrollismoa)

Garapen Planek BPGaren hazkundea, enplegu betea eta errentaren banaketa hobea sustatu nahi zuten. Industria garatu zen, baina errentaren banaketa desorekatua izan zen eta landa-exodoa gertatu zen.

Gizarte eta kultura aldaketak

Gizartean, tolerantzia handitu zen, kontsumismoa gora egin zuen eta Gizarte Segurantza sortu zen. Hezkuntzan, derrigorrezko hezkuntza 14 urtera arte luzatu zen. Kulturan, telebista agertu zen.