Zirkulazio aparatua. Barne likidoak: odola, plasma eta linfa

BIHOTZ ZIKLOA

Bihotzak bulkadak sortzen ditu, bulkada horiek bihotz taupadak sortzen dituzte.

Bihotz taupada bakoitza uzkurdura batez(sistolea)eta dilatazio batez(diastolea)dago osatuta

3 FASE

1:AURIKULA SISTOLEA: Aurikulak uzkurtu egiten dira eta horrela odola bentrikuluetara bultzatzen dute.

2:BENTRIKULU SISTOLEA: Bentrikuluak uzkurtzen dira eta odola arteriatatik ateratzen da

3:DIASTOLE OROKORRA:
Odola aurikuletan sartzen da eta bentrikuluetara pasatzen hasten da. Aurikula sistole berri batek odola aurikuletan bultzatzen du. Bentrikuluak era bat betetzen dira eta zikloa bukatzen da

ODOL ZIRKULAZIOA

Odol zirkulazioa odolak bihotzetik ateratzen denetik itzultzen den arte egiten duen ibilbidea da. Bi zirkuitu egiten ditu

1:BIRIKA ZIRKULAZIOA: Bihotzaren eta biriken arteko zirkulazioa da. Eta odola oxigenatzeko egiten da

Bi fase:

  -Odola eskuin bentrikulutik ateratzen da birika arterian zehar, eta ondoren arteria hori bitan banatzen da, birika bakoitzarentzat bat

  -Biriketan gas trukea gertatu eta gero odol oxigenatua esker aurikulara itzultzen da

2:ZIRKULAZIO OROKORRA: 1:Aorta arterian zehar 2:odola esker bentrikulutik atera 3:aorta beste arteria txikiagotan banatzen da eta gorputz osotik banatzen dira 4:odola zainetatik itzultzen da, bihotzera eskuin aurikulatik sartuz

LINFA SISTEMA

BARNEKO INGURUA:Organismoko zelulek ezin dituzte mantenugaiak eta hondakinak kanpoko inguruarekin zuzenean trukatu, barneko ingurua odolak, likido interstizialak eta linfak osatzen dute

     -LIKIDO INTERSTIZIALA: Zelulak inguratzen dituen ingurua da, eta horrekin zuzenean trukatzen dituzte behar dituzten eta produzitzen dituzten substantziak

     -LINFA: Kolore argiko likidoa da eta linfa sisteman zehar zirkulatzen du

LINFA SISTEMA: Linfa sistema ez dauka bultzatzeko ponparik, Linfa gu mugitzen garenean higitzen da

1:LINFA KAPILARRAK: Hodi txikiak dira eta organismo guztira iristen dira

2:LINFA BESOAK: Kapilarretatik linfa biltzen dute eta odol zirkulazio sistemara eramaten dute  

3:GONGOIL LINFATIKOAK: Linfa besoetan zehar daude eta haien funtzioa linfa iragaztea(filtratzea) eta globulu zuriak sortzea da

IRAITZ APARATUA

Iraitz aparatua odoletik hondakin substantziak hartzeaz eta kanporatzeaz arduratzen da

1:GILTZURRUNAK: Gerrialdean dauden bi organo dira. Odola iragazteaz, garbitzeaz eta gernua osatzeaz arduratzen dira. 3 ATAL

           -azala

           -muina

           -giltzurrun pelbisa: sortutako gernua pilatzeaz arduratzen da

2: NEFRONA: Giltzurrunetan nefrona deituriko egitura mikroskopikoak daude

3:GERNU BIDEAK: Gernua giltzurrunetatik kanpoaldera garraiatzeaz arduratzen dira. Gernubideak ureterra gernu maskuria eta uretra dira

          -ureterrak giltzurrun pelbisetik abiatzen dira eta gernua gernu maskurira eramaten duten hodiak dira

          -geeernu maskuria gernua biltzen duen muskulu organoa da gernu maskuria beteta dagoenean txisa egiteko gogoa sentitzen dugu

          -gernu hori uretatik kanporatzen dugu

GERNUAREN ERAKETA

Gernua urez eta hondakin substantziez eratutako likidoa da. 3 fase

1:IRAGAZTEA: Glomeruluan gertatzen da, ura eta disolbatutako molekula txikiak iragazten diria

2:BERRIRO XURGATZEA:
Giltzurrun tubuluan zehar iragazpenaren osagaien gehienak berriro xurgatu eta odolera itzultzen dira

3:JARIATZEA: Gernua eratu eta isuri (txisa egin)

IRAITZ ORGANOAK

Iraizpen prozesuan hainbat organok parte hartzen dute

  -BIRIKAK: Karbono dioxidoa kanporatzen dute

  -IZERDI GURUINAK: Izerdia poroen bitartez iraizten dute. Tenperatura erregulatzeko funtzioa

  -GIBELA: Zenbait substantzia iraizten ditu