Jaiotza tasa
Enviado por Chuletator online y clasificado en Geografía
Escrito el en vasco con un tamaño de 4,69 KB
ESPINIAKO DEMOGRAFIA-ERREGIMEN BILAKAERAREN GRAFIKOAREN
IRUZKINA:
Grafiko honetan 1890.Urtetik gaur egun arte Espainiako biztanleriaren
bilakaera adierazten da. Jaiotza-tasaren(etengabeko marren bitartez)
eta heriotza-
Tasaren(marra beltzaren bitartez) eta haien arteko aldea,
Tasaren(marra beltzaren bitartez) eta haien arteko aldea,
hau da, haskunde naturala. Hiru etapa bereizten dira: Erregimen
demografiko zaharra, trantsizio demografikoa eta gaur egungo
erregimena.
1.ETAPA: Erregimen demografiko zaharra, XX.Mendearen hasiera arte.
Haren ezaugarri nagusiak jaiotza-
tasa eta heriotza-tasa altuak eta
tasa eta heriotza-tasa altuak eta
hazkunde natural txikia izan ziren.
a) Jaiotza tasa batez ere bi arrazoiengatik zen altua:
-Nejazaritza -ekonomia eta -gizarte baten nagusitasuna.
-Jaiotzak kontrolatzeko sistema eraginkorrik ez egotea.
b) Heriotza-tasa orokorra altua eta gorabeheratsua zen, bizi-maila
apala zelako eta medikuntza- eta osasun- baldintzak kaskarrak zirelako.
Heriotza- tasa orokorra altua izateaz gain, heriotza-tasa katastrofikoko
aldiak ere baziren, izurteek, gerrek eta uzta txarrek eragindakoak.
Haurren heriotza-tasa altua zen eta bizi itxaropena txikia.
c) Jaiotza- eta heriotza- tasa altuen ondorioz, hazkunde naturala txikia zen.
2.ETAPA: Trantsizio demografikoa, 1900-1975.
Erregimen demografiko zaarraren eta gaur egungoaren arteko trantsizioa
1900 eta 1975 artean izan zen.
a) aiotza-tasa emeki eta modu gorabeheratsuan jaitzi zen, eta
beherakada- eta suspertze- aldiak txandakatu ziren, gertakari
historikoen arabera.
- 1900 eta 1920 artean jaiotza-tasa jaitsi egin zen, Lehen Mundu
Gerraren ondorioz
-1920ko hamarkadan, jaiotza-tasa berreskuratu egin zen, ekonomia-
oparootasunari esker.
- 1930 eta 1956 artean jaitsiera heldu zen ostera: 1929ko krisi
ekonomikoa, Bigarren Errepublika, Gerra Zibila eta gerraosteko
egoeragatik.
-1956 eta 1965 artean jaiotza.Tasa bizkortu egin zen, garapen
ekonomikoa izan zen eragile nagusia.
-1965 eta 1975 arteean berriro txikiagotu zen familien tamaina,
bizimodu industrial eta hiritarra nabarmendu zelako.
b) Heriotza-tasa orokorra nabarmen jaitsi zen, heriotza.Tasa
katastrofiko izan zen bi unetan izan ezik: 1918ko gripea eta Gerra Zibila.
-Bizi maila hobetzea eta aurrerapen medikoak izatea.
-Aurrerapen medikoak hometzea izan ziren arrazoiak.
-Hauerren heriotza-tasa ere jaitsi egin zen.
-Bizi itxaropena handitu egu¡in zen.
c) Ondorioz, hazkunde naturala handia izan zen trantsizioan.
3.ETAPA: Gaur egundo erregimen demografikoa, 1975etik aurrera.
Egungo erregimen demografikoa 1975etik gaurdaino heldu da. Jaiotza-
eta heriotza- tasa baxuak eta hazkunde natural txikia.
a) Jaiotza-tasa jaitsi egin zen 1975az geroztik eta gaur egun nahiko
apala da. Joera horretan bi fase bereiz daitezke.
-1975 eta 1998 artean, jaiotzetan beherakada handia izan zen.
Arrazoiak urte horietan gertatutako aldaketa ekonomikoak eta
soziokulturalak izan ziren.
+Egoera ekonomikoak ezkontzeko adina atzeratu zuen, krisia zela
medio.
+Espainiako gizartan pentsaera- eta balio- aldaketak izan dira
(erlijioaren eragina apaldu da, antisorgailuak hedatzea, abortua
legeztatu, etxetik kampo lanean hastea eta amatasuna atzeratzea)
-1998az geroztik, jaiotza-tasan gorabehera txikiak izan dira, koiuntura
ekonomikoari eta immigrazio loturak.
+1008an, jaiotza-tasa behera egiten hasi zen. Urte hartan hasitako
krisiak eragin handia izan du familiengan. Gainera, behera egin dute
immigrazioak.
b) Heriotza-tasa orokorrak baxua izaten jarraitzen du.