Chuletas y apuntes de Historia de Primaria

10. VICENTE BLASCO IBAÑEZEN EL INTRUSO ELEBARRIAREN PASARTEA (1904)

Aurrean dugun testua egitura narratiboa eta soziala duen lehen maillako testu historiko-literarioa da, hain zuzen, Blaso Ibañezen ‘El Intruso’ eleberriaren pasarte bat. Egilea indibiduala da, Vicente Blasco Ibañez nobelagile balentziarrak idatzi zuen. Publikoa da 1904. Urtean Balentzian argitaratua izan baitzen.Testuaren helburu nagusia XX. Mendearen hasierako Bizkaiko meatzarien bizi baldintzak salatzea da, eta izaera subjetiboa du, egileak bere iritzia ematen duelako. Testu Berrezarkuntzaren azken garaian kokatzen da, Alfontso XIII.Aren erregealdian, Euskal Industrializazioan zehazki.

ANALISIA: Komentaten ari garen tstuak meatzarien etxebizitzaren egoera tamalgarriaz,

Introducción a la Descolonización

Definición y Contexto

La descolonización es el proceso mediante el cual los estados de Asia y África, que formaban parte de los imperios coloniales europeos, alcanzaron la independencia política y económica.

Antecedentes

Las colonias se fueron empobreciendo hasta límites intolerables, lo cual repercutió negativamente en las condiciones de vida de sus poblaciones.

Continentes Afectados

• Asia
• África

Fases de la Descolonización

Características más importantes del fenómeno descolonizador:

• 1945-1955: Surgimiento del concepto de Tercer Mundo.
• 1955-1970: Expansión del fenómeno descolonizador por toda África y los últimos territorios.
• 1970-Hoy: Consolidación de la independencia de las colonias africanas.

Casos

1. Bizkaiko Industrializazioa eta Ideologien Sorrera

Bizkaian, bi faktore garrantzitsuri esker hasi zen industrializazioa Ibaizabal inguruan:

• Meatzeak kalitate handikoak ziren.
• Portuak oso gertu zeudenez, ez zen garestia esportatzea (batez ere Ingalaterrara).

Bilboko burgesia funtsezkoa izan zen industrializazio-prozesuan, fabrika zaharkituak kendu eta metalurgia eta siderurgia fabrika modernoak jarri baitzituzten. 1840an, Boluetako Santa Ana metalurgia-fabrika sortu zen, antzina burdinola bat izan zena. Handik gutxira, Ybarra anaiek lehen siderurgia fabrika sortu zuten, La Merced izenekoa. Fabrika horrez gain, Karmengo fabrika ere sortu zuten.

Urte hartan, Bessemer-bihurgailua sortu zen. Honek burdina ez-fosforikoa behar zuen, eta Bizkaiko meatzeetan... Continuar leyendo "Bizkaiko Industrializazioa, Berrezarkuntza eta Euskal Ideologiak" »

Lenin murió. Stalin y Trotsky tenían ideas opuestas en cuanto a cómo consolidar la revolución. Trotsky quería exportar la revolución. Stalin proponía "la construcción del socialismo en un solo país" convirtiendo a la URSS en una gran potencia que en el futuro difundiera la revolución por el mundo. Stalin se hizo dueño de la situación, convirtiéndose en dirigente del PCUS y de la URSS. Trotsky se fue a México, donde fue asesinado por un sicario (Ramón Mercader) enviado por Stalin.

El socialismo en un sólo país

Principal objetivo de la política económica era convertir a la URSS en una gran potencia industrial. Estableció una economía planificada dirigida por el Estado. -Se prohibió la propiedad privada, pasando a propiedad

Els Tractats de Pau i el Nou Mapa d'Europa

El gener de 1918, el president dels EUA, Woodrow Wilson, va exposar al Congrés dels EUA els seus principis fonamentals per a la signatura de la pau i la reconfiguració de l'ordre mundial. Aquests incloïen:

• La supressió de la diplomàcia secreta, a la qual es va atribuir el desencadenament de la guerra.
• La llibertat de navegació i comerç internacional.
• La reducció d'armaments.
• El desmembrament dels vells imperis i el reconeixement del dret a la independència de les minories ètniques.
• La creació d'una Societat de Nacions, basada en la igualtat entre els estats al marge de la seva potència, que arbitrés les relacions internacionals i garantís la seguretat de les nacions i la seva integritat territorial.

6-SEIURTEKO DEMOKRATIKOA (1868-1874)

Isabel II.A erbestera; Liberalismoari zentsu berria eman zioten → liberalismo demokratikoa;
Jeneralen erregimenaren amaiera; Gizarte zibilaren garaipena 2.1. 1868ko Iraultza “loriatsua” izeneko iraultza gertatu zen,Cadizen pronuntziamendu militarra gertatu zen, eta progresistak (Prim),Serrano (unionista) , demokratak, errepublikanoak …
alde agertu ziren. Bai progresistek zein demokratek hirietan Junta iraultzaileak antolatu zituzten eta honako hauek eskatu zituzten:

askatasuna

Elkartzeko, inprimatzeko, gurtza askatasuna …; subiranotasun nazionala; Kintak desegitea, zergak berrantolatzea …;sufragio unibertsala BEHIN - BEHINEKO GOBERNUAK (1868 - 1870) 1.-Iraultza garaile irtenda, lehenengo gobernua... Continuar leyendo "Seiurteko demokratikoa" »

Estatu Liberala

Estatu modernoak hartu zuen lehenengo forma Erregimen Zaharreko monarkia absolutista izan zen, non errege edo erregina subiranoa zen, eta bere hitza, legea. XVII. mendetik aurrera, beste pentsaera bat sortu zen: gizarteko kide guztiek men egin behar zioten herriaren subiranotasunetik sortutako legeari. Horrela legearen inperioa eratu zen.

Tradizio errepublikanoarekin lotutako tradizio liberalean, zuzenbidea denentzat berdina izateak askatasun eremu bat bermatzen zuen, gizakiak inolako eragin bidegabeari beldurrik izan gabe aritzeko eremua.

Immanuel Kant eta Hiru Printzipioak

Immanuel Kantek hiru estatu modernoen zuzenbide-sistemaren oinarrizko printzipioak azaldu zituen:

• Askatasun printzipioa: gizarteko kide guztiak aske dira (gizaki

Cronología de la Guerra Civil Española: Etapas y Batallas Clave (1936-1939)

Julio-Noviembre 1936: El Avance hacia Madrid

En julio de 1936, las tropas al mando del coronel Yagüe iniciaron el avance hacia Madrid con el objetivo de tomar la capital. Conquistaron Badajoz y establecieron una estrecha franja de conexión con el norte. En septiembre, Franco, jefe del ejército, ocupó Toledo tras la liberación del Alcázar. A finales de octubre, las tropas nacionales se encontraban a las puertas de Madrid.

El 6 de noviembre, el gobierno republicano se trasladó a Valencia. A pesar de los ataques, Madrid resistió gracias a la llegada de las Brigadas Internacionales y de una columna de anarcosindicalistas de Barcelona al mando de Buenaventura Durruti.... Continuar leyendo "Desarrollo de la Guerra Civil Española: Avance de las Tropas Nacionales y Resistencia Republicana" »