Aditzaren aspektua

AHALA ETA EZINA: Ahaltasuna eta bere aurkako ideia, ezintasuna, adierazteko bideak. ·
Ahalera adierazteko ahalerako adizkiak eta ahal partikula erabil daitezke. Edozer gerta daiteke. Heldu ahal izan naiz. ·Ezintasuna adierazteko ezin partikula erabiltzen da gehienetan. Ezin naiz heldu. Ezin dugu egin. AHALERA: Ahaltasuna adierazteko ahalera edo modu potentziala ere erabiltzen da. Naiteke, zaitezke, dezaket… ·Orainaldi burutugabea joan naiteke.
·
Alegiazkoa joan ninteke ·Iragan burutugabea joan nintekeen. EGITURA: ·Aditz nagusia, aspektu markarik gabe etor naiteke, sar naiteke, ekar dezaket. ·Aditz laguntzailea: -Ke morfema duten ahalrako adizkiak Eman diezazuket, idatz dezakezu, joan daitezke. ERABILERA: ·Gaitasuna eta posibilitatea adierazteko tontorreraino ordubetean hel naiteke. ·Baimena eskatzeko: Baimena kortesiaz eskatu nahi denean, alegiazkoa erabiltzen da. Joan naiteke zurekin? ·Mesedea eskatzeko: Mesedea kortesiaz eskatu alegiazkoa erabltzn da Etor zaitezke nirekin? ·Proposamena egiteko: Proposamena gauzatzea inprobablea, alegiazkoa erabltz dugu. Pelikula 1 ikustera joan gaitezke. ADITZA ·Aspektua: Burutua ala burutugabea den adierazten du. PUNTUKARITASUNA Berandu nator. BURUTUA amaitutako ekintza: Aitak sagarrak jan du. BURUTUGABEA ekintza hasi da, baina ez da amaitu. Aitak sagarra jaten hari da. GEROA gertatuko dena. Aitak sagarra jango du. ALDIA: Aditzaren ekintza denboran kokatzen du. ORAINALDIA, LEHENALDIA ALEGIAZKOA. Trinkoetan: dator, zetorren, letorke. Perifrastikoetan: etortzen gara, etorri ginen, etorriko ginateke. PLURAGILEA: NOR morfema honek aditzaren barruko NOR kasua plurala dela adierazten du. GABRIEL ARESTI: Idazle poeta bizkaitarra Bilbo. Euskal poesia modernoaren eta antzerkiaren bultzatzaile eta berriztatzailerik nabarmenena izan zen. Harri eta herri, haren poesia-lanik ezagunena. Literatura-genero guztiak landu zituen. DEKLINABIDEA Atzizkien multzoa da, perpausean zer funtzio betetzen duen adierazten du. Deklinabide KAUSAK: NOR, NORK, NORI, NORA, NORENTZAT. KASU GRAMATIKALAK:Aditzarekin komuntzadura duen kasuak dira. NOR, NORK eta NORI. Erlojuak hadiak ziren. Erlojuek ezpatak dituzte. Erlojuak kristala apurtu zaio. LEKU-DENBORAZKO KAUSAK: Lekua eta denbora adierazten du. BIZIGABEEKIN:: NON: Amaren etxean dago. NOIZ: Arratsaldean ez zegoen inork. NONGO: Katu hori etxekoa da. NOIZKO: Ogia atzokoa da. NORAINO: Ez gara eskolaraino iritsiko. NONDIK: Etxetik ateratzea komeni zaizu. NOIZTIK: Euria ari du atzotik. BIZIDUNEKIN: NORENGAN: Zuregan NORENGANA: Amonarengana joango da. NORENGANANTZ: Anaiarengantz erori nintzen. NORENGANAINO: Mediakuarenganaino NORENGANDIK: Amarengandik

GABRIEL ARESTI: Idazle poeta bizkaitarra Bilbo. Euskal poesia modernoaren eta antzerkiaren bultzatzaile eta berriztatzailerik nabarmenena izan zen. Harri eta herri, haren poesia-lanik ezagunena. Literatura-genero guztiak landu zituen. DEKLINABIDEA Atzizkien multzoa da, perpausean zer funtzio betetzen duen adierazten du. Deklinabide KAUSAK: NOR, NORK, NORI, NORA, NORENTZAT. KASU GRAMATIKALAK:Aditzarekin komuntzadura duen kasuak dira. NOR, NORK eta NORI. Erlojuak hadiak ziren. Erlojuek ezpatak dituzte. Erlojuak kristala apurtu zaio. LEKU-DENBORAZKO KAUSAK: Lekua eta denbora adierazten du. BIZIGABEEKIN:: NON: Amaren etxean dago. NOIZ: Arratsaldean ez zegoen inork. NONGO: Katu hori etxekoa da. NOIZKO: Ogia atzokoa da. NORAINO: Ez gara eskolaraino iritsiko. NONDIK: Etxetik ateratzea komeni zaizu. NOIZTIK: Euria ari du atzotik. BIZIDUNEKIN: NORENGAN: Zuregan NORENGANA: Amonarengana joango da. NORENGANANTZ: Anaiarengantz erori nintzen. NORENGANAINO: Mediakuarenganaino NORENGANDIK: Amarengandik.

ZEHAR ESTILOA: Bi era daude beste pertsona batek esan duena zure diskurtsoan integratzeko -kalera noa (zehar estiloan) kalera zihoala esan zidan.(estilo zuzena)zera esan zidan "kalera noa". ESTILO ZUZENA: Hitzak jasotzen dira, zuzenean, ezer aldatu gabe. Testu idatzietan komatxoak edo gidoi luzeak erabiltzen dira bestearen hitzak bereizteko. ZEHAR ESTILOA: Beste edozein pertsonak esandakoaren berri zeharka ematen du.Aldaketak egin behar dira jatorrizko testuan, komunikazio egoera berrira egokitzeko . Atzizkiak(..-ela, ...-en,...-t(z)eko) PERTSONAK: Egoera komunikatibo berrira egokitu behar dira. DENBORA ETA LEKUA: Jatorrizko mezuan denbora eta lekua adierazteko erabili diren hitzak aldatu egin behar izaten dira. ADITZAREN ALDIA: Beste pertsona baten esana zure diskurtsoan integratzeko, batzuetan aditzen aldia ere aldatu egin behar izaten dira.