Bioelementuak eta Biomolekulak

Definizioa: Izaki bizidunen materia osatzen duten elementuak dira. Kopurua: 25 bioelementu izaki bizidun guztietan daude. Sailkapena: ugaritasunaren arabera.

Lehen mailakoak edo primarioak (%95)

-C, H , O , N, P, S -Eak behar dituzte balentzia-geruza osatzeko (lotura kobalenteak sortu.) -Atomo-masa txikiak dute (lotura egonkorrak sortu.)

Bigarren mailakoak edo sekundarioak (%3-4)

-Na, Ca, K, Mg, Cl

Oliloelementuak (<%0,1)

-Fe, Cu, Zn, Mn, Co -Funtzio: katalitzatzailea organismo ongi funtzionatzeko.

Biomolekulak

Definizioa: Bioelementuak lotzen sortzen dira molekulak dira. Sailkapena:

Biomolekula ez organikoak (soilik izaki bizidunetan)

-Ura -Gatz mineralak -Gas batzuk: O2, CO2

Biomolekula organikoak

-Gluzidoak -) monomero: monosakaridoak -Lipidoak -Proteinak -Az. nukleikoak -) monomero: nukleotidoak

Ura

Osaera: 2 H + 10 Lotura intromolekularra: lotura kobalente Ezaugarri nagusiak: funzeko osagarria da bizitza montatzeko eta molekula pollarra da 2 polo izaera du, oxigenoaren inguruan karga negatibo partziala da eta hidrogenoren inguruan karga positibo partziala du. Lotura barnemolekularra eta molekula arteko lotura: hidrogeno zubiak (ur molekula baten O-ren eta bestearen H-ren artena) sare iturako, egitura erretikularra, horregatik ura likidoa da giro temperatura.

Gatz mineralak

Ugaritasuna: % 1-5 ugaritasuna izaki bizidunetan Sailkapena (motak): solido egoeran: gatz mineralak solidoa eskeleto eta egitura funtzioa dute. Adibide= kaltziofosfato Ca3 (PO4)2 ornodunen hezurretan, kaltzio karbonatoa (CaCO3) eskeleton, silizio (SiO2) mikroorganismoen askoletan Gatz minerala: disoluzioan uretan disolbatuta ioak izaten dira. -Anioiak (-): karbonatoak, fosfatoak Katioak(+): Na+, K+, Ca2+ Funtzioak: 1) Tanpoi sistema moduan jarduten dute----) oreka asmotiari autsi (pH kontrolatu) 2) Karga neutralizatu dituzte eta koiloideigonkartasun ameten diete. 3) Hainbat prozesu fisiologikoetan parte hartzen duten: nerbio bulkodoren, transmision, entzimenoktibozi...