Arroka Metamorfikoak eta Sedimentarioak: Sailkapena eta Erabilera

Arroka Metamorfikoak: Egituraren Arabera Sailkatuta

Foliazioa Dutenean

• Arbela: Buztintsu baten metamorfismo arina. Kolore opakua, urdin iluna edo beltza. Foliazioa erraz bereizteko xafla fin eta paraleloetan antolatzen da.
• Eskisto Mikaduna: Hareatsu eta buztintsu baten metamorfismo biziagoa. Distira eta kolore aldakorra du. Foliazio izurtua eta irregularra da.
• Eskisto Granatekin: Hareatsu eta buztintsu baten metamorfismo biziagoa. Granateak eta beste mineral batzuk (estaurolita, andaluzita) antzematen dira.
• Gneisa: Hareatsu eta buztintsu baten metamorfismo biziagoa. Kolore argiak eta ilunak ditu, eta foliazio lodia eta irregularra.

Egitura Granoblastikoa Dutenean

• Kuartzita: Kuartzoan aberatsa den hareharriaren metamorfismoa. Kolore aldakorra, askotan gorrixka. Gogorra eta zaila da, eta ez du azido klorhidrikoarekin erreakzionatzen.
• Marmola: Kareharriaren metamorfismoa. Kolore aldakorra, kuartzitaren antzeko itxura du, eta azido klorhidrikoarekin erreakzionatzen du.
• Korneana: Kuartzoan aberatsa den arrokaren ukipen-metamorfismoa. Kolore grisa edo berdexka eta itxura leuna du.
• Faila-Bretxa: Faila-plano batean gertatutako metamorfismo dinamikoa. Itxura irregularra du, hainbat tamainatako klastoz osatuta.

Agregakinak

Eraikuntzan askotariko xedeetarako erabiltzen diren hareak eta legarrak dira. Legarrak naturalak izan daitezke. Legar larria herri-lanetan erabiltzen da material betegarri modura, eraikuntzak lurzoruko hezetasunetik isolatzeko, eta trenbideak egiteko.

Arroka Sedimentarioak: Jatorriaren Arabera Sailkatuta

Jatorriaren arabera, arroka sedimentarioak bi talde nagusitan banatu daitezke:

Ez-Detritikoak

Aurretik existitzen ziren arroken zati eta mineralak higatu, garraiatu eta pilatzean sortzen dira.

• Arroka Karbonatuak: Kaltzio eta magnesio karbonatoetatik eratuak.
  • Kareharriak: Kaltzio karbonatoz osatuak.
  • Margak: Kaltzio karbonato eta limo edo buztin parte handiz osatuak.
  • Dolomitak: Kaltzio eta magnesio karbonatoz osatuak.
• Ebaporitikoak: Ur gazia lurruntzean, bertan dauden disolbatutako gatzak arroka sortzean.
  • Igeltzua: Kaltzio sulfatoz osatua.
  • Gatzak: Sodio kloruro, potasio, magnesio gatzak.
• Materia Organikoa Pilatzean:
  • Petrolioa: Itsas mikroorganismoen arrastoen alteraziotik sortua.
  • Ikatzak: Landare-jatorriko materialen karbonizaziotik sortuak.

Detritikoak

• Konglomeratuak: Klastoak 2mm baino handiagoak.
• Hareharriak: Klastoak 2 eta 0,06 mm artekoak.
• Buztinak eta Limoak: Limoa 0,06-0,003 mm bitartekoa eta buztina 0,003mm baino txikiagoa.

Arroka Sedimentarioen Erabilera

• Hartxintxarrak eta Hareak: Eraikuntzarako material gisa (zimenduak).
• Hareharriak, Kalizak eta Dolomitak: Hormak egiteko, eraikinak apaintzeko.
• Ikatza: Zentro termikoetan erregai gisa.
• Petrolioa: Industria kimikoan.