Platon eta pentsamendu garaikidea: Beauvoir, Arendt

Platon eta Simone de Beauvoir

Platonek eta Simone de Beauvoirrek, pentsamendu filosofikoaren historiako bi pertsonaia nagusiek, ikuspegi oso desberdinak eskaintzen dituzte, baina eragin handia izan dute. Platon, filosofo greziar famatua, bere elkarrizketengatik eta Ideien Teoriagatik ezaguna da. "Errepublika" bezalako lanetan, Platonek justizia, politika eta hezkuntza arakatu zituen, filosofoek zuzendutako gobernu baten alde eginez. Arrazoimenaren eta hausnarketaren bidez egiaren bilaketan jarritako arretak eragin iraunkorra utzi du Mendebaldeko filosofian. Bestalde, Simone de Beauvoirrek, XX. mendeko existentzialismoaren eta feminismoaren funtsezko pertsonaiak, auzitan jarri zituen genero-arau sozialak "The Second Sex" lan maisuan. Beauvoirrek argudiatu zuen emakumeak historikoki menderatu eta bigarren mailako roletara mugatu izan direla gizartean; ikuspegi existentzial eta feminista batetik giza esperientzian jarritako arretak iraultza ekarri zuen botere-egiturak eta genero-zapalkuntzak ulertzeko moduan.

Platon eta Beauvoir aro eta kultur testuinguru ezberdinetakoak izan arren, biek eragin iraunkorra utzi zuten Mendebaldeko pentsamenduan. Platonek justiziaren, ezagutzaren eta gobernu idealaren gaiak jorratzen zituen bitartean, Beauvoirrek generoaren eraikuntza sozialak auzitan jarri zituen eta gizon eta emakumeen arteko berdintasuna sustatu zuen. Desberdintasunak izan arren, bi filosofoek aztergai eta eztabaidagai izaten jarraitzen dute gaur egun, historian zehar pentsamendu filosofikoaren aniztasuna eta aberastasuna gogoraraziz.

Platon eta Hannah Arendt

Hannah Arendtek eta Platonek, filosofiaren historiako funtsezko bi pertsonaiak, antzekotasun eta kontraste esanguratsu batzuk partekatzen dituzte beren planteamendu filosofikoetan. Platon, Antzinako Greziako pentsalaria, Ideien Teoriagatik eta egoera ideal baten ikuspegiagatik nabarmendu zen "Errepublika" bezalako lanetan, non agintari filosofoen prestakuntza defendatzen zuen. Aitzitik, Arendtek, XX. mendeko filosofoak, politika, totalitarismoa eta gaizkiaren hutsaltasuna bezalako gaiak aztertu zituen "Totalitarismoaren jatorria" eta "Eichmann Jerusalemen" bezalako lanetan.

Platonek arrazoimenaren eta hausnarketaren bidez egiaren bilaketan zentratu zen bitartean, Arendtek giza izaera eta fenomeno politikoak ikuspegi historiko eta testuinguru gehiago batetik aztertu zituen. Bi filosofoek politikan eta gizarte-antolakuntzan interesa zuten arren, haien ikuspegiak desberdinak ziren norbanakoari eta gizarteari buruzko ikuskeretan. Platonek arrazoimenak gobernatutako utopia bilatzen zuen bitartean, Arendtek ekintza politikoan eta norbanakoaren erantzukizunean jarri zituen arreta mundu garaikidean. Desberdintasun horiek gorabehera, bai Platonek bai Arendtek pentsamendu filosofiko eta politikoan eragin handia izaten jarraitzen dute gaur egun.