Inperio kolonialak konkista prozesua

1.POTENTZIA HANDIAK XIX.MENDEAREN BIGARREN ERDIAN

LIBERALISMOA ETA AUTORITARISMOA EUROPAN.

XIX. Mendearen bigarren erdian, Europako estatuetako egoera politikoa askotariko zen.

-Sistema politiko autoritarioa zuten herrialdeek , hala nola Alemaniak eta Austria-hungariako inperioak, ezaugarri batzuk zituzten:

-monarka bat zuten agintari eta botere ia guztiak haren eskuetan zeuden.

-parlamentua zuten, baina ezin zien kontra egin gobernuan zegoen monarkak hartutako erabakiei

-Armadak pisu handi zuen herrialdeetako bizitzan.

-

Etnia eta kultura anzitasun handia zuten

-biztanleriari eskubide gehienak ukatzen zitzaizkion.

-Erregimen liberala zuten herrialdeak, esaterako, Erresuma Batua eta Frantzia haien sistema politikoak finkatuz joan ziren:

+Botere banaketa sendotuz joan zen, eta parlamentuak gobernuak kontrolatzen hasi ziren.

+eskubide berriak onartu ziren, hala nola adierazteko eta elkartzeko askatasuna.

+Sufragio eskubidea zabaldu zen, eta gerora, gizonezkoen sufragio unibertsala ezarri zen.

+Alderdi sozialistetako ordezkariak parlamentuetan sartzen hasi ziren, langileek botoa eman zezaketelako.

Errusiar autokrazia:

Errusiar inperio zabalaren gobernuan autokrazia zegoen, tsarra botere guztien jabe(legeak eman zituen, gobernuko kideak aukeratzen zituen armada zuzentzen zuen…) eta erlijio-autoritate gorena zen.  

1861.Ean alexandro II.A tsarrak Jopuen emantzipazioa,askatasun pertsonala egindu bazuen ere haien egoera ekonomikoa ez zen hobetu.

Inperioan etnia-aniztasun handia zegoen.Tsarrek politika mota jakin bat ezarri zuten herri horientzat:erusiartzea,edo errusiako hizkuntza

Estatu Batuak, Potentzia beeri baten sorrera

XIX, mendeko lehen erdian lurralde hedapen handia gertatu zen Estatu Batuetan, eta herrialdeak Ozeano Atlantikotik Ozeano Barera arteko lurrak hartu zituen.Lurralde berri horiek biztanle zuriek kolonizatu zituzten (mendebaldearen konkista) lur horietan bizi ziren indar tribuei aurre egin ostean.

Hegoaldeko estatuak esklabotzaren aldekoak ziren

1860an Abraham lincoln aukeratu zuten

Japoniako Meiji Aroa.

1867-1914 aldian, Japoniak nekazaritzako ekonomia zuen herrialde feudal izateari utzi eta herrialde industrializatu eta mendebaldar bilakatu zen. 1867an, enperadoreak mendeetan jaun feudalen eskuetan egondako boterea berreskuratu zen. Horrela Meiji aroa hasi zen, eta Japonia mendebaldartu egin zen arlo guztietan.Merkataritza akordioak egin ziren europako hainbat herrialderekin eta estatu batuekin

2 INPERIALISMOAREN FAKTOREAK.

Inperialismoen Kontzeptua

Inperialismoaren terminoak herrialde batek beste herrialde batzuetan hartzen duen nagusitasuna adierazten du. Herrialde konkistatzailea Metropolia da, eta konkistatutako lurraldeak Koloniak dira. Fenomeno berria ez bazen ere, XIX mendean bestelako zabalkundea izan zen.

Faktore Ekonomiko eta Demografikoak

inperialismoa, industrializazioaren ondorioa izan zen. Beren kapitalak metropolian b

aino interes altuagokin inbertitzeko eremuak behar zituzten, lehen gai merkeak eskuratzeko eta industriako produktuak saltzeko ere bai. Europako biztanleria gero eta ugariagoaren parte batek kolonietan aurkitu zuen finkatzeko aukera lurraldea.

Faktore Erlijisoak

Inperialismoa erlijio primitiboak zituzten herriak kristautzeko nahiarekin justifikatu zen kasu askotan. Eliza katolikoaren eta protestantearen misiolaritzak garrantzi handia izan zen. Ehnka misio sortu ziren.

Faktore Politikoak:
Hedapen inperialistak potentzia handien eskakizun estrategikoen arabera ere egin ziren. Potentziek nazioarteko prestigioa handitzea nahi zuen. Kolonizazio prozesua hasita, potentzia handi guztiek parte hartu nahi izan zuen.

Faktore ideologiko eta Zientifikoak:

Mendebaldean, ideologia arrazistek indar handia zuten XIX. Mendean. Mendebaldarrak konbenzituta zeuden arraza zuria hobea zela gainerakoak baino horrek eskubidea ematen ziela beste herrietan batzuetan nagusitzeko. Zientziarekiko jakin mina konkistak egitea bultzatu zuen, geografia elkarteak sortu ziren.

4.KOLONEN ADMINISTRAZIOA ETA HORREN ONDORIOAK

Menderatzeko moduak:

Europako estatuek kolonizatutako lurraldeetan nagusitzeko hiru forma nagusi finkatu zituzten:

-Koloniak: Potentzia kolonizatzailearen subiranotasunaren mende zeuden eta hark administratzen zituen.

-Protektoratuak: Potentzia kolonialak koloizatutako herrialdearen kanpo politika eta aberastasuna koontrolatzen zuten eta tokiko agintariak arduratzen ziren barne politikaz.

-Kontzesioak: Herrialde independente bateko luraldeak ziren, baina potentzia kolonizatzaileek merkataritza abantilak eskuratzen zituzten haietatik.

Ustiapen Ekonomiko eta Horren Ondorioak:

Metropoliek beren mesederako ustiatu zituzten kolonietako natura-baliabideak. Plantazio nekazaritzan eta zorupeko mineral aberatsen (urrea,diamanteak,ikatza…) ustiaketan oinarritutako ekonoiak ezarri ziren. Metropoliko konpainia pribatuek tokiko biztanleei lurrak kendu zizkieten eta kautxu eta kafe plantazioak sortu zituzten, deskolonizazioaren ostean.

Ondorioak Gizartean eta Kulturan.

Mendebadeko osasun ohiturak sartzeak biztanle indigenen heriotzak gutxitzeko aujera eman zuen. Hala ere, jaiotzak ugariak ziren, beraz, biztanleria asko hazi zen. Horrek gosete ugari eragin zuten. Kolonizazioak gizarte tradizioonalarekiko hautura ekarri zuen. Kolonizatzaileak gizarte kolonietako goi mailan jarri ziren: ekonomia kontrolatze zuten eta goi karguez arduratzen ziren.