Resumen os dous de sempre castelao

1. CONTEXTO. DO SILENCIO Á LENTA RECUPERACIÓN.

O franquismo desprezou a cultura canto expresión de liberdade e de tolerancia e exerceu a censura máis férrea 

sobre todo tipo de producións e actos culturais. Intentou a eliminación sistemática das linguas. O resultado da 

Guerra Civil española provocou un colapso no sistema literario galego que tivo como consecuencia un silencio 

absoluto durante tres lustros (1936-1950).

A partir de finais dos anos 40, prodúcese un lento e traballoso proceso de restauración das canles de difusión da 

literatura na nosa lingua.

Xurdiron revistas poéticas bilingües. Promovidas por membros da chamada
Promoción de Enlace.

Cómpre subliñar a importancia do suplemento sabatino publicado entre outubro de 1949 e 1950 polo xornal 

santiagués La Noche.

A colección Benito Soto representou a primeira tentativa de recuperación editorial da poesía galega no interior. 

Foi creada en Pontevedra en 1949 por iniciativa de Sabino Torres e Emilio Negreira.

En 1949 aparecen as editoriais Monterrey (Vigo) e Bibliófilos Gallegos (Santiago).

En 1950 nace a decisiva Editorial Galaxia, que escolle tamén Cabanillas para a súa estrea, con Antífona da 

Cantiga. Esta editora estaba impulsada por antigos membros do PG e destacaba pola promoción dos cadernos, a 

revista homónima, etc.
Divulgou a obra de autores fundamentais como Castelao, Cunqueiro, Otero, etc. En 1957 

abre a colección Illa Nova para facilitar a incorporación de autores novos ás letras galegas.

A colección política Xistral, de Ánxel Johán e Manuel María comeza a andar en Lugo en 1952.

Xa comezada a década dos 60 producirase a fundación de editoras que dan novo pulo á literatura galega (Ediciós 

do Castro, 1963, Castrelos, 1963-1979) esta última xogou un papel decisivo na popularización do libro en galego

coas súas coleccións “Pombal” e “O Moucho”.

2. PRINCIPAIS TENDENCIAS DA POESÍA GALEGA DE POSGUERRA.

• Continuísmo coas liñas estéticas anteriores ao 36.

• Discursos poéticos intimistas, virados cara ao interior anímico, as lembranzas, etc. Autores como Luís 

Pimentel, Díaz Castro, entre outros, encaixan nesta liña e anuncian as preocupacións existencialistas e a 

angustia vital que han caracterizar os poemas da chamada Escola da Tebra.

• O clasicismo e o formalismo culturalista manifestase en autores como Cunqueiro.

• O sociorealismo triunfará por volta dos anos 60, da man do poemario de Manuel María Documentos 

persoais (1958) e a emblemática obra de Celso Emilio Ferreiro Longa noite de pedra (1962).

3. POEMAS DA XERACIÓN DO 25 QUE PUBLICAN NA POSGUERRA.

• Ricardo Carballo Calero (Ferrol, 1910 – Compostela,1990). Alén de pola súa actividade monumental 

como estudoso da literatura galega, como primeiro catedrático de Lingua Galega da Universidade 

compostelá (1972) destacou como poeta cunha ampla obra, que reuniu en dous libros compilatorios: 

Pretérito imperfeito (1980) e Futuro condicional (1986). A obra poética de Carballo Calero caracterízase 

polo clasicismo, a densidade de contido, o intelectualismo, etc.

• Álvaro Cunqueiro (Mondoñedo,1911 – Vigo,1981). Foi unha das voces máis importantes da poesía 

galega do s.XX. Antes da guerra publicou 3 libros, Mar do norde (1932), Poemas do si e non (1933) e 

Cantiga nova que se chama Riveira (1933). O seu primeiro poemario de posguerra será Dona do corpo 

delgado (1950). Herba de aquí ou acolá (1980) recolle a producción poética de Cunqueiro posterior a 

1950. En 1991 este libro gozou dunha nova edición.

• Aquilino Iglesia Alvariño (Seivane, Abadín,1909 - Santiago,1961) Tras pasar polo Seminario 

mindoniense, abrazar a militancia galeguista e dedicarse á docencia desde 1933 no Colexio León XIII de 

Vilagarcía, deuse a coñecer antes da guerra cos libros Señardá (1930) e Corazón ao vento (1933). Como 

poeta alcanza a súa plenitude a partir do libro Cómaros verdes (1947).

• María Mariño (Noia,1907 – Parada do Courel,1967). É autora de dous poemarios Palabra no tempo

(1963) e mais Verba que comenza, escrito entre 1966 e 1967. Mariño mantivo sempre un escaso contacto 

co mundo cultural e cos propios membros da súa xeración pois viviu afastada durante anos nas montañas 

do Courel. Foi Uxío Novoneyra, intimo amigo seu, que revindicou e divulgou a súa obra.

• Valentín Paz Andrade (Pontevedra,1899 – Vigo,1987). Destacado xornalista e político galeguista na 

preguerra e biógrafo de Castelao, pertence á chamada Xeración do 25, mais deuse a coñecer como poeta 

na posguerra con 2 volumes: Sementeira do vento (1968) e Cen chaves de sombra (1979).