Behaketa Hezkuntzan: Teknikak, Abantailak eta Tresnak

Behaketaren Abantailak

Behaketak hainbat abantaila eskaintzen ditu hezkuntza-testuinguruan:

1. Berezko egoeretatik datorren informazioa biltzen da.
2. Ikaslearen garapeneko alderdi guztiak ebaluatzea ahalbidetzen du: kognitiboa, motorra, afektiboa, soziala, etab.
3. Eduki desberdinei buruzko informazioa jasotzea ahalbidetzen du: kontzeptualak, prozedurazkoak eta jarrerazkoak.
4. Ikaslea egoera desberdinetan behatzea oso erabilgarria da haren portaeraren ikuspegi osoa izateko.
5. Ikaste-irakaste prozesuaren ebaluazio jarraitua eta formatzailea egiteko bidea ematen du.
6. Ikasle bakoitzaren ezagutzan sakontzea ahalbidetzen du, haren garapen-maila, ezagutza-eskemak eta abar ulertuz.
7. Ikaslearen ikasketa-prozesuari nahiz irakaste-prozesuari buruzko informazioa jasotzeko teknika baliagarria da.

Behaketaren Mugak

Hala ere, behaketak muga batzuk ere baditu:

1. Behatzailearen objektibotasuna: Ezinbestekoa da behatzailea objektiboa izatea, baina beti dago subjektibotasunerako arriskua.
2. Arreta handia: Prozesuak arreta eta kontzentrazio handia eskatzen du.
3. Denbora: Behaketa sistematikoak denbora asko behar du.
4. Sistematikotasuna: Emaitza fidagarriak lortzeko, prozesu sistematikoa eta planifikatua jarraitu behar da.

Behaketa-tresnak

Behaketa modu eraginkorrean egiteko, hainbat tresna erabil daitezke:

Gelako Egunerokoa

Gelako jarduera modu sinplean azaltzen da. Gertaera esanguratsuenak jasotzen dira, denboraren arabera antolatuta. Tresna hau oso baliagarria izan daiteke diagnostikoak egiteko eta arazoen arrazoietan sakontzeko. Gertakizunen atzerako ikuspegia egiteko aukera ematen du, batzuetan esanahirik edo zentzurik ez duten gauzek atzera begiratuta zentzua hartzen baitute. Etorkizuneko analisietarako ere baliagarriak izan daitezke.

Anekdoten Erregistroa

Tresna honek ez du aurretik egindako formulariorik behar eta ez du luzera-mugarik. Hala ere, balio txikiko tresna izan daiteke sistematikoki erabiltzen ez bada. Anekdotarioa egitean, arau hauek kontuan hartu behar dira:

• Data jartzea.
• Testuingurua definitzeko datuak sartzea.
• Behatzailea nor den zehaztea.
• Behaketa egin eta datuak ahalik eta azkarren jasotzea anekdotarioan.
• Anekdotak laburrak baina osoak izatea.
• Egoeraren sekuentzia osoa jasotzea.
• Interpretazioak orokortzea, baina gertaeretatik bereizita.
• Jokabide positiboak eta negatiboak kontuan hartzea.
• Subjektua egoera desberdinetan behatzea.
• Ohar kopuru adierazgarria jasotzea.
• Gertaera esanguratsuenak aukeratzea.
• Datuak konfidentzialak direla bermatzea.

Behaketa-eskalak

Eskala asko daude gaitasun soziala bezalako alderdiak neurtzeko. Eskala numerikoa (adibidez, 1-5) edo hitzezkoa erabil daiteke (adibidez, beti, gehienetan, batzuetan, inoiz ez). Portaera zehatzak behatu behar dira, aurretik definituta egongo direnak. Eskalak sortzea erraza ez denez, komenigarria da aurretik sortuta eta balioztatuta daudenak erabiltzea. Tresna honen abantaila da tratamendu kuantitatiboa egin daitekeela, eta horrek geroko txosten kualitatiboa egitea errazten du.

Kontrol-zerrenda

Eskala modukoak dira, baina ez dute ez maiztasunik ez intentsitaterik jasotzen. Portaera jakin bat gertatzen den ala ez (bai/ez) soilik jasotzen da. Zerrenda behaketa hasi baino lehen prestatu behar da, behatu beharreko portaerak aurrez zehaztuz. Bai edo ez soilik jasotzen denez, batzuetan xehetasunak gal daitezke; hori ekiditeko, komenigarria izan daiteke saioa grabatzea.

Elkarrizketa

Helburu zehatzak dituen solasaldia da. Galdeketaren ezaugarri batzuk baditu ere, informazio gehiago eta sakonagoa lortzeko aukera ematen du. Malguagoa da, eta galdera beste hitz batzuekin errepika daiteke gai garrantzitsu batean gehiago sakontzeko.