Ciclo Reprodutivo Humano: Fecundación, Embarazo e Métodos Anticonceptivos

Comeza antes do nacemento, cando se forman nos ovarios moitos folículos que conteñen **óvulos inmaturos**.

Na puberdade comeza a **maduración cíclica dos óvulos**. En cada ciclo, un óvulo madura, o folículo rompe e libérase: isto chámase **ovulación**. O folículo que queda pode converterse nun **corpo lúteo**. Cando cesa a ovulación, ocorre a **menopausa**, é dicir, a muller xa non pode reproducirse.

O Ciclo Ovárico

Repítese cada **28 días** e ten tres fases:

Fase de Crecemento Folicular (Días 1–14)

• A hipófise libera **FSH**, que estimula a **maduración dos folículos**.
• Os folículos producen **estróxenos**, que axudan ao crecemento do **endometrio**.

Ovulación (Día 14 aprox.)

• Libérase un **óvulo** do folículo maduro.
• Ocorre por un aumento de **FSH** e **LH**.

Fase de Formación do Corpo Lúteo (Días 14–28)

• O folículo restante forma o **corpo lúteo**, que produce **progesterona** e **estróxenos**.
• Se non hai fecundación, o corpo lúteo desaparece, baixan os niveis hormonais e comeza un novo ciclo.

O Ciclo Uterino

Acompaña ao ciclo ovárico e tamén dura **28 días**. Ten tres etapas:

Menstruación (Días 1–5)

• A parte superficial do **endometrio** destrúese e se expulsa en forma de **hemorraxia**.
• Isto ocorre porque baixan os **niveis hormonais**.

Fase Proliferativa (Días 6–14)

• O **endometrio** rexenérase e vascularízase para prepararse para un posible **embrión**.

Fase Secretora (Días 15–28)

• O **corpo lúteo** mantén o **endometrio** para unha posible **xestación**.
• Se non hai fecundación, o corpo lúteo dexenera, baixan as hormonas e empeza a menstruación.

A Fecundación, o Embarazo e o Parto

A Fecundación e o Desenvolvemento Embrionario

• A **fecundación** é a unión dun **espermatozoide** co **óvulo**, formando unha célula chamada **cigoto**.
• Ocorre normalmente na **trompa de Falopio**.

Etapas Iniciais do Desenvolvemento

1. **Fecundación**: fusión dos núcleos do óvulo e do espermatozoide.
2. **Primeiras divisións**: o cigoto comeza a dividirse e convértese nun **embrión**.
3. **Implantación**: o embrión chega ao útero e implántase no **endometrio**.

Da Fecundación á Formación da Placenta e o Embrión

Unha vez implantado, o embrión desenvolve unha **bolsa amniótica** con **líquido amniótico** que o protexe. Fórmase tamén a **placenta**, que:

• Aporta **osíxeno** e **nutrientes** ao embrión.
• Elimina os **residuos**.
• Une o embrión á nai mediante o **cordón umbilical**.

O Parto

O **parto** é o proceso mediante o cal o bebé sae do útero da nai. Acontece ao final do embarazo, tras unhas **40 semanas de xestación**.

Fases do Parto

1. **Fase de Dilatación**
   • **Contraccións** do útero cada vez máis fortes e frecuentes.
   • **Dilatación** do **colo do útero**.
   • Rómpese a **bolsa amniótica** e sae o **líquido amniótico** pola vaxina.
2. **Fase de Expulsión**
   • O bebé sae ao exterior polo **canal do parto**.
   • O **cordón umbilical** é cortado e o bebé comeza a respirar por si mesmo.
3. **Fase de Alumbramento**
   • Expúlsase a **placenta** xunto cos restos da bolsa amniótica e o cordón umbilical.

O Desenvolvemento Fetal

O desenvolvemento dura **9 meses** e divídese en **3 trimestres**:

• **Primeiro trimestre**: fórmanse os **órganos principais**.
• **Segundo trimestre**: o **feto** crece e empeza a moverse.
• **Terceiro trimestre**: continúa o crecemento e maduran os órganos.

Os Métodos Anticonceptivos

1. Métodos Naturais

   • Baseados na observación do **ciclo menstrual** (temperatura, moco cervical...).
   • Non protexen contra **ITS** (Infeccións de Transmisión Sexual).

2. Métodos Químicos

   Uso de hormonas:

   • **Pílula anticonceptiva**
   • **Parche hormonal**
   • **Anel vaxinal**

   Non protexen contra ITS.

3. Métodos Mecánicos ou de Barreira

   • **Preservativo masculino e feminino** (únicos que protexen contra ITS).
   • **Diafragma**
   • **DIU** (Dispositivo Intrauterino): pequeno aparello que se coloca no útero.

4. Métodos Cirúrxicos

   • **Vasectomía** (en homes) e **ligadura de trompas** (en mulleres).
   • Son permanentes. Non protexen contra ITS.

A Infertilidade e as Súas Causas

A **infertilidade** pode ter causas femininas ou masculinas:

• **Infertilidade feminina**: problemas nos **ovarios**, **trompas de Falopio** ou **útero**.
• **Infertilidade masculina**: baixa calidade ou cantidade de **espermatozoides**, ou problemas na súa mobilidade.

A Reprodución Asistida

Cando non se pode conseguir un embarazo de forma natural, recórrese a técnicas de **reprodución asistida**, como:

1. **Inseminación artificial**: introdúcense espermatozoides no útero durante a ovulación.
2. **Fecundación in vitro (FIV)**: os óvulos fecúndanse no laboratorio e logo introdúcense no útero.
3. **Transferencia de embrións**: escóllense os mellores embrións para transferilos ao útero.

A Fecundación in vitro e Transferencia de Embrións

Pasos da FIV

1. **Estimulación dos ovarios** con hormonas.
2. **Extracción de óvulos**.
3. **Inseminación en laboratorio** (FIV).
4. **Transferencia de embrións** ao útero.

En España, a sanidade pública cobre a FIV para mulleres de ata **40 anos** (ata 3 intentos).