Arrisku Psikosozialeko Familiak

Ezaugarri nagusiak

Arrisku psikosozialeko familietan ohikoak diren egoerak eta jokabideak:

• Kideren batek jokabide problematikoak edo asaldura psikosozialak izatea.
• Gurasoen ezintasuna seme-alabak zaintzeko eta oinarrizko beharrak (afektiboak eta emozionalak barne) asetzeko.
• Senar-emazteen harremana hondatzea, elkartruke material eta emozionalaren desoreka dela eta.
• Familia barruan dagozkion funtzioak gauzatzeko ezintasuna.
• Egoera desegituratzaileak irautea (adibidez, alkoholismoa, delinkuentzia).
• Tratu txarrak ematea (fisikoak, psikikoak eta sexu-abusuak).
• Lanik gabeko egoerak eta lan munduan sartzeko zailtasunak.
• Inguru desegokia, familia zabalarekiko harremanik eza edo harreman problematikoak.
• Etorkizunerako helbururik ez planteatzea.
• Kanpoko zerbitzu eta pertsonekiko dependentzia.

Ondorioak haurrengan eta nerabeengan

Egoera hauek eragin zuzena dute haurren garapen psikosozialean:

• Haurren arrisku maila (pertsonala eta soziala) handitzea.
• Atzerapena heldutasunean, hizkuntzan, praktika psikomotorrean eta afektibitatean.
• Arazoak eta zailtasunak eskolatzearen lehen urteetan, absentismoa eta eskola-atzerapena direla eta.
• Harreman arazoak kideekin.
• Parte-hartze eskasa eskolan eta komunitateko ekintzetan.
• Nerabezaroan jokabide antisoziala eta ikasketak uztearen ondoriozko eskola-porrota.

Testuinguru sozioekonomikoa

Familia hauek gizarte-maila baxuan edo oso baxuan kokatzen dira, eta askotan arazo anitzeko egoerak bizi dituzte:

• Arazo anitzeko familietatik datoz, eta askotan instituzionalizatuta egon dira.
• Kideek kultura-maila baxua izaten dute, eta horrek jokabide arazotsuak, gaitasun sozial gutxi eta baliabide ekonomiko eskasak eragiten ditu.
• Miserian bizi dira, desantolamendu ekonomikoa eta bizitzakoa sortuz.
• Seme-alaba askoko familiak (jaiotza-kontrol eza), bereziki hondatze ekonomiko eta kulturala oso handia denean.
• Seme-alabak dira laguntza eskaera egiteko oinarrizko arrazoia.

Familia-egitura ohikoak

Arrisku egoeran dauden familietan lau egitura nagusi identifikatzen dira:

Aita periferikoa

Bigarren mailako papera du, bai afektiboki bai ekonomikoki. Lanik gabe egon ohi da. Denbora asko ematen du etxetik kanpo (lanagatik edo espetxean dagoelako); ondorioz, aitaren eta seme-alaben arteko harremana eskasa da.

Bikote aldakorra

Oso gazte sortutako bikoteak, familia eta etxebizitza mantentzeko baliabide ekonomikorik ez dutenak. Haurrek heldutasun eskasa jasotzen dute, eta askotan aiton-amonen ardurapean edo harrera-zentroetan bukatzen dute. Aiton-amonen laguntzeko gaitasuna txikitu egiten da, eta haurrek batzuetan pentsatzen dute aiton-amonak direla beren gurasoak.

Bakarrik dagoen emakumea

Sendotu ez diren bikoteak. Emakumeak du karga guztia bakarrik eramateko ardura. Maila sozioekonomiko eta kultural baxua dute, eta inguru marginaletan ibiltzen dira. Zerbitzuen laguntza amari (bere bizitza berrantolatzeko) eta umeari (bizitza duin bat izateko) bideratzen zaie.

Familia petrifikatua/txunditua

Bat-bateko gertaera traumatiko bat bizi izan dute (adibidez, seme-alaba bat hiltzea), eta horrek roletan eragina du. Ezintasuna dute egoera aztertzeko eta aurre egiteko. Maila sozioekonomiko eta kulturala altua izan daiteke. Era desberdinetan ager daitezke: depresio sakonak, delituak eta absentismoa. Familia horri ematen zaizkion laguntzak desberdinak izango dira, arazoen arabera.

Arreta eta esku-hartzea

Erakunde motak eta esku-hartze eremuak

Osasun erakundeak:

Alkoholismoa, droga-arazoak edo patologia psikiatrikoak tratatzeko.

Gizarte erakundeak:

Etxebizitza eza, langabezia, pobrezia edo tratu txarrak daudenean.

Hezkuntza erakundeak:

Eskolan integratzeko arazoak, absentismoa eta eskola-porrota kudeatzeko.

Erakunde judizialak:

Delituaren arabera, justizia zabala, administratiboa eta penala aplikatzeko.