Album-liburuak: Ezaugarriak, Osagaiak eta Hezkuntza-aplikazioak

Album-liburuak: Definizioa eta Ezaugarri Nagusiak

Album-liburua adin guztietako irakurleei zuzendutako genero literario berria da. Irudiaren eta testuaren arteko erlazio estua bilatzen du literatur-lan bat eraikitzeko asmoz.

• Albuma ez da irudi-liburu bat, nahiz eta irudi asko izan. Adibidez, oihaneko animaliak edo nire lehen hiztegia irudi-liburuak dira.
• Album batean, irudiaren funtzioa narratiboa izango da, apaintzen duen bitartean.
• Hitzak bakarrik irakurriz gero, ez da obra ulertuko; irudia eta hitza maila berean daude, protagonismo berdina baitute.

Albumaren Ezaugarriak (Zaparaín eta Gonzalez)

• Eginkizun estetikoa.
• Irudiaren eta grafiaren arteko harremana.
• Liburu-objektu izateko aukera (formatu bereziak).

Albumaren Osagaiak (Zaparaín eta Gonzalez)

1. Hitza: esplizitua edo inplizitua, irudiak hitzari lotuta.
2. Sekuentzialitatea: hitza irudiari lotuta, liburua euskarri.
3. Paratestuak: guarda, kontraguarda, kolorea...

Albuma eta Lehen Hezkuntzako 1. Zikloa

• Garapen laburra idatzizko narrazio zehatzekoa:
  1. Umeak ipuina hasi eta bukatu behar du.
  2. Arretarako gaitasuna txikia da.
• Hitzaren eta irudiaren arteko harreman estuak ahalbidetzen du:
  1. Umeak arretari eustea.
  2. Umeak irakurgaiaren esanahia osatzea.

C. Valriu – Literatura Zuzendua

• Helburua ez da literatura egitea, eduki didaktikoak zabaltzea baizik.
• 1. Eduki artistikoa, literarioa: literatura.
  2. Literatura ez dagoenean: liburuak.

Hitzaren Inguruan

Irudiek osatu eta laguntzen dute, eta horregatik albumaren hitzari edozein irakurgai literariori eskatzen diogun kalitate maila eskatu behar diogu.

1. Hitzaren erabilera estetikoa (baliabide literarioa).
2. Idazkera egokia.
3. Adierazpen garbia (logikoki ordenatuta, ulergarria).

Hitza eta Irudiaren Arteko Harremana (Obiols)

Albumean harreman posible batzuk daude:

1. Harreman ironikoa: hitzak eta irudiak kontrakoa adierazten dute. Adibidez: “Este no es mi bombín”.
2. Irudiak hitza osatzen du: deskribapenetan azalpena eta irudia.
3. Eginkizunak banatzea: eginkizun batzuk hitzari dagozkio, beste batzuk irudiari. Adibidez: “¿Todavía nada?”.

"Hiru Bidelapur" Albumaren Azterketa

Funtzioak:

1. Protagonistak deskribatu.
2. Armek hiru bidelapurrak ordezkatzen dituzte (irudimena): hiru arma, arma bakoitza bidelapur bat.

• Biolentziaren kolorea gorria da: biolentziak jokatzen du.
• Gauez lapurtzen dute: hondoa beltza.

Hondoaren funtzioak:

1. Narratiboa: hondo beltza gaua da.
2. Praktikoa: arreta hiru elementuetara bideratu.

Zatiak (arma) osoa (lapurra) ordezkatzean: metonimia. Irudiaren bitartez, metonimia bisuala.

• Jefea pistola da: espazio gehiago du besteen artean, erdia okupatzen du. Suzko arma bakarra eta hiltzeko eraginkorrena da.
• Luzea: altua, argala, buru handia.
• Txikia: txikia, lodia, bihurria.
• Ezkerrekoa: ertaina, lapurraren ahoa aginduak ematen atzean dago, norabidea adieraziz.

Molde Kritiko-Errealistako Literaturaren Arriskuak

1. Didaktismoa: lehentasuna gaiari ematea, eta ez literaturari. Adibidez: Didaktikoa: Gorkak bi ama ditu. Literarioa: Gorkak bi amekin etxera joan zen.
2. Errealitate konplexuen sinpletzea: ezin da obra bakar batekin gai oso bat azaldu, ikuspegi bakarra azaltzen baita. Gai oso bat obra literario batekin ordezkatzea.
3. Ezkortasuna eta konponbiderik eza: gai tristeak, amaiera tristeak. Psikoanalistek diote umeek amaiera zoriontsuak behar dituztela, arazoei nola aurre egin jakin dezaten. Oztopoak gainditzen saiatuz gero, gainditzea posible dela.