As Revolucións de 1848: Un Punto de Inflexión na Historia Europea

As Revolucións de 1848: Un Proceso Transformador en Europa

As Revolucións de 1848 foron un proceso revolucionario que afectou practicamente a toda Europa, excepto á Península Ibérica e o Norte de Europa. Este conxunto de levantamentos marcou un punto de inflexión na historia do continente.

As Revolucións de 1848 en Francia

En Francia, a Revolución de 1848 foi de carácter marcadamente democrático, dando un paso máis aló das demandas liberais previas. Os demócratas apareceran xa a finais da década dos trinta, e dende principios da década dos corenta xurdiron movementos moi activos que reclamaban o sufraxio universal. O sistema liberal resistíase a un cambio.

En febreiro, produciuse unha revolución na que participaron a pequena e mediana burguesía, ademais de estudantes, obreiros, etc. Eran sectores excluídos da política, pero os máis conscientes da situación. No caso da pequena e mediana burguesía, non o facían tanto por unha vocación democrática, senón que a demanda inicial era que se rebaixase o límite fiscal esixido para poder votar.

Isto conduciu ao derrocamento de Luís Filipe de Orleans e á proclamación da II República. Inmediatamente puxéronse en marcha reformas políticas e sociais importantes, como o sufraxio universal masculino (o que manifesta de forma clara a tensión entre liberalismo e democracia, xa que o liberalismo defendía o sufraxio restrinxido). En segundo lugar, foi o primeiro país de Europa no que foi abolida a escravitude, ademais de establecer unha xornada laboral de 10 horas.

A revolución obreira fracasou en xuño, sendo derrotada polo exército. Foi unha revolución obreira vinculada, neste ano, a unha ideoloxía diferente: o socialismo. Neste ano, en Francia, apareceu pois a democracia fronte ao liberalismo, pero tamén a primeira aparición do socialismo.

As Revolucións de 1848 en Italia e Alemaña

Nos territorios de Italia e Alemaña, as Revolucións de 1848 estiveron imbricadas cos procesos de unificación, moi clara no caso italiano e menos significativa no caso alemán.

Nos Países Alemáns

Nos países alemáns, só se conseguiron tímidas reformas en Prusia. En 1849, reuníronse no Parlamento de Frankfurt, coa presenza de deputados demócratas que elaboraron un proxecto democrático de unificación, pero que fracasou. A unificación conseguiuse posteriormente dunha forma máis militar.

Nos Estados Italianos

Nos Estados Italianos producíronse revoltas; no norte, en lugares como Venecia, os austríacos dominaban os territorios. Noutros, como o Reino do Piemonte, consolidouse a monarquía constitucional provocada pola Revolución de 1848. En Roma (capital dos Estados Pontificios), chegou a proclamarse unha república democrática. O Papa Pío IX tivo que fuxir. Dáronse tamén revoltas en Milán contra a presenza austríaca.

O Imperio Austríaco e as Revolucións de 1848

No Imperio Austríaco, as revolucións propagáronse, sendo a manifestación máis estendida a vinculación entre o proxecto político liberal e o proxecto nacional. En rexións como Hungría, Eslovaquia e Croacia, xurdiron movementos que vinculaban ambos ideais. Foi o primeiro momento no que se percibiu con intensidade o nacionalismo e o liberalismo.

En 1848, houbo revoltas en Viena, que provocaron a abdicación de Fernando I. Francisco Xosé subiu ao trono (1848 – 1916), quen morreu en plena Primeira Guerra Mundial. Houbo unha agudización dos movementos (presentación en aula virtual).

O Liberalismo nas Colonias

Dende a independencia das Trece Colonias Americanas ata 1848, o liberalismo estivo expandíndose. En 1885, fundouse o Partido do Congreso na India, un caso peculiar porque o Partido do Congreso era nacionalista e tiña como obxectivo a independencia da India. Tiña unha ideoloxía liberal (construír unha India republicana e liberal). A súa fundación foi promovida por Gran Bretaña.

A diferenza dos franceses, os imperialistas británicos tiñan moi claro que o imperio non era permanente, senón que se estaban formando elites autóctonas ás que se lles tería que dar o goberno. Polo tanto, Gran Bretaña, precavida, deulles o poder para que, cando fosen independentes, houbese unha boa relación.