Ur biziak higadura
Enviado por Chuletator online y clasificado en Geología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 19,18 KB
prozesu geologikoak:erliebearen modelatzea eragiten duten aldaketak dira.Energia behar da aldaketa izateko.Energia iturrriak:eguzki energia:zirkulazio atmosferikoa eta uraren zikloa sorrarazi.grabitazio indarra:lurrak eragiten duen erakarpen indarra da.Meteaorizazio kimikoa: aldaketak eragin mineralen osaera kimikoa:herdoildu,hidratatu edo disolbatu,harriak gogortasuna galdu.mekanikoa:materialak hautsi konposizio kimikoa aldatu gabe.
Termoklastoa
:tenperatura aldaketak sortutako harrien dilatazio eta uzkurdura jarraiak eragindako apurketa.Krioklastia:harrien arrailetan ura izoztean bolumena handitzeak eragindako apurketak.Gelifikazioa ere esaten zaio.Biologikoa:izaki bizidunek eragindako apurketa.
Agente geologikoak
Ur basak, uharrak, ibaiak, glaziarrak, itsasoa, lur azpiko urak eta haizea.
Ur basak:lurraren gainazaletik ibilgu jakinik gabe eta aske doazen urak dira(higadura)karkabak, sakanak, bad lands, maitagarren tximiniak.Uharrak:ur ibilgu laburrak dira, urte sasoikoak,aldapa handiko mendiguneetan.1 harrera arroa:urak metatzen diren tokiak(higadura).2isurbide kanala:mendi hegaletan ibiltzean urak duen ebakidura(garraioa)3.Deiekzio konoa:garraiatutako materialak metatzen diren lekua.
Ibaia
goi ibilgua | erdi ibilgua | behe ibilgua | |
prozesu nagusia | higadura | garraioa | sedimentazioa |
aldapa | handiena | txikiagoa | ez dago |
abiadura | handiena | motelagoa | motelena |
ur kantitatea | txikiena | handiagoa | handiena |
egiturak | ur lasterrak ur jauziak arrailak v.Itsurako harana jentilen pertzak | meandroak lautada alubiala | deltak estuarioak lautada alubiala |
Glaziarrak:lurraren gainazalean zehar higitzen den izotz masa da.U itsurako harana, horn,zirkua,morrena.Higatura, garraioa, sedimentazioa glaziarraren zonalde desberdinetan.Itsasoa:higadura:olatuen indarrak kostalde higatzen du itsalabarra modelatuz garraioa eta sedimentazioa:ibaiek garraiatutako eta itsalabarren higaduraz sortutako materialak olatuek garraiatzen dituzte sedimentatzen diren arte.
Erliebe formak
itsas labarra, abrasio plataforma ,hondartza tonboloa, badia, fiordoa.lur azpiko ura: meteorizazio kimikoa.Kareharria disolbatzeko prozesu kimikoa:euria azidotzen da atmosferako karbono dioxidoarekin erreakzionatzean azido karbonikoa sortuz: h2o+co2:h2co3.Azido karbonikoak kareharriaren kaltzio karbonatoarekin erreakzionatzen du kaltzio bikarbonatoa sortuz:h2co3:Ca(HCO3)2.Kaltzio bikarbonatoa lur azpikoa urek disolbatzen dute, galeria eta leizeak sortuz.Hauek partzialki arortzean dolinak sortzen dira eta erabat erortzean arroilak.
Modelatze karstikoaren erliebe formak: modelatze exokarstikoak:Lapiazak,dolinak,ubalak,polje eta arroilak barnekoak endokarstikoak:
sima edo leizeak, galeriak,aretoak,eta estalaktita estalagmita eta zutabeak.Haizea:mugimenduan dagoen airea da. Euri gutxi egiten duen lekuetan haizea erliebea eraldatzeko eragile garrantzitsua izaten da batez ere;esate baterako, basamortuetan.Haizeak harria higitzen du, korrosioa deritzo.Bi basamortu mota:REG: basamortu harritsua-garraiao eta ERG hareazko basamortua-sedimentazioa.
Ziklo geodinamikoa
gure planetan gertatzen ari diren gertakizun geologiko guztiak osatzen duten zikloa.
Barne ziklo geodinamikoa
:-barneko konbekzio korrontetan oinarrituta dago -erliebe berriak sortzen ditu.-harri berriak:magmatikoak eta metamorfikoak.-eragilea:lur barneko bero fluxua.Kanpo ziklo geodinamikoa:-lurraren gainazalean burutzen da.-erliebeak lautu edo ezabatu.-harri berriak.Sedimentarioak.