Lipido ez saponifikagarriak
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 19,13 KB
Uraren propietateak
Disolbatzaile oso ona
: substanzien garraioa disoluzioan egiten da. Zelulek barneratzen dituzten substanziak disilbaturik daude. Erreakzio metabolikoak disoluzioan gertatzen dira.Erreatibitate kimiko haundia
: Hidrolisi erreakzioetan behar diren OH- eta H+ hornitzailea da. Oxidazio-erredukzio erreakzioetan O2 eta H2 eskaintzen duBero espezifiko haundia
: Bero kantitate haundia xurgatzen du, tenperaturan gorakada haundirik izan gabe, beraz bizidunen indargetzaile termikoa da.Lurruntze-bero haundia
: Ura lurrunduz (izerdiaren bidez), bizidunen tenperatura jaitsi egiten da
Gatz mineralak
Prezipitatu edo solidoak
Kalztio karbonato
Kaltzio fosfato
Silize
Disoluzioetan
pH kontrolatu
oreka osmotikoari eutsi
nerbio bulkada
muskuluen uzkurdura
odolaren gatzaketa
Biomolekula organikoak
Molekula linealak, adardunak edo ziklikoak dira: Karbono atomoen kateek osatzen dituzte. Lotura kobalenteen bidez, H, O, N, e.A.Rrekin lotzen dira.
Gehienak makromolekulak dira (polimeroak): Monomero edo egitura-silarri izeneko molekula bakunagoak lotuz eratzen dira.
Denek funtzioa dute organismo bizien barruan: Funtzio biologikoa tamaina, forma eta talde funtzionalen araberakoa da.
Polimerizazio-erreakzioak: Aipatutako monomeroak lotura kobalenteen bidez lotzen dira, polimeroak sortzeko; lotura horiek apur daitezke, monomeroak askatzeko, despolimerizazio erreakzioen bitartez.
GLUZIDOAK
Monosakaridoak: 3-7 C (C, H, O)
Gluzidorik bakunenak dira.
Kimikoki polihidroxialdehidoak (aldosak) edo polihidroxizetonak (zetosak) dira.Karbono atomo kopuruaren arabera triosak, tetrosak, pentosak, hexosak, heptosak. Glukosa hexoaldosa bat da, fruktosa, ordea, zetohexosa.
Bost karbono atomotik gorakoek disoluzioan ziklatzeko joera dute.
Lotura kobalenteen bidez (lotura O-glukosidikoa) lotzen dira disakaridoak, trisakaridoak eta polisakaridoak osatzeko.
Goxoak dira.
Uretan disolbagarriak.
Energiaren hornitzaile azkarrak: glukosa, fruktosa.
Funtzio estrukturala a.Nukleikoetan (ribosa-desoxirribosa).
Fotosintesian parte hartzailea: Erribulosa.
Disakaridoak (Lotura O-glukosidikoa)
Bi monosakaridoz osatuta
Goxoak
Uretan disolbagarriak
Energiaren hornitzaile azkarrak
Sakarosa, laktosa, maltosa, ...
Polisakaridoak (Lotura O-glukosidikoaren bidez lotutako ehunka edo milaka monosakaridoren kate lineala)
Funtzio biologikoak
Erreserbakoak
Almidoia (landareetan, adb. Patata)
Glukogenoa (animaliengan)
Egiturazkoak (estrukturalak)
Mureina edo peptidoglikano (bakterioak)
Zelulosa: landare zelula-paretaren osagaia
Kitina: Artropodoen exo-eskeletoaren osagaia eta onddoen zelula-paretaren osagaia.
Muko-polisakaridoak: Ehun konektiboen matrizearen osagaia.
LIPIDOAK
C, H, O, eta batzutan P
Ez dira disolbatzaile polarretan(adb., uretan) disolbatzen,eta disolbagarriak dira disolbatzaile organiko ez-polarretan (adb, eterrean, kloroformoan, benzenoan, e.A.N)
Sailkapena
Saponifikagarriak: Hidrolisitik gantz-azidoak lortzen dira. Alkali edo base ( NaOH, KOH, …) batekin erreakzionatzean xaboiak eta glizerol ekoizten dute.
Ez-saponifikagarriak: Hidrolisitik ez dira gantz-azidoak lortzen
Lipido saponifikagarriak
Gantz-azidoak: Karboxilo taldea daramaten kate hidrokarbonatu luzeak. Karbono atomoen kopurua bikoitia izaten da, 12 eta 24 bitartekoa. Ez daude aske zeluletan eta mota desberdineko lipidoen zati dira.
Aseak:Ez dute lotura bikoitzik. Giro tenperaturan solidoak dira.
Asegabeak: Lotura bikoitz bat edo gehiago. Adb., Ω3, Ω6. Lotura bikoitzak CIS edo TRANS izan daitezke
1)Gantzak edo azilglizeridoak
Glizerina molekula batekin lotutako (ester deituriko lotura kobalenteen bidez) gantz-azido batek, bik edo hiruk osatzen dute. Inportanteenak, triazilglizeridoak dira. Bilgorrak giro tenperaturan solidoak dira,ugariak dira animalietan, eta gantz-azido aseek osatzen dituzte. Olioak giro tenperaturan likidoak dira, landaretan egoten dira, eta horien osaketan gantz-azido asegabeek hartzen dute parte.
Funtzioak: Energia epe luzean biltzea (9 kcal/gr) eta tenperatura isolatzea eta organoak babestea