Biztanleriaren Mugimendu Naturala: Erregimen Demografikoak

Biztanleriaren Mugimendu Naturala

Erregimen demografikoak

Espainiako biztanleriaren mugimendu naturalak, jaiotza-tasa, heriotza-tasa eta hazkunde naturalak ezaugarri komunak ageri dituzte.

Erregimen demografiko zaharra: XX. mendearen hasiera arte

XX. mendearen hasiera arte jaiotza- eta heriotza-tasa altuak eta hazkunde natural txikia izan ziren.

Jaiotza-tasa

Bi arrazoiengatik:

1. Nekazaritza-ekonomia eta -gizarte baten nagusitasuna. Seme-alabak oso gaztetik hasten ziren landa-lanetan laguntzen eta gurasoen etorkizuna segurtatzen zuten.
2. Jaiotzak kontrolatzeko sistema eraginkorrik ez egotea.

Heriotza-tasa orokorra

Altua eta gorabeheratsua zen:

1. Elikadura-dieta eskasa zen, nekazaritza-produktibitatea txikia zelako eta desorekatua.
2. Gaixotasun infekziosoak transmititzen ziren medikuaren atzerapenagatik.

Heriotza-tasa katastrofikoko aldiak ere izurriteek, gerrek eta laboreen uzta txarrek eragindakoak ziren. Haurren heriotza-tasa ere altua zen desnutrizioagatik edo infekzioagatik. Bizi-itxaropena txikia zen.

Hazkunde naturala

Txikia zen.

Trantsizio demografikoa: 1900-1975

1900 eta 1975 artean izan zen. Mendebaldeko Europako beste herrialde batzuen aldean beranduago hasi zen, baina gutxiago iraun zuen.

Jaiotza-tasa

Emeki eta modu goraberatsuan jaitsi zen.

• 1900 eta 1920 artean jaiotza-tasa jaitsi egin zen.
• 1920ko hamarkadan, jaiotza-tasa suspertu egin zen.
• 1930 eta 1956 artean jaitsiera heldu zen (1929ko krisi ekonomikoa, Gerra Zibila eta gerraosteko egoera).
• 1956 eta 1965 artean jaiotza-tasa bizkortu zen gerraosteko baby-boom izan zelako.
• 1965 eta 1975 artean berriro txikiagotu egin zen familien tamaina. Seme-alaben balio ekonomikoa murriztu zela, bizimodu industrial eta hiritarra zelako.

Heriotza-tasa orokorra

Nabarmen jaitsi zen, katastrofikoa izan zelako bi unetan (1918ko gripea eta Gerra Zibila).

1. Bizi-maila hobetzean, hobetu egin ziren.
2. Aurrerapen mediko garrantzitsuenak txertoak eta antibiotikoen merkaturatzea. Osasun publikoa eta higiene pribatua eta publikoa hobetu ziren.
3. Haurren heriotza-tasa jaitsi egin zen.
4. Bizi-itxaropena handitu egin zen.

Ondorioz

Hazkunde naturala handia izan zen.

Gaur egungo erregimen demografikoa: 1975etik aurrera

Jaiotza- eta heriotza-tasa baxuak dira.

Jaiotza-tasa

Jaitsi egin zen bi arrazoiengatik:

1. 1975 eta 1998 artean, jaiotzetan beherakada handia izan zen, urte horietan gertatutako aldaketa ekonomiko eta sozio-kulturalak izan ziren. Egoera ekonomikoak ezkontzeko adina atzeratu zuen, enplegu ezegonkortasunak zeuden eta etxebizitzak ezin ziren ordaindu. Gizartean pentsaera eta balio-aldaketak izan dira. Erlijioaren eragina apaldu da eta dibortzioa eta abortua legeztatu dira. Seme-alabek ez dira hartzen gurasoek zahartzaroan duten aseguru gisa.
2. 1998az geroztik, jaiotza-tasan gorabehera txikiak izan dira. 1998 eta 2008 artean jaiotza-tasa suspertu zen atzerriko immigrazioaren eraginez. 2008an, jaiotza-tasa behera egiten hasi zen. Krisiak eragin handia izan du familiengan. Gainera, behera egin dute immigrazioak.

Heriotza-tasa

Baxua zen baina 1982tik igo egin da bizi-itxaropena handitu delako. Heriotzaren kausak, gaixotasun kardiobaskularrak, minbizia eta errepide-istripuak dira. Haurren heriotza-tasa oso baxua da eta murriztu liteke aurrerapen medikoei esker. Bizi-itxaropena handitu egin da medikuntzaren aurrerabidearekin.

• Sexuaren arabera, emakumeen bizi-itxaropena handiagoa da biologikoki sendoagoak direlako.
• Estatus sozialaren arabera, kualifikazio handiagoak heriotza-tasa baxuagoa da.

Hazkunde naturala

Gaur egungo hazkunde naturala apala da, jaiotza- eta heriotza-tasak ere hala direlako, baina gorabehera batzuk baditu.