Jaiotza tasa

ERREGIMEN DEMOGRAFIKO ZAHARRA:XX.MENDEAREN HASIERA ARTE

Espainian egon zen.Jaiotza Eta heriotza tasa handiak eta berezko hazkunde txikia ditu.-Landako Ekonomia eta gizartea ziren nagusi,eta seme alabak oso gazte hasten Ziren lanean laguntzen.-Ez zegoen sistema eraginkorrik jaiotzak Kontrolatzeko.-Elikadura dieta eskasa zen.-Gaixotasun infekziosoak Oso ugariak ziren/Haurren heriotza-tasa ere handia zen eta bizi Itxaropena txikia/Jaiotza eta heriotza tasa handien ondorioz,berezko Hazkundea txikia zen eta gehiegizko heriotzen krisiengatik Gorabeherak zituen.

TRANTSIZIO DEMOGRAFIKOA:1900-1975

Erregimen Demografiko zaharraren eta gaur egungoaren arteko trantsizioa 1900 Eta 1975.Urteen bitartean gertatu zen/a)Jaiotzek modu leun eta Ez-jarraituan egin zuten behera.
-1920ko hamarkadan jaiotza-
Tasa Beherakadatik berreskuratu zen, oparotasun ekonomikoari esker.-1930 Eta 1956 bitartean beherakada berriz abiatu zen. Horren arrazoiak : 1929ko krisi ekonomikoa eta Bigarren Errepublikako ezegonkortasun Politikoa;Gerra Zibila jaiotzen azpibalioak eragin zituen, eta gerra Osteko egoera.Gerra eta gero, milaka pertsonak erbestera jo zuten eta Zailtasun ekonomiko handiak zeuden, politika autarkikotik eta Nazioarteko blokeotik eratorrita.Horren eraginez, ez zen gertatu Gerren ostean egon ohi diren jaiotzen berreskuratzean.Francok Jaiotzen aldeko politika garatu zuen, jaiotza-sariak ezarri eta Antisorgailuak debekatu zituen, baina hori ez zen nahikoa izan joera Hori konpentsatzeko.-1956-1965 bitartean jaiotza-tasa berreskuratu Egin zen, eta egile batzuek gerra osteko”baby boom” atzeratu izan Zela esaten dute.-1965 eta 1975 urteen bitartean, desarrollismoaren Azken urtean.B)Heriotza tasa orokorrak modu nabarmen eta jarraituan Egin zuen behera trantsizio demografikoan, heriotza-tasa Katastrofikoa izan zuten bi uneetan izan ezik:1918ko gripea eta Gerra Zibila.-Bizi-mailak gora egitean,dieta hobetu zen.1960ko hamarkadan Malnutrizioa eta gerra osteko urritasuna gainditu ziren.Horrez gain, Hezkuntza eta kultura mailak gora egin zuten eta horrela prebentzioa Indartu eta osasunarentzat kaltegarriak ziren tradiziozko ohiturak Bertan behera utzi ziren.-Medikuntza-aurrerapen aipagarrienak Txertoak eta antibiotikoak merkaturatzea izan ziren.Osasunaren arloko Aurrerapena higiene pribatua eta publikoa hobetzea izan zen (edateko Uraren,estolderiaren eta zaborrak biltzearen hiri-zerbitzuak)/Haurren Heriotza tasak behera egin zuten eta bizi itxaropenak gora egin Zuen.C)Horren ondorioz, trantsiziozko berezko hazkundea handia izan Zen, batez ere 1920-1965 bitartean. Aldi horretan, heriotza tasak Behera egin zuten indarrez, eta jaiotza tasak Gerra Zibilaren bidez Banandutako bi maximo izan zituen. 1965etik aurrera, hazkundea Murriztu egin zen, heriotza tasaren zifrak txikiak zirelako eta Jaiotza tasaren beherakada berriz ezarri zelako.

GAUR EGUNDO ERREGIMEN DEMOGRAFIKOA:1975etikAURRERA

Jaiotza Eta heriotza tasa txikiak eta berezko hazkunde urria ditu.A)Jaiotza Tasak behera egin zuen 1975etik aurrera,egoera horretan bi una Bereizten dira:-Egoera ekonomikoaren eraginez, ezkontzeko adina Atzeratu egin da, eta beraz emakumearen aldi ugalkorra laburtu egin Da.-Espainiako gizarteak pentsamolde eta balio aldaketak izan ditu Demokraziarako trantsiziotik eta horiek jaiotza tasa jaisten lagundu Dute.Erlijioaren eragina gutxitu egin da antisorgailuak onartu eta Hedatu egin dira eta kasu batzuetan abortua legeztatu da. Emakumeak Etxetik kanpo lan egiten hasi dira eta amatasuna lan egoera sendotu Arte atzeratzen dute/1998tik aurrera, jaiotza tasa apur bat Berreskuratu da, immigrazioaren eraginez, Espainiako biztanleriak Malthusen jokabideari edo jaiotza murrizteko joerari eusten diolako. Immigrazioak jaiotza-tasa handiagotzen laguntzen du, batez ere, adin Ugalkorrean dauden emakumeen kopuruak gora egin duelako.B)Heriotza Tasa orokorraren zifrak txikiak dira,tasa 1982tik gora egiten ari den Arren, biztanleria zahartzearen ondorioz/Heriotza tasa orokorraren Arrazoiak aldatu egin dira.Gaixotasun infekziosoen garrantzia gutxitu Egin da, eta hiru faktorek gora egin dute:gaixotasun Kardiobaskularrak,minbizia eta errepideko istripuak/Haurren heriotza Tasa oso txikia da gaur egun eta batez ere jaioberritan geratzen Da/Bizi itxaropena ere gora egin du medikuntzaren aurrerapenei Esker.-Sexuaren arabera,bizi itxaropena handiagoa da emakumeen kasua. Arrazoi hormonal eta immunologikoengatik.Gizonezkoek tradizioz Arrisku handiagoko bizi estiloa izan dute:gerretan zuzenean parte Hartu dute;lan gogorragoak egin dituzte,higadura fisiko handiagoz eta Istripuak izateko arrisku handiagoz, ohitura kaltegarri gehiago izan Dituzte, hala nola alkohola eta tabakoa osasun gutxiagoa izango Dute.-Adinaren arabera,bizi itxaropenak adineko pertsonen taldean Egin du gora gehien eta gutxien, gazteek taldean.-Giza statusaren Arabera,bizi itxaropena handiagoa da lanbide kualifikatuenetan eta Dirudunen artean, osasun zerbitzu gehiago eta hobeak jaso Ditzakete.C)Gaur egungo erregimen demografikoan,berezko hazkundeak Apur bat hazi da, jaiotza tasa apur bat berreskuratu delako.

GAUR EGUNGO BARRUKO MIGRAZIO MOTAK

a)Laneko Migrazioen motibazioa lana izaten da, eta heldu gazteak izaten dira Protagonista.-Beste eskualde batzuetara probintzietara egindako Migrazioak gutxitu egin dira.-Eskualde eta probintzia barruko Migrazioak gora egin dute.-Udalerri barruko migrazioak aldatu egin Dira.-Alderdi berritzaileena atzerritarren barruko migrazioetan duten Garrantzia da.B)Egoitz migrazioen motibazioak, ia ia modu Esklusiboan,egoitza motibazioak dira.C)Itzulera migrazioak biztanleak Emigrazio inguruetara itzultzea da.

GAUR EGUNGO BARRUKO MIGRAZIOEN ONDORIOAK

-Laneko Migrazioen eraginez, desoreka demografikoak eta ekonomikoak Areagotzen dira.-Hiri barruko egoitza migrazioen eraginez hirigune Igorleak periferia hartzaileetako biztanleria handiagotzen da, Ekipamendu eta zerbitzu gehiago behar dira.-Emigranteen itzulerako Migrazioek gehiegizko zahartzea eragiten dute eta gazteenek negozioak Edo jarduera berriak sortzen dituzte eta horren eraginez,emigrante Potentzial batzuk lekuan bertan gera daitezke.

KANPOKO MIGRAZIOAK.OZEANOZ BESTALDEKO EMIGRAZIOA

Ozeanoz Edo itsasoz bestaldeko emigrazioa batez ere Latinoamerikara joan zen, Estatu Batuetara,Kanadara eta Australiara.Kasu askotan, emigrazio Iraunkor eta lagundua izan zen.Ozeanoz gaindiko emigrazioan bi Loraldi eta bi krisialdi bereizten dira.A)Loraldiaren lehen etapa XIX.Mendearen erdialdetik Lehen Mundu Gerrara(1914)hedatzen da.Aldi Horren hasieran,Amerikarako emigrazioa, XVI.Mendean konkistarekin Hasi zena, asko murriztu zen.-Latinoamerikako herrialdeek Immigranteak behar zituzten populatzeko, baliabide ekonomikoak Ustiatzeko eta azpiegitura handiak eraikitzeko.-Espainiak Emigrazioari jarritako oztopoak murriztu zituen./Emigrante gehienen Jatorria(Galizia,Asturias eta Kanariak)eta jomuga nagusiak Argentina, Kuba eta Brasil.Emigrantearen profila:
Gizonezkoa Gaztea,ezkongabea,prestakuntza maila txikikoa.B)Ozeanoz gaindiko Emigrazioak behera egin zuen bi Mundu Gerren Artean(1914-1945).Arrazoiak:-Lehen Mundu Gerrak sortutako Segurtasunik eza.-1929ko krisi ekonomikoak Latinoamerikako Herrialdeetan eragina izan zuen.-Espainiako gerra zibilean eta Gerraostean garraioaren arloko eskasiak eta kapora irteteko Zaitasunak egon ziren.C)1945-1960 bitartean, ozeanoz gaindiko Migrazioa berreskuratu egin zen(loraldiaren bigarren etapa),baina ez Zituen lortu mendearen hasierako zifrak./Emigranteen jatorria Galizia Eta Kanariak,Asturiaseko emigrazioak behera egin zuen.Jomuga nagusiak Venezuela,Argentina eta Brasil.Emigrantearen profila aldatu egin Zen.Familia emigrazioak pisu handiagoa lortu zuen, eta emigranteek Prestakuntza-maila handiagoa zuten.D)1960tik aurrera, ozeanoz Gaindiko emigrazioak behera egin zuen/Gaur egun zifrak oso txikiak Dira, eta itzulerak dira nagusi.
EUROPARAKO EMIGRAZIOA a)XX.Mendearen erdialdera arte, Migrazio urria eta urtaroko izaerakoa izan zen eta batez ere, Levanteko soroetatik Frantziara jo zuen.B)1950 eta 1973 bitarteko Aldian, Europarako emigrazioaren loraldirik handiena gertatu Zen.Emigrazioa iraunkorra izan zen, zenbait Arrazoiengatik:-Europan,Bigarren Mundu Gerraren osteko berreraikitze Ekonomiko azkarraren eraginez,lan eskaintza zabala sortu Zen.-Espainian,hazkunde demografiko handia, Nekazaritza-biztanleriaren soberakina landa mekanizatzearen Ondorioz./Emigranteen jatorria eskualde guztietara hedatu zen, baina Andaluzian eta Galizian.Jomuga nagusiak Frantzia,Alemania eta Suitza Izan ziren.Emigranteen profila:gazteak eta gutxi prestatuak.C)1973tik Aurrera, Europarako emigrazio iraunkorrak behera egin zuen.Europarako Emigrazioaren zifrak txikiak dira.

KANPOKO MIGRAZIOEN ONDORIOAK

a)Ondorio Demografikoak Espainiako biztanleak gutxitzea eta biztanleriaren Banaketa izan ziren.B)Ondorio ekonomikoak, batetik,positiboak, Berezko hazkunde indartsua eta langabezia leundu Zituztelako.Bestetik,negatiboak aurrezki askok ez zietelako mesede Egin emigranteen sorlekuei, bankuek inguru garatuenetan inbertitu Zituzten.

BANAKETA AZALTZEN DUTEN FAKTOREAK

. A
)Industria Aurreko aldian ekonorniaren Oinarria nekazaritza Zen, Eta Faktore naturalek Pisu Handia Zuten. Hori dela Eta, dentsitate handienak Erliebe lauko Eta negu Leuneko Kostaldeetan zeuden. Hala Ere, Giza Faktoreek ere Eragina Zuten. XVI. rnendean, Arnerika Aurkitzeak Gaztelari oparotasun ekonorniko handia Ernan zion, Eta Iberiar Penintsularen Barruan Biztanle Gehien zituen Ingurua bihurtu zen. XVII. rnendean, krisi ekonorniko Eta dernografikoaren eraginez.Horren ondorioz, XVIII. rnendean egoerak buelta Ernan zuen: Dentsitate handienak Kostako Eta uharteetako inguruetan Zeuden, Itsas Rnerkataritza Oparoari Esker; eta dentsitate txikienak Iberiar penintsularen Barrualdean zeuden.
b) Industria-aldian, XlX. rnendearen erdialdea eta 1975. urtea bitartean, Faktore naturalek Garrantzia galdu zuten eta Biztanleriaren banaketan kontrasteak Sendotu eta areagotu egin ziren. Madrilek (Estaruko hiriburua eta finantzagunea) Eta Periferiako eskualdeek Pisua Irabazi Zuten, batzuetan Berezko hazkundearen eraginez (Galizia, Andaluzia Eta Murrzia), eta beste Kasu Batzuetan Biztanleria erakarri Zuten jarduera ekonornikoak Ezarri zirelako, hala nola industria Eta turisrnoa (Mediterraneoren Kostaldean eta uharteetan). Barrualdeko eskualdeek pisu Dernograflkoa Galtzen Jarraituzuten.

E) Industria osteko aldian,

1975eko krisitik aurrera, kontrasteak Leundu egin ziren.
Krisiak Industrializazio inguruen erakarpena rnurriztu zuen, Eta Barrualdean Tradizioz ernigratzaileak ziren inguruetatik Irteerak gurxitu Ziren, eta, batzuetan, Ernigranteak itzuli Egin ziren. Hori Dela Eta,Madrileko Eta Mediterraneoko Eta Ebroko Ardatzak Sendotu Egin Dira.

BARRUKO MIGRAZIOAK

. Biztanleen Mugimenduak dira herrialdeko Mugen barruan. Tradiziozkoak, 1975era Arte, eta gaur egungoak, data Horretatik Aurrera, bereiz Daitezke. Mota horretako migrazioa XIX. mendearen Azken herenaren eta 1975eko krisi Ekonomikoaren Arrean Garatu Zen. Ezaugarri Hauek izan zituen: Migrazioaren motibazio nagusia Lana izan zen.
Fluxuak Norabide bakarrekoak izan ziren emigrazio- eta Immigrazioinguruetan. Emigranteak, batez ere, landatik zetozen, eta hiri industrializatu Handietara edo zerbitzuen hirietara Zuzentzen Ziren.Emigranteen profila honako Hau zen: prestakuntza-maila Txikiko pertsona gazteak.

(MOTAK)

:Barruko Migrazioak bit ipologiakoak Izan ziren: a)
Urtaroko Eta aldi baterako Migrazioen loraldia XIX. mendeko Azken herenaren Eta 1960ko hamarkadaren artean Izan zen, eta itzultzeko asmoz egiten Zen. Kasu Barzuetan, beste landa-inguru Batzuetara egindako urtaroko Desplazamenduak ziren, landa Gutxi Mekanizatuta Zegoen Aldian
nekazaritza-eginkizunak egiteko ( mahats-bilketa). Beste Kasu Batzuetan, hirira aldi Baterako Desplazamenduak egiten Ziren landak Lana ematen Ez zuen Urteko Aldietan, Nekazaritzakoak ezziren eginkizunak Egiteko eraikuntzan, industrian Edo zerbitzuetan.

B) Nekazaritza-exodoa

1900 eta 1975 urteen bitartean gertatu zen. Landa-
eta hiri-inguruen Arteko migrazioa da, eta izaera iraunkorra edo iraupen luze-
koa Izatearen Arrazoi nagusia lana eta diru-sarrera handiagoak lortzea Zen:
baina, era berean, hirietan osasun-, kultura- eta Aisia-maila handiagoa eta
askatasun pertsonal handiagoa lortu Nahi zen. Emigranteak Galiziaka inguru
arzeratuetakoak, Iberiar Penintsularen barrualdekoak era Ekialdeko Andalu-
ziakoak ziren. Lehenengo, Kataluniako, EAEko eta Madrileko industria-
inguruetara Jo zuten, eta, gero, Mediterraneoko eta Ebroren haraneko indus-
tria-inguru berrietara eta Levanteko, Balearretako eta Kanarierako turismo-inguruetara. Nekazari-exodoaren barruan lau etapa Bereiz daitezke:

Xx

mendearen Lehen herenean,nekazari-exodoak bo1umen Moderaizan Zuen. Landan Beso gehiegi zegoen, mahastizaintza eta Ardogintzako Inguruetan filoxerak Krisia izan zuelako, eta Zerealaren Inguruetan

ekazaritza-lana mekanizatzen Hasi zelako. Nekazariek Industria-gune Nagusietara Jo zuten (Madril, Bartzelona Eta Gaurko EAE), 1anpostuak Eskaintzen zituztelako.

Gerra Zibilean eta gerraostean, nekazari-exodoak Geldialdia izan Ziren. Hiriek Hornikuntza-arazo Handiak Izan zituzten; industriako langintza Murriztu Egin Zen, gerrako Sumsipenen Eraginez Eta gerraosteko
inguru autarkikoan Berreraikitzeko zailtasunak Zeudelako, eta frankismoak 1andako Biztan1eak 1andan Geratzea sustatu zuen.1950 Eta 1975 bitartean, nekazaritza-exodoak Gehiengo Bo1umena Lortu Zuen. Horren arrazoiak Hazkunde Dernografikoa; Nekazaritza Tradizionalaren Krisia Mekanizazioaren Eraginez; garapen-p1anek Bultzatutako
industria-loraldia (industria-hirieran 1anpostuak sortu ziren), Eta Mediterraneoko Kosta1dean Eta uharteetan Turismoak Izandako «boorna» izan Ziren.jomugak gehitu Egin ziren Eta Iberiar
penintsulan Bi ardatz sortu ziren: Mediterraneokoa (Gironatik Alacantera)
Ebrokoa (gaurko EAEtik Tarragonara Nafarroatik Eta Zaragozatik). Balear eta Kanariar uharteak lotu zitzaizkien.

1

975etik Aurrera, nekazari-exodoak Behera Egin zuen. Krisiarekin,
igrazio-inguru Industrializatu zaharrek -birmo1daketa-prozesu Gogo-rra
jasan zituzten- Erakargarritasuna galdu Zuten, eta Migrazio-saldo
positiboa Txikiagotu Edo negatiboa bihurtu Zen (EAE, Katalunia Eta
il1990etik). Aitzitik, emigrazio-inguru Zaharretan Irteerak Murriztu
ziren eta Migrazio-sa1do Negatiboa murriztu edo positibo Bihurtu zen. Krisiaren Ostean, honako Hauek nekazari-exodoa Murrizten lagundu dute: nekazaritza-teknifikazioaren
aurrerapena, landa-garapeneko Politikak, landa-inguruan Hirietako indus-
tria-jarduerak era zerbitzuak Ezartzea, egoitza-migrazioak eta immigran-
teak Itzultzea.
Gaur egun, Nekazari-exodoaren Balioak Oso Txikiak Dira. Emigranteak
nekazaritza-inguru Bakartu Eta deprimituetakoak Dira.

(MIGRAZIO-ONDORIOAK)Alderdi demografikoan, biztanleriaren Banaketan Dauden Desoreken arduradunak Dira: Barrualdea Hustea eta dentsitate Handiak Periferian.

Alderdi Ekonomikoan, landa-inguruetan, Hasieran, Migrazioei esker
biztanleriaren Baliabideak Handiagotu Egin ziren; Baina, Denborak aurrera
egin Ahala, azpibiztanleriaren Desekonomiak Sortu ziren, pertsona Gazte
eta Prestatuak alde egitean.
Gizarte-alderdian, Asirnilazio-arazoak gertatu Ziren. Integrazioa, Normalean, ez Da gertatzen Hurrengo belaunaldira arte.
arte.
Ingurumenari Dagokionez, emigranteen sorlekuetan Ekosistema Tradi-
zionalak bertan behera geratu ziren, batez ere mendian. Hiri handieran
immigrazioak eragindako hazkunde azeleratuak Kutsadura atmosferikoa
zaratak, etab. Eragin zituen.

ESPAINIAKO BIZTANLERIAREN ETORKIZUNA

.
Jaiotza-tasakgora Egingo du urte Batzuetan, atzerriko Irnrnigrazioaren eraginez. Baina 2010-2020 Harnarkadan Ziurrenik behera egingo du.INEren Arabera ugalkortasunak Gora
egingo Du 2030era arte, eta, ordutik aurrera, egonkortu egingo Da.

Heriotza-tasa gaur Egun txikia da, baina tasa ertainetara igoko da, biz-
tanleria Etengabe zahartuko Delako.Bizi-itxaropenak gora Egingo du, neurri apalagoan bada ere
eta 2030 inguruan Egonkortu egingo da.

B) Migrazio-mugimenduen etorkizuna

:Espainiako Biztanleriaren migrazioen barruan, hirien arteko, eskualde Barruko eta probintzia barruko migrazioek eta kanporako Emi- grazio Urriak Lehentasuna izango Dute.
Atzerriko Immigrazioa Aurreikustea OSO zaila Da, itzulera kopurua eta Espainia irnmigrazio-jornuga moduan Mantentzea.Immigrazioaren ondorio positiboak Bultzatzeko eta negatiboak Saihesteko, Sorlekuekin 

lankidetza Izan behar da, fluxuak Antolatu behar dira, integrazioa Bultzatu
behar da, eta immigrazio Klandestinoaren Aurka borrokatu Behar da.
Sexuaren Araberako Egituran, gazteen artean Gizonezkoak Izango dira
nagusi, eta adinekoen artean, Ernakurnezkoak. Hala Ere, sexuen arteko
zenbakizko Aldeak Murriztu egingo dira emakumezkoen bizi-estiloa Gizo-
nezkoen bizi-estilora Hurbiltzen den neurrian heriotza-arriskua duren
alderdi Batzuei dagokienez, besteak Beste, gizarte-ohitura Kaltegarrien
inguruan.

Adinaren Araberako egituran

.Zahartzetik Eratorritako arazoak Arinrzeko, Zenbait Konponbide daude. Pentsioetan Egindako Gastua handiagotzearen aurrean, ELGEk Erretiratzeko
adina Atzeratzea, aurre-erretiroak Kentzea eta pentsio-funtsak Sustatzea
gomendatzen duo Medikuntza-gastuaren Aurrean, prebentzioa Eta osas un-baliabideak arrazoiz erabiltzea. Era Adinekoek behar dituzten zainketen Era arreten Aurrean, laguntzak Ematea, adinekoak Etxebizitzetan albait Gehien
egon daitezen; eta adinekoekin bizi diren familiei Babes-zerbitzuak eta
«arnasa Hartzeko» zerbitzuak Ematea, eta Adinekoentzat egoitzak Sortzea.
Egitura Ekonomikoan, Jarduera-tasa 2020ra arte hazi egingo Da, batez ere emakumezkoen kasuan, eta, Ordutik Aurrera, itxuraz behera Egingo du, lan-merkatuan aktibo gutxiago Sartuko direlako. Bestalde, jarduera ekonomikoaren Tertziarizazioa Handiagotzean 'zerbi-tzuen Sektorean lan egiten duen biztanleen Ehunekoak Gora egingo du, beste bi Sektoreen kontura.