Kant

Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Filosofía y ética

Escrito el en vasco con un tamaño de 3,4 KB

kant: ilustrazioa xviii mndan inglatrran, frantzian eta almanian gararu zn joera filsofiko politiko eta erlijiosoa da. ilustrazioak giza arrazoiarn botrak duen baikortasuna azaltzn du eta giza arrazoiarn printzipioetatik abiatuta gizarta brraltolatzko b ar dn sgurtasuna emango du. ilustrazioak azkn lburua giza arraizoiean oinarrituta, gizarta brrantolatza izango litzatk eta br l en p ausoa"dspotismo ilustratua"(dna erriarntzat baina erria gab) abiabuntutzat xvii.mndko arrazionalismoa, n e wtonn zientzia eta enpiristn natur zientzia artuko dugu. gizakiarn zrgina natura ezagutu eta mnprarza dnz, natur zientziak nagusituko dira. filsofia arrazionalistak: arimarn jaiotztiko idietara iritsita ezagutza 1ibrtsala bidratu. ilustrazioa: arrazoia sprientzian garaturiko a almnntzt artut gizart osoa eraldt. ilustrazioa izaera naturalistari lotua egongo da. iragana ez da gizadiarn eboluzioarn ezinbstko prozsua, giza arrazoiarn a ulkriak sorturiko akats sorta bat baizik. ilustrazioarn baikortasunak, istorian z r egindako askatsn kontzientzian datza. kontzientzia orrtatik abiatuta, arrazoiarn printzipioak ermu guztietara zabaldu b ar dira. gizartko atal bakoitzan: politika-> dspotismo ilustratua/filsofia eta zientzia->natura ezagutu eta mndratu/etika eta erlijioa->dogmn eta sinkrien jatorria argitu. ingalatrran->lock, distak eafa innatistak. frantzian->entziklopdistak. almanian->kant. bizitza eta garaia: prusian 1724 ean jaio zn. umtan ezikta erlijiosoa jaso zuen. 1740 urtan konigsbrgko 1ibrtsitatan fisika, matmatika, filsofia eta tologia ikasi zuen. doktortza lortu zuen. 1804 ean il egin zn. br nortasuna:sriotasun morala, btb ari garrantzia eman, pntsamndu askatasunarn dfntsa eta erri kulturarkiko jarrra.antimilitarista zn, frantziarn iraultzarn aldkoa.


zr da ilustrazioa?1784an idatzitako tstu ontan ilustrazioarn izpiritua adieraztn saiatuko da. ilustrazioak gizakiarn erruzko ezintasuntik irttko balio du, nor br adimnz baliatzko ezintasuntik atratzko. ezintasun ori erruzko da arn zrgatia ausardia ez baita. askoz erosoagoa da adin txikian eta bst batn mnp bizitza liburu, apaiz, mdiku... mnp algia. egoera orri aurr egitko, ilustrazioarn sana: sapr aud! (ausartu zaitz zur adimnz baliatzn) kantn ustz, ezintasun ori gainditza oso zaila da, ezintasuna ia gizakiarn brzkoa bi urtu baita. baina, arrazoiarn erabilra publikoa garatzko askatasuna dagoenz, litkena da ezintasuna ezabatza. arrazoiarn erabilrak: erabilra pribatua-> funtzionari batk br lanpostuan dagoenan, egin b arrkoa, au da, obditu. erabilra publikoa->funtzionario aditua dn nurrian, ez du inolako mugarik izan b ar, au da, lantik irtndakoan eginikoa. apaizart batk ez du erriari tutorngo amaigaba ezartzko skubidrik, orrlako akordioa ilustrazioarn kontrakoa izango zlako. errgarn erabakiak dirla eta, gauza bra san daitk, errgarn eginbid lggila erri osoarn borondatan baitago. erriarn borondata jarraitu b ar du lgak egitrako orduan. errgak skua sartu balu mnpkoen idazkietan arrazoiez aurpgiratutako liok: kontzientzia kontuetan inork ez du ezr inposatzko skubidrik. kantn santan fdriko ii.a printz ilustratuarn garaia ez da oraindik garai ilustratua baina bai ilustrazioarn garaia. bstla sanda: ilustrazioarn prozsua guztiz gauzatua ez dagoen nurrian, ezin da san garai ilustratua dnik, baina ilustrazioarn garaia da kontzientzia kontuetan printzak askatasuna zabalduko duelako.

Entradas relacionadas: