Britainia Handiko Industria Iraultza: Gakoak eta Eragina

Erdi Aroaren amaieratik, Britainia Handia izan zen Europan industrializazioaren aitzindari eta liderra. Haren eredu industrialak funtsezko eragina izan zuen, eta hainbat faktore bereziei esker garatu zen. Britainiar industrializazio-prozesua hainbat arlotan nabarmendu zen, hala nola demografia, nekazaritza, teknologia eta garraioa. Azpimarratu behar da arlo horiek guztiak elkarri lotuta zeudela eta industrializazioari bultzada ematea ahalbidetu zutela.

Britainia Handiko Industrializazioaren Gakoak

Honako puntu hauek dira nagusi:

1. Biztanleriaren hazkundea

   XVIII. mendetik aurrera, Britainia Handian biztanleriak hazkunde handia izan zuen, bi ziklotan banatuta. Lehenik, heriotza-tasa jaitsi zen hobekuntza medikoei, izurriteen murrizketari eta elikagai hobeen eskuragarritasunari esker. Bigarrenik, jaiotza-tasaren jaitsiera hasi arren, hazkundea mantendu zen. Biztanleria handiago horrek lan-esku gehiago eta eskari handiagoa ekarri zituen, industrializazioari lagunduz.

2. Nekazaritzaren modernizazioa

   XVIII. mendearen erdialdean, nekazaritzan teknika eta tresneria berriak aplikatu ziren, hala nola makina berriak eta hazi hautatuen erabilera. Modernizazio honek nekazaritzaren ekoizkortasuna handitu zuen eta eskulana askatu zuen. Nekazaritzako aurrerapen honek finantza-kapital gehiago sortu zuen, industriarako baliagarri izan zena.

3. Teknologiaren berrikuntza

   Teknologia-berrikuntzek rol garrantzitsua jokatu zuten oihalgintzan eta burdingintzan, sektore nagusi bihurtuz. Lurrun-makinaren asmakuntzak —James Wattek garatutakoak— funtsezko aldaketa ekarri zuen: ur- eta haize-energiaren mendekotasuna gainditu eta lantegiak nonahi kokatzeko aukera eman zuen. Oihalgintzan, Spinning-Jenny eta Mule-Jenny iruteko makinek efizientzia handitu zuten; burdingintzan, berriz, harrikatzaren erabilera eta pudelaketa-prozedura bezalako teknikek sektorea eraldatu zuten.

4. Garraioaren iraultza

   Garraio-sareak hobetzea eta zabaltzea ezinbestekoak izan ziren. Hasieran, bidesariko errepideak eta ubideak erabilgarriak izan ziren pisu handiko merkantzien garraiorako. Geroago, trenbidea eta lurrun-nabigazioa garrantzitsuak bihurtu ziren. 1830ean Liverpool-Manchester trenbidea ireki zenetik, trenbideak garraioa azkartu eta kostuak jaitsi zituen, merkatuak zabalduz. Era berean, lurrun-nabigazioaren garapenak merkantzien garraioa bizkortu eta merketu zuen.

Eragina eta Hedapena

Britainia Handiko industrializazio-eredua Europako lehen eredua izan zen, eta ondoren, beste herrialde batzuek —hala nola Alemania eta Estatu Batuek— ere industrializazio-bidea hartu zuten, eredu britainiarra jarraituz.