Atenas e Esparta: Clases Sociais e Sistemas Políticos na Antigüidade

Clases Sociais en Atenas

A sociedade ateniense na época clásica estaba dividida en tres grandes grupos:

Os Cidadáns

• Eran os varóns nacidos en Atenas de pais tamén atenienses.
• Tiñan plenos dereitos políticos e sociais, por exemplo, ter propiedades.
• Tamén tiñan obrigas de tipo político, económico e social, por exemplo, participar en guerras ou pagar impostos.
• O número de cidadáns na época clásica sería duns 40.000.

Os Metecos

• Eran gregos, ás veces tamén estranxeiros, que, aínda sen ser atenienses, vivían de forma estable en Atenas.
• Eran o motor da economía ateniense, xa que se adicaban ao comercio, a artesanía, a industria e a banca.
• Aínda que non tiñan a condición de cidadáns, podían participar nalgunhas actividades da vida cidadá, por exemplo, asistindo aos baños públicos ou aos ximnasios locais.
• O número de metecos na época clásica era duns 70.000.

Os Escravos

• Eran homes ou mulleres que foron capturados nas guerras, que tiñan moitas débedas impagadas ou cuxo país era escravo.
• Carecían de dereitos públicos ou civís.
• Os escravos eran bens propiedade do Estado ou dun dono. Non obstante, ás veces conseguían recuperar a súa liberdade.
• Realizaban todo tipo de tarefas: unhas máis agradables, por exemplo, os mestres, obreiros ou empregados do fogar; e outras máis duras, por exemplo, traballar nas minas de prata de Laurión.
• O número de escravos en Atenas na época clásica era duns 125.000.

Clases Sociais en Esparta

Se en Atenas había cidadáns, metecos e escravos, en Esparta había espartanos, periecos e ilotas.

Outra diferenza era que os espartanos se dedicaban máis tempo ao exercicio das armas que ao goberno da cidade.

A Democracia en Atenas

As bases desta forma de goberno eran:

A Isonomía

• Todos os cidadáns eran libres e iguais ante a lei e tiñan os mesmos dereitos e obrigas.
• As mulleres, os metecos e os escravos, ao non formar parte da cidadanía, quedaban fóra deste sistema político.

A Parresía

• Era a liberdade de expresión dos cidadáns, que falaban e votaban libremente na asemblea e nos tribunais.
• Se os cidadáns observaban nalgún político comportamentos ambiciosos ou tendencias autoritarias perigosas para o ben de Atenas, podían expulsalo da cidade por un período de dez anos (eran necesarios 6.000 votos).
• A esta medida chamóuselle "Ostracismo", xa que o nome do cidadán ao que se quería desterrar de Atenas escribíase sobre un óstracon, un anaco de tella.

Institucións para a Paz e a Guerra

As institucións que axudaban a xestionar a democracia eran:

• A Eclesía
• A Bulé
• Os Arcontes
• Os Estrategoi
• Os Tribunais de Xustiza

A Monarquía en Esparta

Era unha monarquía peculiar porque había dous reis, ambos coa mesma autoridade, e unhas institucións políticas que lles axudaban no goberno eran:

A Apella

• Era a asemblea e estaba formada polos espartanos e cidadáns de Esparta.
• Elixía os membros da Xerusía e os Éforos, e aprobaba ou rexeitaba as súas propostas.

A Xerusía

• Era un consello de anciáns chamados Xerontes.
• Estaba composto polos dous reis e por outros 28 espartanos maiores de 60 anos.
• A Xerusía redactaba as leis, xestionaba os asuntos de política interna e xulgaba os delitos, funcionando tamén como unha especie de tribunal supremo.

Os Éforos

• Eran 5 altos cargos da administración pública.
• Velaban para que a tarefa dos reis fose apropiada e dirixían os asuntos de política exterior.