Descartes
- Chega á conclusión de que a filosofía non avanza como as ciencias posto que as últimas empregan un modelo matemático. Rechaza a separación do saber humano (separación das ciencias) posto que a razón humana è única ao igual que debería ser a sabedoria. Segundo Descartes, a función da filosofía debe ser atopar verdades incuestionables, pero non da a nivel teórico, senon de xeito que teñan consecuencias favorables a nivel ético. Isto non se conseguiu antes debido a carencia dun método axeitado; sen método a filosofía está perdida. Considera que o método deberá dirixir atención as matemáticas e esta debe converter no exemplo e modelo a imitar polo resto de saberes. No caso da filosofía, será que empregan un modelo semellante as matemáticas. Estas sirven para deducir teoremas a partir de axiomes (principios indubitables) ou principios evidentes. Que sexa evidente significa que son coñecidos por medio da razón. A esto o chamalle Descartes INTUICIÓN polo tanto deberán empregar a intuición e logo a deducción. É así como Descartes formula 4 reglas para o método: 1 Regra da evidencia: Tomar só como verdadeiro aquilo que se nos presenta claro e distinto ao evidente. Correspondese ca INTUICIÓN 2 Regra da análise: Dividir os problemas nos seus elementos mais simples (ideas claras e distintas) 3 Regra da síntese: Consiste en conducir ordenadamente os pensamentos dos máis simples aos mais complexos (proceso inverso ao anterior). Correspondese ca DEDUCCIÓN. 4 Regra da proba: Facer comprobaciones e revisions dos puntos anteriores para asegurarnos de non omitir nada. Este método permetiríanos acadar a verdade de calquera asunto, e coma a razón humana é única se empregamos en todas as ciencias o mesmo método poderianse unificar todas nun mesmo saber, representada metafóricamente mediante unha árbore, cuxas raíces son a met o tronco a física e as ramas as ciencias técnicas. Así a metafísica debe proporcionar os principios do coñecemento humano - De acordó ca presente regra, Descartes debe dubidar de todas as que poida presentar un mínimo de dubida, sendo unha dúbida metódica.
- 3 niveis de dubida: 1 Dos sentidos que poden chegar a engañarnos 2 Da existencia do mundo, podemos estar nun sonó posto, que no hay manera de diferenciar soño e vixilia 3 Das matemáticas posto que poderia existir un deus ou xenio maligno que figure na mente humana da xeito que sempre erre nas matemáticas - É unha dúbida metódica non real (non confundir co escepticismo) e ten carácter universal ao dubidar de todo. - Dubidando de todo chega a primeira certeza: se dubida significa que pensá, logo existe. Co “pensó, logo existo” (cogito, ergo, sum) Descartes establece o cogito (pensamento) como principio indubidable sobre o que pode construir a sabedoría humana, parte que é a primeira idea clara e distante.(criterio de certeza) - A verdade para Descartes dependerá da claridade e da distinción que atope a mente no seu interior. Despuntada cara un idealismo que difundirá que primeiro é a idea, polo que a realidade é cuestionable, co Realismo , que defendé que o primeiro é a “physis”. - Situamonos entón ante un cambio de paradigma revolucionario coincide como xiro subxectivista, - Se só teñen a certeza de que existimos, o exterior a nos debe non demostrado. Para eso Descartes partirá do cogito e as súas ideas: - Adventicias: veñen dos sentidos que nos poden engañar - Ficticias: é a cambiará entre advertencias e a imaxinación - Innatas: aquelas que está xa na mente humana coas que nacemos. Nas que atopamos a Deus Se existise Deus, sendo bondadoso e perfecto, non vos podría enganar pero deberás demostralo. Partindo das ideas de perfección de ser perfecto e de infinito e aplicando o principio de causalidade chegamos a conclusión de que Deus existe. Ademáis contamos co Argumento Ontolóxico proposto por S.Anselmo: na idea Deus xa está incluindo a súa existencia Deus e un ser perfecto, cunha bondade infinita polo tanto, este Deus é veraz e non nos puida crear de tal modo que nos engañe. Explicado todo isto completamos as tres sustancias señalados por Descartes, a res cogitam, a Res Infinita e a Res Extensa. Por outro lado Descartes precisa de Deus para non caer no SOLIPSISMO DO EU REPERCUSIONS: Coñecemento matematizable (Galileo) Pioneiro da Filosofía Moderna Racionalismo posterior
Kant
No seculo XVIII ten lugar a ilustración onde se reúnen o conxunto de filosofías do seculo XVIII do resultado da vida antropocentrista do Renacemento. Ditas ideas filosóficas, sumadas a tensión entre políticas e sociedades tradicionais (A.R.; presente en case todos os países excepto Inglaterra) e as novas faran causa das novas filosofías ilustradas. Debemos resaltar que nesta época ten lugar un éxodo rural dunha sociedade baseada na agricultura a outra onde a predominancia das cidades impulsa ao comercio e a artesanía Grazas a este impulso do comercuo, xorde uinha nova clase social, a burguesía , mais involucrada na búsqueda dos dereitos e liberdades. Aumentase así a preocupación polo debate publico manifestando en numerosos países do vello continente: Alemania, Inglaterra, Francia…, e en numerosos aspectos O núcleo político pasa das cortes as cidades dando lugar a un interese intelectual polo coñecemento, a cultura e a arte Xurden así os intelectuais, filósofos públicos quenes non creaban sistemas filosóficos, senon que divulgaban o seu coñecemento para que mais xente puidera chegar a el, fomentando o cambio social. Publica enciclopedias Neste período creese que ao acabar coa ignorancia a estado resultado máis feliz e xusto, e moitos dos aspectos ilustrados arrastrándoos ata hoxe en día, como a supremacía da preocupación polo humano antes que por Deus ou a da razón sobre a tradición.
Kant, por exemplo, dirá que a tradición non deberá estar porriba do coñecemento racional, que debe ser a guiá para desenvolvernos como cidadans da sociedade Nace en 1724 en Alemaña nunha familia pietista Aos 8 anos entra a un colegio dustan relixión onde accede a coñecementos sobre matemáticas, ciencias sociais empíricas e linguas. Universidade de konigsburg Racionalismo de moda wolff é o seu mestre Entra en contacto ca filosofía de Francia e Inglaterra Fai teses sobre os principios da filosofía. Obras Critica da razón pura Critica razón practica Fundamentos da metafísica das costumes A relixion dentro dos limites da mera razón Morre no 1804 en konigsburg.
A IDEA KANTIANA DA ILUSTRICIÓN A vida de Kant transcorre no tamén chamado, século das luces, en Contraposición ás épocas escuras onde a razón non era libre.A plena confianza na razón fai que sexa a única instancia válida para clarificar os temas da vida humana. Ademáis, é a única instancia que nos pode liberar dos prexuizos, supersticións e da ignorancia.Grazas ao avance científico, á afirmación da autonomía da razón e aos Ideáis da Ilustración impulsarase a realización don proceso de autonomía. Esta razón autónoma abrangue temén á relixión a través do Deísmo, teoría que acepta só o racional da relixión, pasa dunha relixión sobrenatural a unha natural, ademáis cren na igualdade dos diferentes deuses, o que trae a necesidade de Tolerancia. Esta razón tolerante faise notar na política, o que traerá a aparición dos ideáis democráticos. Para conseguir unha razón autónoma, anclítica, seculerizante, tolerante é necesario impulsar a educación crítica que elimine os prexuíros que levan á ignorancia. Esta crítica debe comezar examinando os sus limites e depois de todo aquilo que a limite (relixión, tradición).En Ingleterra as preocupacións teñen un carácter mais práctico co ocuparse da ética, da relixión... En Francia a llustración repercutiu na política co triunfo da Reu frencesa e en Alemaña repercute no ámbito teórico na analise da razón ilustrada tal e como fala Kant en Que é a llustración?. A inclicará os ideáis ilustravos e critica a vez a súa época por non seguilos. O seu abxectivo é impulsar a realización destes ideáis. Isto fai que acuse á súa época de vivir nunha "minoría de idade da Razón"", isto é a falta de autonomía de razona que ainda esté tutelada pola relixión, a tradición e os costumes. O culpable deste estado é o propio ser humano, e a solución será a que rompa coas ataduras o que empregue o se propio entendemento. Analiza ao ser humano Que podo coñecer? Epistemoloxia Que debo facer? ética Que me cabe esperar? Relixion REPERCUSIONS Idealismo alemán S. XIX, supera a proposta metafísica de Kant Neokantismo (sintetiza a filosofía de Kant con ciencias contemporáneas Revitalismo de Ortega e Gasset Realismo Crítica de Hartmann Wittgenstein (S.XX) e Habermas
OS LIMITES DE CONECEMENTO EN Kant. Kant continua coa preocupación teórica e práctica do ser humano. Para responder a pregunta "que é o ser humano?" uiliza outras tres preguntas: "que podo conecer?" a que responde a epistemoloxía; "que debo facer?" a que responde a ética, que me cabe esperar?'a que responde a relixión Na Crítica da razón pura e no Prolegámenos investiga o comecemento metafísico e queré determinar si é unha ciencia. Tamén pretende demostrar que as ciencias son un conecemento universal e necesario. Para isto fará unha analise da razón para saber ata onde podemos coñecer . Kant intciase no Racionalismo de Wolff segundo o cal a metafísica reducese a 3 cuestións: a orixe do mundo, a existencia de Deus e a existencia do alma. Kant como racionalista considera que a nosa razón non ten límites pero a lectura de Hume lévao a compartir a idea de que non hai coñecemento sen experiencia. Fará unha síntese das duas correntes. A Leí MORAL EN Kant. A preocupación principal como pensador ilustrado é a procura da felicidade e liberdade humanas, e só pode conseguirse mediante acción. Esta non esté guíada pola razón teórica, que se encarga de mundo empírico e formula xuizos, está guiada pola razón práctica, encargada do deber ser e formula imperativos- Toda a teoría ética kantiana estará nas súas obras: Crítica da razón practisa e Fundamentación da Metafísica das costumes . Kant propón un sistema ético forma fronte o material. As éticos materias pasúen cantido, son empíricas. Propoñen unho norma concreta e un fin, que acadara través delas. Son éticas heterónomas porque a razón non é libre debido a causas exceros, e son hipotéticas porque os preceptos destes sistemas son medios para conseguir un fin. Baixo estas condicións a razón non actúa libremente. Para Kant unha ética sI non pode ser universal, só unha razón práctica que non se deixe determinar por valores externos poderá selo. Para construír un sistema ético universal debemos atender a forma. A ética formal define a forma en que os actos nudos deben ser, como deberían ser. Só así podemos construír un principio universal que predica a forma vendida pola razón común. Para determinar esta cantidade, examínanse imperativos éticos.
Que teñen en común o deber. Distínguense 3 tipos de accións: as contrarias o deber (inmorais), conforne o deber (inmorais) e por deber (moráis).
Obrar por deber é acuar de acordó coa leí que determina a rarón humana.
A boa vontede é o único moralmente bo para Kant. Isto é a capacidade humana de actuar conforme uns ppos. Polo que coincide coa razón práctica.
Os humanos obran seguindo máximas, principios subxectivos polos que nos guiamos de acordó ou non coa leí moral. Esta leí é un ppo a oxectivo se o ser humano só fose racional, pero temos unha parte irracional que son os desexos, tendencias e impulsos e pode indicar a nosa acción a realizar tendencias egoístas.
Por isto a razón presenta a leí morel como imperativo, obrigando á vontade a obrar conforme a razón. Hai 2 Vipos: lMP. HIPOTÉTICOS, propios das éticas materiais, con un fin polo que non poden ser universeis xa que o fin vén da experiena.
IMP. CATEGÓRICO, propios das éticas formáis, unha acción boa en si mesma e os únicos imperativos da moralidade para Kant, poden ser universais ya que non tenen contido, Os imperativos son a leí racional que nos orienta cara o Ben Supremo que sería a felicidade
Poderá conseguilo quen sexa virtuoso e digno da felicidade pero non se pode conseguir nesta vida, é necesario postular a liberdade como condición da moralidade, a inmortalidade da alma como posibilidede doutia enstencia onde se una a virtude e a felicidade, e a existencia de Deus como ser que posibilita esa uníón, Liberdade, Deus e Alma son os postulados da razón práctica. Onde non chega a razón teórica, chega a razón practica, pero sí como postilio:
Hume
Nace en Edimburgo no 1711, onde tamen morre no 1776. OBRAS - Tratado da natureza humana - Investigación sobre o entendemento humana Neles continua o carácter empírico de LOCKE. Non existe coñecemento fora da experiencia, entendendo como experiencia aquela información que adquire a mente humana a través dos sentidos (oído, vista) A estés contidos chamaos ideas, existiendo simples (as que se refiren a unha cualidade coma amarelo, frío) e outra mais complexa que forman ao entendemento combinado as anteriores. Estos últimos son os conceptos. Hume chama a estas ideas simples, “percepcions” ou “impresions” e considerará que toda idea que non proveña dunha impresión e resultado da imaxinación e sen validez obxetiva. Seguese polo tanto, co entendemento corrente de coñecementos validos se non se apian na experiencia, negando a existencia de ideas innatas. A esto chamaselle FENOMENISMO, que queré decir que e o que se nos manifestá. De acordó con esta teoría, o ser humano non coñece as cousas tal e como son en si mesmas, senón so como parecen ou se amosan nos sentidos. Unha cousa son os obxectos do mundo e outra como se nos presentan Polo tanto, non podemos sequera afirmar o mundo externo a nós; percibimos un mundo pero non podemos afirmar que é unha realidade existente e independente das percepcions. O fenomenismo leva a negar a validez obxectiva a calquera coñecemento que non se poida derivar das impresions sensibles. O Empirismo de Hume é unha filosofía antimetafisica, ao rexeitar o concepto básico desta disciplina (substancia) e ao negar a posibilidade de coñecemento dos seus temas: Deus, alma e Mundo (non percepcions) Aplica o fenomenismo a analise do concepto de “causa”.
As metafísicas aristotélicas e medieais apoiabanse no principio de causalidade para a existencia dun primeiro motor inmobil (Aristóteles) ou Deus (Sto Tomas) ademáis de que en tempos onde a ciencia tamén se servia deste principio (se coñeza todos os fenómenos naturais pode chegar a coñecer o futuro no cosmos) sendo as leis científicas non mais que unha forma de expresar as relacións causáis de natureza, como por exemplo a teoría da gravidade. Segundo Hume, nin a idea de causalidade nin a conexión necesaria entre dous fenómenos se derivan de ningunha experiencia, está so nos amosa que habitualmente certos fenómenos según a outros. POrén, Hume insiste en que nunca observamos unha “causa” ou “conexión directa” este dous fenómenos de xeito que podemos concluir que un sempre vai despois do outro. Trátase dunha crenza que resulta razonable, mais non hai ningunha razón sólida para afirmar que o día de maña a natureza seguirá comportándose como o fixo ata ahora. E posto que as prediccions científicas sobre o que acontecerá no futuro banseanse sempre nunha influencia causal, e esta non é máis que unha causa baseada nuns costumes, entón tamén a ciencia perdé o seu carácter de coñecemento riguroso, quedando reducida a un coñecemento probable. Hume substituirá enton a certeza indubidable de Descartes pola crenza e probabilidade, derivada aí nun certo escepticismo contrario co dogmatismo racionalista REPERCUSIONS - Kant e os limites do coñecemento - Posibilistas, idealismo alemán.