Teknologia 4º maila

Elektrizitatea eta elektronika estu lotutako gaik dira. Elektrizitatea energia elektrikoaren sorreraren, garraioaren eta banaketaren ikerketaz arduratzen da. Elektronika aldiz, korronte elektrikoak osagai erdieroaleak zeharkatzen dituen edozein aplikazio moten ikerketaz eta garapenaz arduratzen da. Elektronika sisteman hiru elementu mota daude: Sarrerako gailuak. Irteerako gailuak (led diodoak) Prozesuko gailuak: (transistoreak, zirkuitu integratuak). Erresistentziak: korronte elektrikoaren zirkulazioari nolabaiteko traba egiten dioten osagaiak dira, eta tentsio erorketa edo terminalen arteko potentzial diferentzia sortzen dute. Erresistentziaren lan baldintzak: ·Balioa eta perdoia: erresistentziaren magnitude ohmikoa eta fabrikatzaileak doitasuna bermatzeko ezarritako mugak edo desbideratzeak. ·Erresistentzia desagerrarazteko gai den potentzia. Bertatik igarotzen den korrontearen tentsioaren eta intentsitatearen araberakoa da. ·Osagaiak lanean duen egonkortasuna. Erresistentzia finkoak: Beti balio berdina eta bi terminal dituztenak dira. Erresistentzia horien balio ohmikoa ikatzezko geruzak korronte elektrikoa bide luzeagoa edo laburragoa egitera behartzen duen espiralaren arabera aldatzean lortzen da. Erresistentzia aldagarriak: Potentziometroa: kontaktu mugigarria izaten duen erresistentzia da.  Hiru terminal ditu, erdikoa kurtsorea, albokoak txandakatu egiten dira, bata balio maximoa eta bestea minimoa erdiarekiko. Mendeko erresistentziak: Zerbaiten menpe dauden erresistentziak: LDR zenbat eta ilunago gero eta erresistenzia+. Tenperaturako erresistentziak(NTC PTC): NTC (tenperaturaren koefizientie negatiboa) tenperatura+ erres.-. PTC(tenperaturaren koefiziente positiboa) lo contrario. Diodoak: korronte elktrikoaren zirkulazioa anodo-katodo noranskoan iragaten uzten duen erdieroaletzat har dezakegu. Erreleak: Bi zirkuitu berezi dituen automatismoa: ·Zirkuitu elektromagnetikoa: korronte kantite txikiekin funtzionatu. (hace como un etengailu pero sin tocar)  ·Zirkuitu elektrikoa edo kontaktuen zirkuitua. Transistoreak zirkuitu batean behar bezala konektatuz gero etengailu eta seinale elektrikoen anplifikadore gisa lan egin dezaketen operadore elektrikoak dira.transistore guztiak iru orratz: oinarria, kolektorea eta igorlea.orratz bakoitza elementu erdieroale bati lotuta dago N edo P motakoa. onela transistoreak PNP edo NPN izen artu.orratzaren kokapena transistore motaren araberakoa da, fabrikatzailearen modeloaren araberakoa.-NPN transistorea bada polo + jarriko zaio kolektore eta oinarriari.-PNP transistorea bada polo - jarri kolektore eta oinarriari.Funtzionamendu: hoditeria batek B pasoko giltza eta giltza ixteko malgukia ditu. B oinarriaren gainean sakatzerakoan, malgukiaren erresistentzia gainditzen da, pasoko giltza batek egiten duen bezala. ura E igorletik C kolektorera igarotzen saiatuko da. egoera horretan, honakoa gerta daiteke:1-Bn presiorik egiten ez bada, ezin da balbula zabaldu eta fluidoa ez da Etik Cra igaroko.2- Bra presio apur bat heltzen bada balbula zabalduko du neurri batean eta Etik Cra fluido kopuru jakin bat pasatzen utziko du. kasu horretan transistoreak balbulan zabaldutako zatiarekin proportzionala eta oinarrira iristen dena baino handiagoa den korrontea igarotzen utziko du. bi korronte orien arteko erlazioari anplifikazioa esaten zaio.3- Bra presio naikoa eltzen bada balbula erabat zabaltzen da. E eta C lotzen dira eta fluidoa arazorik gabe iragaten da.Trans. jartzeko modua(darlingoton parea): transistorea korronteen anplifikadorea da, oinarrian eragiten duten korronte kopuru txikiek igorle kolektore korronte handiagoak pasatzen uzten baitute. bi korronte orien arteko erlazioari anplifikazioa deritzo. bi trans. jarriz gero lehenagoaren korronte anplifiukatuaren bidez bigarrenaren oinarria elikatuz anplifikazio obetuko da. horrekin anplifikazioa biderkatzea eta sistema sentikorragoa egitea lortzen da.Kondentsadorea:Paralelo jarritako eta ireak edo isolatzile batek bereizitako bi plaka metalikok osatutako osagaia da. Goretseko kargaren eta egindako tensiotaren arteko elazioak kapazitate izena du.FARADETAN NEURTU MOTAK:finkoak(paperezkoak),aldagarriak, polarizatuak eta polarizatu gabeak.C=Q/V.Polarizatutako eta polarizatu gabeko kondentsadoreak: zirkuituan behar bezala konektatu behar dira, bestela kondentsadoreak eztanda egin al du.Kondentsadorea tenporizadore gisa: kondentsadoreen funtzionamendua nahiko berezia da, energia elektrikoa pilatzeko eta askatzeko eta duten egoeraren arabera korronte elektrikoa ibiltzea ahalbidetzeko edo ez ahalbidetzeko gai baitira. gainera kondentsadoreek seinale elektrikoen tenporizadore gisa ere funtziona dezakete. kargatzeko denbora kondentsadore batek, erresistentzia baten bidez kargatzen denean, tentsioaren 2/3ak lortzeko behar duen denbora da, hau da t=C x R. ZIRKUITU ELEKTRONIKOAK: ALDEZ AURRETIK ZULATUTAKO PISTEKIN EGINDAKO PLAKAK PROBARAKO PLAKAK:  ZIRKUITU INPRIMATUKO PLAKAK:

Elektrizitatea eta elektronika estu lotutako gaik dira. Elektrizitatea energia elektrikoaren sorreraren, garraioaren eta banaketaren ikerketaz arduratzen da. Elektronika aldiz, korronte elektrikoak osagai erdieroaleak zeharkatzen dituen edozein aplikazio moten ikerketaz eta garapenaz arduratzen da. Elektronika sisteman hiru elementu mota daude: Sarrerako gailuak. Irteerako gailuak (led diodoak) Prozesuko gailuak: (transistoreak, zirkuitu integratuak). Erresistentziak: korronte elektrikoaren zirkulazioari nolabaiteko traba egiten dioten osagaiak dira, eta tentsio erorketa edo terminalen arteko potentzial diferentzia sortzen dute. Erresistentziaren lan baldintzak: ·Balioa eta perdoia: erresistentziaren magnitude ohmikoa eta fabrikatzaileak doitasuna bermatzeko ezarritako mugak edo desbideratzeak. ·Erresistentzia desagerrarazteko gai den potentzia. Bertatik igarotzen den korrontearen tentsioaren eta intentsitatearen araberakoa da. ·Osagaiak lanean duen egonkortasuna. Erresistentzia finkoak: Beti balio berdina eta bi terminal dituztenak dira. Erresistentzia horien balio ohmikoa ikatzezko geruzak korronte elektrikoa bide luzeagoa edo laburragoa egitera behartzen duen espiralaren arabera aldatzean lortzen da. Erresistentzia aldagarriak: Potentziometroa: kontaktu mugigarria izaten duen erresistentzia da.  Hiru terminal ditu, erdikoa kurtsorea, albokoak txandakatu egiten dira, bata balio maximoa eta bestea minimoa erdiarekiko. Mendeko erresistentziak: Zerbaiten menpe dauden erresistentziak: LDR zenbat eta ilunago gero eta erresistenzia+. Tenperaturako erresistentziak(NTC PTC): NTC (tenperaturaren koefizientie negatiboa) tenperatura+ erres.-. PTC(tenperaturaren koefiziente positiboa) lo contrario. Diodoak: korronte elktrikoaren zirkulazioa anodo-katodo noranskoan iragaten uzten duen erdieroaletzat har dezakegu. Erreleak: Bi zirkuitu berezi dituen automatismoa: ·Zirkuitu elektromagnetikoa: korronte kantite txikiekin funtzionatu. (hace como un etengailu pero sin tocar)  ·Zirkuitu elektrikoa edo kontaktuen zirkuitua. Transistoreak zirkuitu batean behar bezala konektatuz gero etengailu eta seinale elektrikoen anplifikadore gisa lan egin dezaketen operadore elektrikoak dira.transistore guztiak iru orratz: oinarria, kolektorea eta igorlea.orratz bakoitza elementu erdieroale bati lotuta dago N edo P motakoa. onela transistoreak PNP edo NPN izen artu.orratzaren kokapena transistore motaren araberakoa da, fabrikatzailearen modeloaren araberakoa.-NPN transistorea bada polo + jarriko zaio kolektore eta oinarriari.-PNP transistorea bada polo - jarri kolektore eta oinarriari.Funtzionamendu: hoditeria batek B pasoko giltza eta giltza ixteko malgukia ditu. B oinarriaren gainean sakatzerakoan, malgukiaren erresistentzia gainditzen da, pasoko giltza batek egiten duen bezala. ura E igorletik C kolektorera igarotzen saiatuko da. egoera horretan, honakoa gerta daiteke:1-Bn presiorik egiten ez bada, ezin da balbula zabaldu eta fluidoa ez da Etik Cra igaroko.2- Bra presio apur bat heltzen bada balbula zabalduko du neurri batean eta Etik Cra fluido kopuru jakin bat pasatzen utziko du. kasu horretan transistoreak balbulan zabaldutako zatiarekin proportzionala eta oinarrira iristen dena baino handiagoa den korrontea igarotzen utziko du. bi korronte orien arteko erlazioari anplifikazioa esaten zaio.3- Bra presio naikoa eltzen bada balbula erabat zabaltzen da. E eta C lotzen dira eta fluidoa arazorik gabe iragaten da.Trans. jartzeko modua(darlingoton parea): transistorea korronteen anplifikadorea da, oinarrian eragiten duten korronte kopuru txikiek igorle kolektore korronte handiagoak pasatzen uzten baitute. bi korronte orien arteko erlazioari anplifikazioa deritzo. bi trans. jarriz gero lehenagoaren korronte anplifiukatuaren bidez bigarrenaren oinarria elikatuz anplifikazio obetuko da. horrekin anplifikazioa biderkatzea eta sistema sentikorragoa egitea lortzen da.Kondentsadorea:Paralelo jarritako eta ireak edo isolatzile batek bereizitako bi plaka metalikok osatutako osagaia da. Goretseko kargaren eta egindako tensiotaren arteko elazioak kapazitate izena du.FARADETAN NEURTU MOTAK:finkoak(paperezkoak),aldagarriak, polarizatuak eta polarizatu gabeak.C=Q/V.Polarizatutako eta polarizatu gabeko kondentsadoreak: zirkuituan behar bezala konektatu behar dira, bestela kondentsadoreak eztanda egin al du.Kondentsadorea tenporizadore gisa: kondentsadoreen funtzionamendua nahiko berezia da, energia elektrikoa pilatzeko eta askatzeko eta duten egoeraren arabera korronte elektrikoa ibiltzea ahalbidetzeko edo ez ahalbidetzeko gai baitira. gainera kondentsadoreek seinale elektrikoen tenporizadore gisa ere funtziona dezakete. kargatzeko denbora kondentsadore batek, erresistentzia baten bidez kargatzen denean, tentsioaren 2/3ak lortzeko behar duen denbora da, hau da t=C x R. ZIRKUITU ELEKTRONIKOAK: ALDEZ AURRETIK ZULATUTAKO PISTEKIN EGINDAKO PLAKAK PROBARAKO PLAKAK:  ZIRKUITU INPRIMATUKO PLAKAK: