Chuletas y apuntes de Historia de Otros cursos

Gaia: Estatu Frankistaren Sorrera eta Lehen Urteak

Kausak

Francok Italiako eta Alemaniako gobernuekin egindako negoziazioek eta Europako potentzien neutraltasunak asko lagundu zuten etapa honen sorreran. Erresumako Oinarrizko Legeak ezartzean (1938-1967), Francoren erregimen politikoa instituzionalizatu egin zen. 1947an Espainia erresuma izendatu zuten, erregerik gabe eta Franco buruzagi zela (1975 arte). Estatu berria zentralista eta konfesionala zen, eta autonomia estatutuak eta alderdi politiko guztiak debekatzeaz gain, Batasun Linguistikoa ezarri zen. Beraz, Falangea alderdi politiko eta sindikatu bertikal bakarra izan zen onartua (Lan Forua, 1938).

Erregimen frankistaren hasieran, herrialdea berritu, sistema politikoa egonkortu eta nazioarteko... Continuar leyendo "Frankismoaren Historia: Sorrera, Finkapena eta Krisialdia" »

Antzinako Erregimena

Politika

XVIII. mendean, Europako herrialde gehienak monarkia absolutuak ziren. Monarkia batean, estatuburuak kargua bere familiako norbaitengandik heredatzen du, eta biziartekoa da. Normalean, aurreko estatuburua hil eta gero heredatzen du. Monarkia absolutuan:

• Botere nagusi guztiak monarkarengan bilduta daude. Hark gobernatzen du, legeak promulgatzen ditu.
• Ez dio beste inori erantzukizunik aurkeztu behar.
• Monarka subiranoa da.
• Haren kargua sendotzeko, jatorri jainkotiarra zuela esaten zen.

Europan, monarkia mota hau lehenengoz 1689an kendu zuten, Ingalaterran. Azken monarkia absolutua Errusiakoa izan zen (1917 arte). Espainian, azken errege absolutua Fernando VII.a izan zen. Europan, monarkia absolutua ez zuten bi salbuespen... Continuar leyendo "Antzinako Erregimenetik Iraultza Liberaletara: XVIII. mendeko eraldaketak" »

Baionako Ituna (1945): Euskal Erakundeen Batasuna Erbestean

Komentatzeko aurkezten zaigun testua 1945eko martxoaren 31n erbestean zeuden euskal erakunde politiko eta sindikalek sinatutako hitzarmena da, 1936ko gerra zibila zela eta. Jatorriz testu historikoa da, beraz, lehen mailako iturria dugu. Formaren aldetik, manifestu bat da, eta edukiari dagokionez, testu politikoa. Egilea kolektiboa da: Frantzian erbesteratutako euskal erakunde politiko eta sindikal guztiak; indarrak batu eta hartutako akordioak adierazten dituzte. Testua publikoa da, 1945eko martxoaren 31n argitaratu zen Baionan, eta hartzailea herria da, izan ere, euskaldun guztiei zuzenduta dago.

Analisia

Ideia nagusia: Erbestean zeuden euskal erakunde politiko eta sindikalen arteko... Continuar leyendo "Baionako Ituna (1945) eta Añoverosen Homilia (1974): Euskal Identitatearen Aldarrikapena" »

Frankismoaren ezarpena eta ezaugarriak

Frankismoa 1936ko apirilaren 1ean hasi zen, baina Euskal lurretan Santoñako Itunaren ostean, frankismoaren behin-behineko gobernua ezarri zen. Estatu zentralista, totalitario eta militarizatua ezarri zuen, nazional-sindikalismoa eta nazional-katolizismoa sustatuz. Euskal kultura zapaldu, askatasunak ezabatu eta erregimenaren aldeko sektoreek oposizioa zapaldu zuten.

Gerra Zibilaren ondorioak eta autarkia

Gerra Zibilaren ondorioz, demokrazia desegin zen eta zentralismo frankista ezarri zen, autonomia eta eskubide historikoak indargabetuz. Gerra Zibilean, Francoren aliantzak Alemania eta Italia faxistekin Espainiaren isolamendu politikoa ekarri zuen, eta horrek eragin zuzena izan zuen euskal industriaren egoeran.... Continuar leyendo "Frankismoa Euskal Herrian: Eragin Ekonomikoa eta Errepresioa" »

Gerra Karlistak eta Foruen Desagerpena

5) Lehen Gerra Karlistaren testuinguruan idatzitako testu honetan, gatazkaren kausak eta ondorioak aztertzen dira. Gerra arazo dinastiko batetik sortu zen: Fernando VII.ak Lege Salikoa indargabetu zuen bere alaba Isabelen ondorengotza bermatzeko, baina bere anaia, Carlos M. Isidrok, tronua erreklamatu zuen. Honek Antzinako Erregimenaren aldekoen (karlistak) eta liberalen arteko talka eragin zuen. Antzinako Erregimenak absolutismoa, erlijio bakarra eta foruak mantentzea defendatzen zuen, modernizazioa eta printzipio liberalak oztopatuz. Liberalismoak, berriz, laikotasuna, berdintasuna eta zentralismoa sustatu nahi zituen.

Gizartea bitan banatu zen. Karlistak tradizioaren, foruen eta katolizismoaren aldekoak... Continuar leyendo "Gerra Karlistak, Berrezarkuntza eta Foruen Desagerpena" »

Fronte Popularraren Garaia: Kausak

Fronte Popularraren garaia, 1936ko otsaileko hauteskundeetatik uztailaren altxamendu militarrera arteko aldi laburra, Espainiako Bigarren Errepublikaren azken etapa garrantzitsua izan zen. Garai hau sortu zen hainbat arrazoi konplexuren ondorioz.

Aurreko bi urteetan, eskuineko gobernuek ezarri zituzten politika atzerakoiak ezkerreko alderdien batasuna bultzatu zuten. 1934ko Asturiasko Iraultza gogor zapaldu zuten, eta horren ondorengo errepresioak ezkerreko indarren arteko elkartasuna indartu zuen. Aldi berean, nazioarteko egoerak, batez ere faxismoa Europan gora zihoala, ezkerreko batasunaren beharra azpimarratu zuen.

Ekonomiari dagokionez, 1929ko krisi ekonomikoaren ondorioak oraindik nabariak ziren. Langabezia... Continuar leyendo "Espainiako Gerra Zibila eta Frankismoa: Kausak eta Ondorioak" »

Testu iruzkina: Blasco Ibañezen "El Intruso" pasartea

Testuaren sailkapena/kokapena

Iturri mota: Lehen mailakoa.
Forma: Narratiboa (nobela baten pasartea).
Gaia: Soziala.
Egilea: Indibiduala, Vicente Blasco Ibañez. Valentzian jaiotako idazlea. Gaztetan, mugimendu errepublikarrean sartu eta "El Pueblo" izeneko egunkarian egin zuen lan editore moduan. Espainiako Gobernuan parlamentari izan zen hainbatetan.
Izaera: Publikoa.
Hartzailea: Espainiako herria.
Helburua: XX. mendearen hasierako Bizkaiko meategietan aritzen ziren langileen bizi-baldintzen berri ematea eta haien egoera salatzea.
Kokapena: 1904ean argitaratua, Berrezarkuntza garaian, Alfontso XIII.aren erreinaldiaren lehenengo urteetan. Momentu hartan Espainiako langile mugimendua eratzen ari... Continuar leyendo "Blasco Ibañezen "El Intruso": Bizkaiko meatzarien bizi-baldintzak XX. mende hasieran" »

El Desastre d'Annual i la Crisi de la Restauració

La crisi de la Restauració es va agreujar amb el Desastre d'Annual el 1921. La idea era controlar la zona de costa sota control del protectorat espanyol, però que no es controlava de manera formal. El general Silvestre va organitzar una acció militar per portar la tropa a Annual, apropar-se a Alhucemas i expulsar les tropes insurgents del territori. L'operació militar es va organitzar entre juliol i agost de 1921. L'exèrcit, després del Desastre, es va moure de forma desorganitzada, generant encara més baixes. El mateix general Silvestre va morir en circumstàncies desconegudes. Es parla de més d'11.000 soldats morts. Les tropes liderades per Abd El Krim van massacrar les tropes espanyoles... Continuar leyendo "Espanya 1921-1930: Crisi, Dictadura i Pacte de Sant Sebastià" »

1. ¿Cuál fue la principal causa del descontento del Tercer Estado en Francia antes de 1789?

   El **Tercer Estado** estaba descontento debido a los pocos derechos que tenían en comparación con los privilegiados. Además, también querían que los privilegiados pagaran impuestos.

2. ¿Qué representó el Juramento del Juego de Pelota en la Revolución Francesa?

   Fue un acuerdo del **Tercer Estado** para crear un nuevo sistema político basado en la voluntad de la mayoría, marcando el inicio de la **Asamblea Nacional**.

3. ¿Qué derechos consagró la Declaración de los Derechos del Hombre y del Ciudadano de 1789?

   La **libertad**, la **propiedad**, la **seguridad** y la **resistencia a la opresión**, aunque excluyó a mujeres y esclavos.

   1. ¿Cuáles eran