Balkanetako gerra

1 LEHEN MUNDU GERRAREN ERAGILEAK

1.1 EUROPAKO LEHIAK

1Frantziaren eta Alemaniaren arteko areriotasuna. Frantziak Alsazia eta Lorena berreskuratu nahi zituen, eta Alemaniak Frantzia gainerako nazio guztietatik isolatuta utzi nahi zuen.Alemaniak, Austria Hungaria eta Italia Aliantza Hirukoitza sortu.

2Erresuma Batuaren eta Alemaniaren desadostasunak; britainiarrek itsasoetan zuten kontrola orduan alemaniarrek itsas eraikuntzetan hasi.Erresuma Batuak akordioa sinatu Frantziarekin eta Errusiarekin; Itun Hirukoitza. Edozein akats gerra eragiteko ondorioa sortu ahal zuen eta Balkanetan egoera eragilea izan zen.

3Austria Hungariaren eta Errusiaren arteko liskarra Balkanetan. Austria Hungaria mugak zabaldu nahi zuen, Errusiak itsasarteen igarobidea kontrolatu nahi zuen , inguruko estatu txikiek antzinako Turkiar Inperiotik askatuta independentziari eutsi nahi zioten eta Turkiako Inperioak Europako azken jabetzak kontserbatu. Balkanetako gerra hasi.

1.2 NAZIONALISMO ERRADIKALA

Nazionalitate txikiak independentzia eskatzen zutenak, asko ziren eta, Austria Hungariako, Errusiako eta Turkiako inperiotan zeuden.Estatu handiek, beste aurkarien aurka gauzatu zituzten nazionalismo grinatsuak(apasionado).Bi nazionalismo mota horiek tirabira giro orokorra sortu Europan, gerra hazteko.Jendea presioagatik eta propagandarekin pozik onartu zuten gerra. Gerra laburra izango zela pentsatu eta soilik sozialista batzuk agertu gerraren kontran.

2. GERRAREN GARAPENA

2.1 ELKARREN AURKAKO INDARRAK

Entente Hirukoitza: herriek, Austria eta Alemaniak baino bi aldiz biztanle kopurua handiagoa zuten.Britainarren parte hartzea, lurreko armada txikia bakarrik zuen.Errusiaren mobilizazioa ez zen azkarra, armada zati bat Siberiatik iritsi behar zuelako eta trenbide sare mugatuak zailtasunak sortzen zituelako.Frantziako armada izan zen gerran berehala sartu zen bakarra.

Errusia eta Frantzia banaketa fisikoaren eta agintearen koordinazioarik ezaren arazoak sortu.

Hala era lehengaiak erraz lortu eta finantzazio ia mugagabea lortu.Aliantza Hirukoitza: bloke indartsuena zen, antolamendu militarren ikuspegitik. Aginte bakarra zuten eta multzo geografiko batua. Hala ere Ententekoek baino inperio kolonial murriztuagoak zituzten lehengaiak eta finantzazioa lortzeko. Hasieran inperio zentralek posizio hobea zuten baina luzarora posizio okerragoa.

2.2 GERRA AZKARRA

Alemaniak aurrea hartu gerran, Schlieffen plana zuen: armada Frantziari bidali herri neutralak zeharkatuz horrela sahiestu Frantziar defentsa sendoak eta atzetik hartu. Frantzia eta gero Errusiaren kontra eraso egin.Frantziaren aurkako kanpainak bi fase zituen: Lehenengoa mugetako gudua izan zen, Von Moltke jeneralaren zuzendaritzapean Belgikatik eta Luxemburgotik sartu Frantziara.Bigarrena aliatuen kontraerasoa izan zen, Joffre jeneral frantsesaren gidaritzapean, Marneko Guduan. Errusiarrek egindako ezusteko erasoek mesede egin zioten aliatu erresistentziari orduan alemaniarrek tropa batzuk bidali ekialdeko frontera, alemaniarrek bi frontetan borrokatu behar izan zuten. 1914ko kanpainaren balantzea kontraesankorra izan zen: alde batetik alemanen gerra azkarreko planak ez zuen aurrera egin

bestetik; Belgika, Frantzia eta Polonia errusiarra konkistatu zituzten.