Banku zentralek kontrolatzen dituzten bi aldagaiak

DIRUA: erraztu egiten ditu trukeak, dirua oro har onartutako truke-bitartekoa edo ordainketa- eta kobrantza- bitartekoa da.

·Diruaren funtzioak:

-Truke bitartekoa: asko sinplifikatzen da eskaintzak eta eskariak egokitzeko arazoa.

-Balio-gordailua: ondasun iraunkorra da eta edukitzaileak aukera du egoki iruditu bitartean gordetzeko, aurreragi erabiltzeko.

-Kontu-unitate komuna: ekonomiak dirutan neurtzen du gauzen balioa, ondorioz, ondasunen arteko alderaketak eta multzokatzeak egin daitezke.

·Diru motak:

-Legezko dirua: Herrialde bakoitzeko banku zentralek jaulkitako billeteak eta txamponak dira. Banku Zentralek jaulkitzen eta kontrolatzen du herrialde horietan zirkulazioan dagoen diru-kantitatea.

-Banku dirua: Modu birtualean dagoen dirua da. Legezko dirua banku batean gordailutzen dugunean, modu fisikoan egoteari uzten dio, eta banku-diru moduan birsortzen da.

BANKU KONTUAK: Bankuak eta kutxak diru-merkatuko enpresa bitartekoak dira.

·Ageriko gordailuak: Kutxek eta bankuek eskaintzen duten zerbitzurik oinarrizkoena da. Eragiketarik ohikoenak: (diruaren sarrerak eta ordainketak, ordainagirirn helbideratzeak, diru-transferentziak, diru-transferentziak erakunfe bereko kontuen artean, digu ateratzea kutxazain automatikoen bidez, mailegu-kuoten ordainketa eta pentsio-planetako ekarpenak). Kontu kortonte edo aurrezki-kontuak izan daitezke. Ezbetdintasuna kontu korronteen txekeen bidez eskuratu daitezke funtsak, eta aurrezki-kontuan aurrezki-libreta erabiltzen dira. Aurrezki-libretaren aldaera bat gazteentzako libreta da. Abantailak (kontratatzeko errezak, erabteko likidezia, mugimenduen informazio xehea eta kutxazainen erabilera), Desabantailak (errentagarritasun gutxi, mantentze-komisioak, administrazio-komizioak eta eragiketa- komisioak).

·Epe finkorako gordailu edo ezarpenak: Titularrak, interes moduan jasoko duen ordainsari baten truke, gordailua epe jakin baterako egiteko konpromisoa hartzen du. Ezin izango du gordailua lehenago eskuratu, ez behintzat penaluzaziorik jasi gabe. Gordailu- mota horrek ematen dizkie interes handienak bezeroei.

·Online bankuak: Abantailak (erosotasuna, edizein ordutan jarduteko aukera, azkatasuna eta eragiketa merkeagoak). Arriskuetatik, segurtasuna indartu behar izan da. Bankuek beren esku dagoen guztia egiten dute bezeroen eragiketen iruzurrezko erabilerak saihesteko.

TXARTELAK: Txartela erosoa, erraza eta orokorki onartutakoa da. Gako-sistemen bidez daude babestuta. Txartelak, plastikozko euskarri batean, finantza-erakunde edo saltoki batek igorritako ordainketa-bitartekoak dira, oro har, banku edo kutxa batek. Erosketak egiteko eta banku sareko kutxazainetan dirua ateratzeko erabil daiteke.

·Banku-

Txartelak

-Zordunketakoak: ordaintzea kontuko dirua erbiltzea bezala da, ateratakoa berehala kentzen da kontutik.

-Kreditukoak: aukera ematen dute ordainketak egiteko eta dirua ateratzeko, une horretan kontuan funtsik ez badago ere. Epeetan itzuli behar da. Bi ordainketa-modu daude: guzkizko zenbatekoaren hileko ordainketa eta ordainketa geroratua. Abantailak (segurtasun handiagoa du eta orain erosi eta gero ordaintzeko aukera kreditu txartelek soilik) eta desabaltailak (komisioak eta mantentze-gastuak, interes altuak hilabete amaieran ez ordainduz gero kreditu-txartelek soilik eta gehiegi erabiliz gero, gehiegi zoroetzeko arriskua kreditu-txartelek soilik).