Historia
Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Historia
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 7,19 KB
HUMANISMO ETA ERRENAZIMENTUA: Jainkoak eta erlijioa bizimoduaren erdiguneak ziren(teozentrismo). Aro Modernoan gizakiak eta bere beharrizanek garrantzia hartu zuten(antopozentrismoa).
HUMANISMOA: Gizakiaren garrantzia baloratu zuen kultura mugimendua.
ERRENAZIMETUA: Gizartean, artean eta kulturan antzinako greziar eta erromatarren kultura eta pentsamolde klasikoak pizteko mugimendua.
Europako humanista ezagunak:Lorenzo Valla, Erasmo, Tomas Moro, Antonio de Nebrija eta Juan Luis Vvies.
AURRERAPEN ZIENTIFIKOAK:
XV eta XVI, humanistek ingurua ezagutzeko interesari esker aurrerapen zientifiko asko eman ziren.
Medikuntzan, Parazeltsok: bizitzako prozesuek oinarri kimikoa zutela adierazi eta gaixotasun asko sendatzeko produktuak asmatu.
Vesaliok: Karlos I eta Felipe II erregeen medikua.Azterketa anatomikoei esker, Antzinateko eta Erdi Aroko tratatuetan bilditako medinkuntza praktikak berriztatu ahal izan ziren.
Astronomian Koperninok: Kosmoaren ikuskera berrria planteatu eta teoria heliozentrikoa enuntziatu zuen.
AKADEMIA ETA INPRENTAK: HUmanistak printze italiar eta buegesiaren babesa lortu zuen. Horiek liburutegien eta unibertsitatetik kanpoko kultra-zentro berrien sorrera bultzatu zuen. Garran, Platonen akademia da, Florentzian sortutakoa Lorenzo Mediciren babespean. Ideia humanistak Europan zabaldu ziren, bidaien eta hezkuntzaren bidez, batez ere, Gutenberg-ek XV. mendean sortutako inprentari esker.
ITALIAN ARKITEKTURA ETA ESKULTURA:MEZENASAK ETA ERRENAZIMENTUA: Eskultore eta arkitekto italiarrek ez zituzten aspaldiko arte moduak bakarrik imitatu, materialak ere imitatu zituzten. Horetarako mezenasen laguntza eduki zuten, hau da, artelanak babestu edo diruz laguntzen zituzten arakundeak edo pertsonak. Mecenasik ezagunena Medicitarra Florentzian Quattrocento garaian edo Aita Santuak Erroman Cinquecento garaian.
ARKITEKTURA BERRIA: FLORENTZIAN:Filippo Brunelleschi-k Quattrocento-ren lehen erdian, Santa Maria del Fiore katedral gotikoaren kupula egin zuen. Material berriak erabili zituen, adreilu hutsa eta makineria berria, kargak jasotzeko.Honako elementuak erabili zituzten elizak eta jauregiak egiteko: erdi-puntuko arkua, frontoiak gainean zituzten ateak eta lehioak eta erromatarren gai begetalak imitatzen zituen dekorazioa. Obrarik ezaguna San Lorenzo eta Santa Croce eliza eta Pitti jauregia. ERROMAN: Aita Santuek, Cinquecento garaian, eraikuntza asko bultzatu zituzten.Garran Vatikanoko San Pedroren Vasilika da, Bramantek egindakoa.
ESKULTURAREN IRAULTZA: Quattrocento lehenengo garaian Ghiberti irudiei harmonia eta proportzioa eman eta, besteak beste, marmola eta brontzea erabili zituen. Lanik garran Paradisuko atea da. XV.mendeko beste bat Donatello izan zen. Erdi Aroko eredutik aldenduz, giza irudia errealismo handiz irudikatu zuen. Obrarik garran David(lehen biluzia), San Giorgio eta Condotiero Gattamelata izan ziren. Miguel Anjel irudia gailendu zen Cinquecentoan. Eskulturan, marmola landuta, lanei energia eta bizitasun handia eman zien. Nabarmena, Moises da.
PINTURA:
ADIERAZPEN BALIABIDEAK ETA GAI BERRIAK:
.Heberehetan sotutako olio teknika e rabiltzen hasi ziren.
.Perspektiba linealaren legeak erabili zituzten.
.Gai berriak agertu: paisaiak, erretratuak eta mitologiako eta eguneroko bizimoduko eszenak, betiere, ohiko gai erlijiosoekin batera.
PINTURA ESKOLAK:FLORENTZIA ETA VENEZIA: Florentziako eskolan Quattrocenton Masaccio, Brancacci kaperako freskoen egile a eta Sandro Botticell i, U daberria eta Venusen jaiotza.
Veneziako eskolan, koloreen aberastasuna eta paisaiei eta emakumeen biluztasunari emandako garramtzia nabarmendu behar dira. Garran, Giorgione, Tintoretto, Veronese eta batez ere Tiziano.
MAISU HANDIAK:.Leonardo da Vinci: artista polifazetikoa. Arkitektura, eskultura, pintura, ingieneritza eta filosofia landu zituen. Sfumato tekinika. Lanik garran: Azken Afaria, Gioconda, Haitzetako Ama Birgina eta Santa Ana Amabirgina eta Umea dira.
.Miguel Anjel: Arkitektura, pintura eta, batez ere, eskultura. Lanik garran, Vatikanoko Sixtotar Kaperaren sabaia eta aldarea dekoratzea izan zen.
.Rafael Sanzio:Aita Santuaren zenbait gela dekoratu ztuen freskoekin, Vatikanoan. Lanen artean, Atenasko eskola eta Parnasoa. Erretratuak eta amabirjinen eta madonnen margolanak. Esaterako, Karnabaren Ama Birjina eta Lorezain Ederra.
HUMANISMOA: Gizakiaren garrantzia baloratu zuen kultura mugimendua.
ERRENAZIMETUA: Gizartean, artean eta kulturan antzinako greziar eta erromatarren kultura eta pentsamolde klasikoak pizteko mugimendua.
Europako humanista ezagunak:Lorenzo Valla, Erasmo, Tomas Moro, Antonio de Nebrija eta Juan Luis Vvies.
AURRERAPEN ZIENTIFIKOAK:
XV eta XVI, humanistek ingurua ezagutzeko interesari esker aurrerapen zientifiko asko eman ziren.
Medikuntzan, Parazeltsok: bizitzako prozesuek oinarri kimikoa zutela adierazi eta gaixotasun asko sendatzeko produktuak asmatu.
Vesaliok: Karlos I eta Felipe II erregeen medikua.Azterketa anatomikoei esker, Antzinateko eta Erdi Aroko tratatuetan bilditako medinkuntza praktikak berriztatu ahal izan ziren.
Astronomian Koperninok: Kosmoaren ikuskera berrria planteatu eta teoria heliozentrikoa enuntziatu zuen.
AKADEMIA ETA INPRENTAK: HUmanistak printze italiar eta buegesiaren babesa lortu zuen. Horiek liburutegien eta unibertsitatetik kanpoko kultra-zentro berrien sorrera bultzatu zuen. Garran, Platonen akademia da, Florentzian sortutakoa Lorenzo Mediciren babespean. Ideia humanistak Europan zabaldu ziren, bidaien eta hezkuntzaren bidez, batez ere, Gutenberg-ek XV. mendean sortutako inprentari esker.
ITALIAN ARKITEKTURA ETA ESKULTURA:MEZENASAK ETA ERRENAZIMENTUA: Eskultore eta arkitekto italiarrek ez zituzten aspaldiko arte moduak bakarrik imitatu, materialak ere imitatu zituzten. Horetarako mezenasen laguntza eduki zuten, hau da, artelanak babestu edo diruz laguntzen zituzten arakundeak edo pertsonak. Mecenasik ezagunena Medicitarra Florentzian Quattrocento garaian edo Aita Santuak Erroman Cinquecento garaian.
ARKITEKTURA BERRIA: FLORENTZIAN:Filippo Brunelleschi-k Quattrocento-ren lehen erdian, Santa Maria del Fiore katedral gotikoaren kupula egin zuen. Material berriak erabili zituen, adreilu hutsa eta makineria berria, kargak jasotzeko.Honako elementuak erabili zituzten elizak eta jauregiak egiteko: erdi-puntuko arkua, frontoiak gainean zituzten ateak eta lehioak eta erromatarren gai begetalak imitatzen zituen dekorazioa. Obrarik ezaguna San Lorenzo eta Santa Croce eliza eta Pitti jauregia. ERROMAN: Aita Santuek, Cinquecento garaian, eraikuntza asko bultzatu zituzten.Garran Vatikanoko San Pedroren Vasilika da, Bramantek egindakoa.
ESKULTURAREN IRAULTZA: Quattrocento lehenengo garaian Ghiberti irudiei harmonia eta proportzioa eman eta, besteak beste, marmola eta brontzea erabili zituen. Lanik garran Paradisuko atea da. XV.mendeko beste bat Donatello izan zen. Erdi Aroko eredutik aldenduz, giza irudia errealismo handiz irudikatu zuen. Obrarik garran David(lehen biluzia), San Giorgio eta Condotiero Gattamelata izan ziren. Miguel Anjel irudia gailendu zen Cinquecentoan. Eskulturan, marmola landuta, lanei energia eta bizitasun handia eman zien. Nabarmena, Moises da.
PINTURA:
ADIERAZPEN BALIABIDEAK ETA GAI BERRIAK:
.Heberehetan sotutako olio teknika e rabiltzen hasi ziren.
.Perspektiba linealaren legeak erabili zituzten.
.Gai berriak agertu: paisaiak, erretratuak eta mitologiako eta eguneroko bizimoduko eszenak, betiere, ohiko gai erlijiosoekin batera.
PINTURA ESKOLAK:FLORENTZIA ETA VENEZIA: Florentziako eskolan Quattrocenton Masaccio, Brancacci kaperako freskoen egile a eta Sandro Botticell i, U daberria eta Venusen jaiotza.
Veneziako eskolan, koloreen aberastasuna eta paisaiei eta emakumeen biluztasunari emandako garramtzia nabarmendu behar dira. Garran, Giorgione, Tintoretto, Veronese eta batez ere Tiziano.
MAISU HANDIAK:.Leonardo da Vinci: artista polifazetikoa. Arkitektura, eskultura, pintura, ingieneritza eta filosofia landu zituen. Sfumato tekinika. Lanik garran: Azken Afaria, Gioconda, Haitzetako Ama Birgina eta Santa Ana Amabirgina eta Umea dira.
.Miguel Anjel: Arkitektura, pintura eta, batez ere, eskultura. Lanik garran, Vatikanoko Sixtotar Kaperaren sabaia eta aldarea dekoratzea izan zen.
.Rafael Sanzio:Aita Santuaren zenbait gela dekoratu ztuen freskoekin, Vatikanoan. Lanen artean, Atenasko eskola eta Parnasoa. Erretratuak eta amabirjinen eta madonnen margolanak. Esaterako, Karnabaren Ama Birjina eta Lorezain Ederra.