Ekonomia alienazioa

KARL MARX (Ekonomia gizartearen ispilu)

1. Filosofiaren zeregin praktikoa: Praxia

Historian zehar filosofiak errealitatea nolakoa den deskribatu badu ere, errealitate hori aldatzeko, modifikatzeko ez da kapaza izan.
Filosofia ez dadila jakintza teoriko edo abstraktu bat izan. Filosofiak praktikoa izan behar du, eraldatzailea, iraultzailea.

Marxentzat errealitatea eraldatzeko baliabide indartsu batean bihurtu beharko genuke filosofia. Filosofia gizartean txertatu beharra dago. Gizakiek sufritzen duten zapalkuntza txertatu beharko genukeen moduan.

Gizakia ez da arrazoimenezkoa soilik. Gizon eta emakumeak aktiboak dira, sortzaileak, borrokalariak, ameslariak, baina, oinak errealitatean sustraiturik. Gizakia praktikoa delako filosofiak praktikoa izan beharko luke. Praktikarik gabeko teoria filosofikoa antzua da, alferrikakoa. Horregatik, gizartearen analisi zientifikoak eraldaketa praktikora eraman behar gaitu. Badaho zer aldatu:

• Ekoizpen sistema, lan-harremanak, lan baldintzak, aberastasunaren banaketa...

FILOSOFIA:    Teoria +Praktika

• Analisia- Eraginkortasuna

• Hausnarketa- Alternatiba

• Konzientzia- Ekimena

Azkenfinean, filosofiak sekulako lan garrantzitsua burutu dezake langileriaren kontzientziak esnatu eta ekoizpen harremanak (egitura ekonomikoa) sakonetik aldatzeko.

B.

Ekonomia kapitalistaren analisia

* Ekoizpenerako baliabideak:

• Fabrika (tokia)

• Erramientak / makinak (Materiala)

• Materiala ( eraldatzeko dena, bitartekoa)

• Lan indarra ( langileak)

Jabea → BURGESIA

* Bere lan indarra saltzen duen SOLDAAPEKO LANGILEA

• Lan tresna

• Natura beste baten onurarako lantzen du

Alineatuta ↵

ProduktuakEkoizpenBalio

merkatuan duen    =baliabideen+gehigarria

balioakostuaPLUSBALIOA

Burgesiaretzako irabazia.

Gizartea 2 klaseetan banatzen da:

• Burgesi kapitalista: Kapitala akumulatuz aberastuz doa.

• Alinazio egoeran aurkitzen den soldatapeko langileria (proletargoa)

Gizartea nolakoa den aztertu nahian bagabiltza, ekonomian harreta berezia ipini beharko dugu. Kapitalismoak bere garapen industriala, irabazi ekonomikoak sortu eta haiek bakarrik akumulatzeko sistema garatu du. Langileak duen gauza bakarra lan egiteko duen gaitasuna da. Jabe kapitalistak, langileari lan kapazitatea erosten dio, eta trukerako objetu batean bihurtzen du langilea. Kapitalismoa definizioz deshumanizatzen gaituen sistema bat da. Langilea saldu eta erosten den objetu batean bihurtu dugulako (Alinazioa -- Zapalkuntza).

Klase kontzientzia ezinbestekoa da langileak bere eskubideak borrokatzeko. Langile kontzientziari esker zapaltzaile kapitalistei antolaketa ekonomikoaren gidaritza kentzeko aukera sor daiteke. Ekonomia da gizartearen oinarri. Ekonomia aldatzen ez dugun bitartean, hau da, langilea aberastasunaren banatzailean bihurtzen ez den bitartean, injustizia sozialak bere honetan mantenduko dira.

Ekonomia aldatuz (Ekoizpena sistemaren oinarrian langileak jarriz = klase borroka) --                Gizartearen azpi egitura  

↓

Gizartea aldatuko genuke (sistema politikoa, juridikoa, hezitzailea, kulturala) -- Gizartearen goi-egitura.

Marxek ikusita herrialde industrializatuetan iraultza sozialista ez zetorrela, kapitalismoak merezitako ondamendia jasoko zuela aurreikusi zuen. Baina, izugarrizko prezio garestian: Hmanitatearen suntsiketa.

Kapitalismoa:

• Suntsitzailea

• Basatia

• Inhumanoa

• Zapaltzailea

B.

Alternatiba sozialista

Kapitalismoa gizarte injustiziaren eragile ase ezina bada, langileriak iraultzailearen bitartez ekonomiaren eraldaketa demokratikoari ekin beharko lioke: Sozialismoa.

1. Fase kapitalista: Oligarkia burgesaren zapalkuntza. Elite aberatsak botere ekonomikoa kontrolatzen du.

2. Iraultza komunista: Langileriak ekoizpen sistema eskuratu eta aberastasunak banatuko ditu.

3. Sozialismoa (*Anarkismoa): Gizarte berdintasun eta solidaritatean oinarritzen diren gizarte harremanak. Klase sozialen desagerketa.

SCHOPENHAUER (Nihilismo sendaezina)

Nihilismoa → Mendebaldeko zibilizazio krsitau burgesaren porrota salatzen duen karrasia.

1. Europako zutabe ideologikoen gezurra, fartsa, engainua salatzen duen filosofia (sistemaren aurkakoa)

2. Existentziaren sentidu eza: Bizitzan trajedia, mina, sufrimendua, samina… nagusitzen dira. Sufrimenduzko zapalkuntzek ez dute sentidurik.

3. Uko egitearen etika: Itxaropen faltxuak saldu dizkigutenez: Iraultzailea izan. Sistemaren helburuak ez daitezela zure helburuak izan. Ez desiatu ez borrokatu.

Zutik mantentzeko euskarriak bilatu ( pertsonengan)

ERRESITENTZI AUKERAK PROPOSATU ZITUEN(ezereza):