Chuletas y apuntes de Historia de Otros cursos

La Crisis de las Democracias y el Auge de los Totalitarismos

Los Países Vencedores de la Primera Guerra Mundial

Estados Unidos, Francia y Reino Unido fueron los principales vencedores de la Primera Guerra Mundial. Tras el conflicto, se enfrentaron a una nueva crisis: el auge de los totalitarismos.

El Auge de los Totalitarismos

Dos fenómenos políticos nuevos marcaron este periodo: la consolidación del comunismo en Rusia y el auge del fascismo.

• El Comunismo: Inquietaba a las clases burguesas por su oposición al sistema capitalista y la amenaza de su expansión entre la clase obrera.
• El Fascismo: Surgido como una ideología antidemocrática, no atacaba al sistema capitalista. Sus características principales eran:
  1. Antidemocrático
  2. Anticomunista
  3. Nacionalista

El... Continuar leyendo "Historia de la Crisis de las Democracias y el Auge de los Totalitarismos" »

Hazkunde Ekonomikoa eta Gizarte Aldaketak: Arrazoiak

Frankismoaren garaian, gobernuak "nazio intereseko enpresei" emandako laguntzek euskal industriaren indarra mantentzea ahalbidetu zuten, Estatuaren esku-hartze ekonomiko sendoaren bidez. Bigarren Mundu Gerraren ondorengo Europako industria-hazkundeak ere lagundu zuen testuinguru egokia sortzen.

1959ko Egonkortze Planak ekonomia ireki eta industria modernizatu zituen. Bizkaia eta Gipuzkoa altzairuaren, makineriaren eta ontzigintzaren arloetan lider bihurtu ziren, Euskal Herriko hazkunde ekonomiko handiari hasiera emanez.

Hazkundearen faktore nagusiak:

• Kreditu ofizialek eta atzerriko inbertsioek —garapen-poloak bultzatuz— hazkundea indartu zuten.
• Burdinaren eskuragarritasuna, portuetarako sarbide

Autarkia: Frankismoaren Lehen Urteak

Autarkia auto-hornikuntzan oinarritutako sistema edo estrategia politiko-ekonomikoa da. Frankismoaren lehen urteetan (1940ko hamarkadan) ezarri zen eta, nazioarteko onarpenak eta harremanak hobetzean, kanpo merkataritza malgutzen hasi zen.

Gerra Zibila (1936-1939)

1936ko uztailaren 17-18an, II. Errepublikaren Gobernu legitimoaren aurkako altxamendu militar faxista hasi zen, eta Espainian Gerra Zibila piztu zen. Bi bando egon ziren: Gobernu legitimoaren aldekoak eta matxinatu militarrak. Gerra oso odoltsua izan zen, eta Espainia guztiz suntsituta geratu zen 1939ko apirilaren 1ean Francok garaipena lortu zuenean.

Autarkiaren Zergatiak eta Aurrekariak

Nazioarteko Gertaerak

• 1939ko apiriletik irailera: Diktadura finkatzen

El Sexenio Democrático (1868-1874): De la Revolución a la Restauración

Introducción: Causas de la Revolución de 1868

Las prácticas dictatoriales de los gobiernos moderados de Narváez y González Bravo, que cerraron las Cortes y gobernaban por decreto, junto con una profunda crisis económica y el creciente descontento de altos cargos del ejército, extendieron la impopularidad de la reina Isabel II.

La crisis económica, iniciada en 1866, agravó el malestar de la población. La muerte de Narváez en 1868 descabezó al Partido Moderado, que había ostentado el poder de España durante largo tiempo. Previamente, la muerte de O'Donnell en 1867 propició el acercamiento de la Unión Liberal a las posiciones contrarias a la reina.

Los progresistas,... Continuar leyendo "España 1868-1874: Revolución Gloriosa, Sexenio Democrático y Restauración" »

1940ko Hamarkada

Ekonomia

1940ko hamarkada Espainiaren garairik gogorrenetakoa izan zen, batez ere ekonomia arloan. Gerra Zibilaren ostean, frankismoaren lehen urteek autarkia ekonomikoan oinarritutako politika ekarri zuten. Autarkiaren helburua herrialdea ekonomikoki autosufiziente bihurtzea zen, kanpoko merkatuen eta nazioarteko harremanen beharrik gabe. Hala ere, errealitatean, neurri horrek miseria, gosea eta oinarrizko ondasunen eskasia ekarri zituen.

Gobernuak interbentzionismo ekonomikoa ezarri zuen: ekoizpena, banaketa eta prezioak Estatuak kontrolatzen zituen. Elikagaien eskasia zela eta, errazionamendu-sistema ezarri zen, non herritarrek txartel berezien bidez jasotzen zituzten oinarrizko produktuak. Sistema hori, ordea, ez zen nahikoa,... Continuar leyendo "Frankismoaren Hamarkadak Espainian: Ekonomia, Politika eta Gizartea (1940-1960)" »

1950eko hamarkadako irekitasun ekonomikoa eta Egonkortze Plana

1950eko hamarkadan, autarkia baztertu eta politika ekonomikoa aldatzeko beharra zegoen. 1957an ministro teknokratak izendatu ziren, eta 1959an Egonkortze Plana aurkeztu zuten: pezetaren debaluazioa, soldaten izoztea, kanpoko inbertsioei trabak kentzea eta zergen igoera. Planak oinarria jarri zuen etorkizuneko garapen ekonomikorako, baina kontsumoa jaitsi eta langabezia igo zen. Turismoak eta emigrazioak egoera orekatzen lagundu zuten.

Garapen Planak eta hazkunde ekonomikoa (1964-1975)

Egonkortze Planari jarraiki, 1964 eta 1975 artean Garapen Planak bideratu ziren. Espainia herrialde garatua bihurtu zen 60ko hamarkadaren amaieran, baina hazkundearen oinarriak ahulak ziren: desoreka... Continuar leyendo "Frankismoaren bilakaera ekonomikoa eta soziala (1950-1975): Egonkortze Planetik krisira" »

Industria Iraultzaren Oinarrizko Ezaugarriak

• XVIII. mendearen amaieran eta XIX. mendearen hasieran Britainia Handian sortu zen.
• Aldaketa teknologiko, sozioekonomiko eta kulturala.
• Industrian eta makinerian oinarritutako ekonomia sortu zuen.

Industrializazioaren Jatorria

Aurrekariak:

• XVIII. mendean nekazaritza zen oinarria Europan.
• Protoindustrializazioa: etxeko industria nekazaritza munduan.
  • Domestic system
  • Putting out system
  • Factory system

Britainia Handian sortzeko faktoreak:

• Monarkia parlamentarioa.
• Inperio kolonial handia.
• Barne merkataritzaren garapena.

Biztanleriaren Hazkundea eta Nekazaritza Aldaketak

• Biztanleria hirukoiztu egin zen XVIII. eta XIX. mendeetan.
• Jaiotza-tasa altua eta heriotza-tasa baxua.

• Nekazaritza Iraultza:

  • Lurrak Hezitzeko Legeak (Enclosures

Juicios de Núremberg

Objetivo: Juzgar a la cúpula del partido nazi y colaboradores acusados de perpetrar crímenes contra la humanidad durante la guerra.

S.A.

Grupos paramilitares que, a imagen de los fascistas, adoptaron una estética propia y utilizaban la violencia contra la oposición política.

Liberalismo

Ideología política entre los siglos XVIII y XIX que defiende que la sociedad esté compuesta por individuos libres e iguales ante la ley, que gozan de derechos que el Estado debe garantizar. Estos derechos se recogen en la Constitución, siendo esta la norma fundamental del Estado.

Nación

Conjunto de individuos que tienen características culturales en común y desean vivir en comunidad.

Estado

Organización política y administrativa formada... Continuar leyendo "Conceptos Clave de Historia: Desde Núremberg hasta la Crisis de 1929" »

Fundamentos del Régimen Franquista: Grupos de Poder y Actitudes Sociales

Grupos de Poder y Tendencias Ideológicas en el Franquismo

La participación en el funcionamiento político del régimen franquista se restringía a quienes habían mostrado su adhesión al Caudillo, pero incorporaba diversos grupos o tendencias ideológicas, que rivalizaban por el poder:

• Los militares: estaban estrechamente vinculados a Franco y subordinados a él por el mando militar.
• Los falangistas: eran la tendencia más específicamente fascista y pretendían subordinar el Estado al Partido. Perjudicados con la derrota del Eje, se vieron obligados a renunciar a algunos postulados más radicales. El partido estaba sometido al poder de Franco. Destacaron en tareas de

Motius o Causes de la Guerra

Els motius principals que van desencadenar la Gran Guerra van ser:

1. L'imperialisme: Provocà tensions entre els membres de la pentarquia europea, com per exemple entre la Gran Bretanya i l'Alemanya del kàiser pels territoris de l'Orient Mitjà, que eren molt rics en petroli.
2. El nacionalisme: Fou el valor en el qual s'havia educat tota la població europea.
3. El factor humà: Els principals protagonistes de la Gran Guerra, com per exemple Edward Grey, el kàiser o Gavrilo Princip, van decidir amb les seves accions el destí d'Europa.
4. El fracàs de la diplomàcia: Tots els països europeus que participaren en la Gran Guerra van invertir en armes (fet conegut com la "pau armada"). A més, es van crear dues grans aliances: