Alienazioa Marxen Filosofian eta Kultura Apolinear eta Dionisiakoaren Analisia

Enviado por Chuletator online y clasificado en Filosofía y ética

Escrito el en vasco con un tamaño de 3,87 KB

Marxen Humanismoa: Alienazio Motak

Marxen humanismo erradikalak adierazten du proletarioak burgesiak esplotatuta eta umiliatuta bizi direla, askatasuna galaraziz. Galdutako duintasuna itzultzeko baldintza materialak ezartzea proposatzen du. Marxek giza askapenerako bide bat proposatzen du gizartearen analisiaren bidez, eta filosofiak helburu hori lortzeko alienazioak deuseztatzen lan egin behar duela.

Marxek gizakiaren azterketari heltzen dio gizartean duen egoera zehatzetik abiatuta, non hainbat alienazio-modu ikusten dituen, bere buruarekiko konexioaren galera bezala ulertuta. Nabarmentzekoa da laneko alienazioa beste alienazio-modu batzuen sustrai gisa, guztiak ere jatorri ekonomikokoak. Historiaren ikuspegi negatibo horrek ere alienazio horien askapenerako bidea iradokitzen du.

Marxek hiru alienazio mota nagusi identifikatzen ditu analisi historikoan:

  • Alienazio erlijiosoa
  • Alienazio ideologikoa
  • Alienazio ekonomikoa

Erlijio-alienazioa

Marxen ustez, alienazio erlijiosoa giza galera edo alienazio mota guztien prototipoa da. Bere ustez, erlijioa gizakien gizarte-errealitate kontraesankor eta ikaragarria kontzientzia ideologiko konplexu baten bidez ezkutatzen duen egitura bat da.

Marxen arabera, erlijioa kritikatua da gizakia mundu errealetik fikziozko mundu baterantz desbideratzen duelako, eta horrek alienazioa eragiten du bere errealitate zehatzetik aldentzean. Errealaren eta idealaren arteko bereizketa horrek hainbat alienazio-modu errazten ditu, gizakia erlijioak agindutako fikziozko mundu bat bilatzean aliatzen baita.

Klase menderatzaileak erlijioa erabiltzen du besteak kontrolatzeko, eta "herriaren opioa" da. Ez da errespetutik edo hausnarketatik sortzen, baizik eta jendea menpean mantentzeko balio du. Fede erlijiosoak ez dakar autodeterminaziora, menpekotasuna indartzen du.

Marxek bizitza erlijiosoan segurtasun pertsonalik eza eta Sortzaile batenganako mendekotasuna identifikatzen ditu, zigortzeko edo salbatzeko ahalmena duen epaile gisa ordezkatua. Jainkozko zerizan honekiko erabateko apaltasuna eta menekotasuna ezaugarri bereizgarriak dira, gizakia bere izaeratik aldentzen dutenak eta bere haragizko grina eta gurarietatik at uzten dutenak.

Elizak alienazioari laguntzen dio, ahaleginak justizia irrealerantz desbideratzen baititu, aldaketak sustatu beharrean. Adierazten da erlijio-erakundeak klase nagusien tresnak direla mendeko klaseak zapaltzeko. Erlijio-printzipioek morrontza justifikatzen dute eta konpentsazioak agintzen dituzte zeruan lurreko bidegabekeriengatik. Hala ere, bidegabekeria horiek iraun egiten dute Lurrean, eta, beraz, erlijioak ezin ditu giza arazoak konpondu, ezta askapena eskaini ere.

Apolinea eta Dionisiakoa Nietzscheren Filosofian

Nietzscheren ustez, joera apolineo eta dionisiakoa gizartean eta kulturan nagusi diren joera eta lehentasunei dagokie. Joera hauek mundua izateko eta esperimentatzeko bi modu adierazten dituzte, apolineo eta dionisiakoaren printzipioak islatzen dituztenak.

Apolinoa

Arrazionaltasunera, ordenara, argitasunera eta indibidualtasunera bideratuta dago. Apolinoen gizartean, egonkortasuna, edertasun idealizatua eta perfekzioaren bilaketa baloratzen dira. Egitura hierarkikoak, logika eta munduaren kontenplazio arrazionala dira nagusi. Arte-adierazpen apolinoak forma argiak, orekatuak eta simetrikoak izan ohi dira.

Dionisiakoa

Senaren, irrazionaltasunaren, emozionaltasunaren eta kolektiboaren aldeko joera da. Gizarte dionisiakoan, esperientzia zuzena, grina neurrigabea eta nagusienarekiko lotura baloratzen dira. Ospakizuna, komunio emozionala eta esperientzia itzaltsuaren bidezko transzendentziaren bilaketa dira nagusi. Arte-adierazpen dionisiakoek biziak, kaotikoak eta emozionalak izateko joera dute, ezarritako arauei aurre eginez eta ohiko mugak haustea bilatuz.

Entradas relacionadas: