Bioetika eta Ugalketa: Eutanasia, Haurdunaldi Subrogatua eta In Vitro Ernalketa

Eutanasia

Eutanasia gaixotasun aurreratu edo terminal bat jasaten duen pertsona baten heriotza nahita probokatzea da, berariaz eskatuta eta testuinguru mediko batean.

Noiz eskatu daiteke eutanasia?

Gaixotasun terminal baten ondorioz sufrimendu jasangaitza duten pertsonek (adin nagusikoak), edo beren autonomia fisikoan mugak dituen gaixotasun atzeraezina dela eta, eutanasia eskatu ahal izango diote medikuari.

Eutanasia mota desberdinak

Eutanasia aktiboa

Medikuaren nahitako probokazio bat dagoenean, pazientearen bizitzaren amaiera bilatzen duena. Horrek, aldi berean, bi modu ditu: aktiboa edo positiboa dela jotzen da pertsona baten heriotza eragiteko hedapen medikoa dagoenean, hala nola farmakoren bat zuzenean ematea.

Eutanasia pasiboa

Pasiboa edo negatiboa da heriotza tratamenduak, sendagaiak, terapiak edo elikagaiak ez betetzeagatik gertatzen denean. Eutanasia mota horretan, medikuaren jokabidea negatiboa da, haren jokabidea «ez egitea» baita. Bestela esanda, jarduera terapeutiko oro bertan behera uzten da fase terminalean dagoen pertsona baten bizitza luzatzeko, tratamendua alferrikakoa baita pazientea hobetzeko.

Lagundutako suizidioa

Lagundutako suizidioa pertsona bati, nahita eta jakinaren gainean, bere buruaz beste egiteko beharrezkoak diren bitartekoak, prozedurak edo biak ematea esan nahi du, sendagaien dosi hilgarriei buruzko aholkularitza, sendagai hilgarri horien preskripzioa edo haien hornidura barne. Hur-hurreko heriotza iraungitzeko desira gisa planteatzen da, bizitzak izateko arrazoia galdu duelako edo etsipen mingarriz bihurtu delako. Nabarmendu behar da kasu honetan pazientea dela borondatez eta aktiboki bere bizitzarekin amaitzen duena, eta hortik dator suizidioaren kontzeptua.

Arazo etikoa: Eutanasiaren debatea

Eutanasiaren inguruko debatea bi ikuspegi etiko kontrajarritan oinarrituta dago:

• Alde batetik, eutanasiaren eta edozein erabaki legalen aurka daudenak daude, bizitzaren sakratutasunaren defentsan oinarrituta.
• Beste alde batetik, horien aurrean, bizitza gutxieneko kalitatera iristen ez denean, bizitzea hiltzea baino okerragoa ere izan daitekeela defendatzen dutenek eta, beraz, pertsonek beren bizitzarekin amaitzeko duten eskubidearen aitorpenerantz aurrera egitea defendatzen dutenak.

Haurdunaldi subrogatua

Zer da haurdunaldi subrogatua?

Emakume bat, doan edo konpentsazio monetario bat jasoz, beste pertsona edo bikote batentzat haurdun geratzea, haurra ernaltzea eta erditzea adosten duen praktika da. Kontratu bat gauzatzen da haurdun geratuko den emakumearen eta haurra nahi duenaren artean. Prozesua amaitzean, erditutako umea kontratua proposatu duen bikote edota norbanakoak jasoko du.

Non da legala haurdunaldi subrogatua?

Haurdunaldi subrogatua legala da Estatu Batuetako estatu batzuetan, Belgikan, Holandan, Errusian, Ukrainan eta Grezian.

Edonola ere, aipatutako herrialde hauek beren legeetan jasotzen dute, baina soilik modu altruistan egiten bada, hala nola Kanadan, Erresuma Batuan, Australian, Brasilen, Uruguain, Indian edo Hegoafrikan.

Zenbat balio du haurdunaldi subrogatuak?

Prozesuak herrialdearen arabera 50.000 eta 180.000 euro bitarteko guztirako kostua izan dezake. Informazio gehiago lortzeko, ikusi hemen.

Kasu ezagunak

Kasu ezagun batzuk honako hauek dira:

• Ana Obregón
• Javier Cámara

Arazo etikoa: Haurdunaldi subrogatuaren debatea

Alde batetik, batzuk haurdunaldi subrogatuaren alde daude, bereziki ondorengo argudioengatik:

• Sabelak alokatu nahi dituzten baina atzerrian egiteko gaitasun ekonomikorik ez duten bikoteei guraso izateko aukera ematea.
• Ugaltze-turismoarekin (turismo reproductivo) amaitzea.

Beste batzuk, ordea, haurdunaldi subrogatuaren kontra daude, besteak beste, ondorengo argudioengatik:

• Subrogazioan emakumeak bere gorputza alokatzen du. Horrek, gutxienez, ohartarazi egin beharko gintuzke, haurdunaldi subrogatua ustiapen edo explotazio modu berri bat izateko aukera izan daitekeela.
• Egoera sozioekonomikoei dagokienez, umearekin geldituko diren gurasoak ordezko ama baino zaharragoak, aberatsagoak eta heziagoak dira, eta horrek botere-desoreka sortzen du. Horrek emakumeari eta haurrari eragiten die.

In Vitro Ernalketa

Zer da in vitro ernalketa?

In vitro ernalketa ugalkortasunerako tratamendu mota eraginkorrena da, obuluak edo enbrioiak eta esperma manipulatzean datzana. Oro har, tratamendu multzo horri laguntza bidezko ugalketarako teknologia esaten zaio.