2. Errepublika behin behineko gobernua

1. Udal hauteskundeak eta behin-behineko gobernua

 1931. Urtean, Udal-hauteskundeetara deitu zen. E rrepublikanoek irabazi zuten ia probintzia Guztietako hiriburuetan. Guztira monarkikoek irabazi bazuten ere, hiri Handietan ir abazlea erabateko garaipentzat hartu zuten errepublikanoek, Hirietan jauntxoen eragina ezbaitzen hain nabarmena. Monarkikoek ere onartu Zuten ikuspegi hori. Emaitzen berri izan zuenean, Alfontso XIII.
A erbestera Joan zen, eta behin, behineko gobernua eratu zen. Gobernu horrek Bigarren Errepublika aldarrikatu zuen 193lko apirilaren 14an, modu baketsuan.

Behin-behineko Gobernua

Niceto Alcalá Zamora errepublikar kontserbadorea zen. Lehenengo Arazoa Bartzelonan sortu zen, Francesc Maciá Kataluniako Errepublika aldarrikatu zuenean. Anarkistek Errepublika gogo onez hartu zuten.Elizarekin goiz hasi ziren arazoak. Sentipen antiklerikala errotuta zegoen Gizartean eta biztanleak elizaren kontrako ekintzak egiten hasi zirenean.  Gorte Konstituziogileetarako hauteskundeak ekainaren 28an egin ziren eta partaidetza handia izan zen. Errepublikanoen eta sozialisten arteko Batasunak gehiengoa lortu zuen ia probintzia guztietan, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaian eta Nafarroan Izan ezik, nazionalisten eta Tradizionalisten arteko koalizioak irabazi zuen eta. Beraz, Kongresuan Ezkerreko joera nabarmena zen.

2 Lege berriak eta konstituzio errepublikanoa

Diputatuek Julián Besteiro Sozialista moderatua eta Filosofiako katedraduna Ganbarako presidente aukeratu Zuten. Gobernu kabinetearen ardura Manuel Azaña Armada ministroak hartu zuen. Elizaren eta Gobernuaren arteko harremanak Izan zen lehen arazoa. Frantziako ereduari jarraiki, lege berri baten Arabera, Estatuaren segurtasunerako arriskutsutzat zituzten ordena erlijiosoak desegin eta kleroaren aurrekontuak bertan behera Utzi zituzten. Gainera hezkuntza eta kanposantuak sekularizatu ziren.  Neurri hauen aurka zeudela erakusteko, eskuineko diputatuek Kongresutik alde egin zuten eta Alcalá Zamorak eta Maurak euren karguak utzi zituzten. 1931an presidenteak, sei urteko agintaldian, ganbara bi aldiz desegiteko Ahalmena zuen. Sufragio unibertsala Ezarri zuten, emakumeek ere Eskubidea zuten eta. Bestalde, interes Publikoa jabego eskubidearen gainetik zegoen. Konstituzio berriak Estatu Zentral indartsua ezarri zuen, beharrezko berrikuntza demokratikoak aplikatzeko Gai zena, baina aldi berean deszentralizazio maila adostu zen,  lurralde bakoitzeko arazoak Konpontzeko bidea ere ematen zuen, autonomia Estatutuen bidez.

3 Estatu nerria eraikitzeko Berrikuntzak

Testu konstituzionala onartuta, Kongresuak Alcalá Zamora Errepublikako presidente Eta Manuel Azaña gobernuburu Aukeratu zituen. Konstituzioa eginda, gobernuak martxan jarri zituen zenbait Berrikuntza. 

1)Hezkuntza berrikuntza

Hezkuntzaren arloan, analfabetismoa aurre egitea eta irakaskuntza laikoa Bultzatzea izan ziren helburu nagusiak. Hainbat dekretu aurkeztu ziren eta Hezkidetza-printzipioa ezarri.

2)Berrikuntza Militarra

Armadan buruzagi asko zegoen, soldaduek prestakuntza Eskasa zuten eta materiala oso zaharra zen. Azaña behin behineko Gobernuko Armada ministroaren lehenengo erabakietako bat hainbat ofiziali, soldata murriztu gabe, denbora baino lehen erretiratzeko proposatzea izan zen. Erdiek Eskaintza onuragarria onartu egin zuten eta ofizialen kopuruak behera egin zuen Nabarmen; hala ere, ez zen lortu armadan joera errepublikanoak ezartzea. Beste Neurri batzuk ere hartu zituzten, besteak beste, eskumen militar zabalak murriztu eta eskumen zibilak gehitzea eta Zaragozako Akademia Nagusia ixtea (Francok zuzentzen zuen). Azañaren Berrikuntzak zirela eta, armadako sektore asko haserretu egin ziren, euren ustez, militarrei agintea eta entzutea Kentzeko ahaleginak zirelako. Errepublika ez zen ausartu Guardia Zibila Desegiten, baina ordena publikoan zuen hegemonia aldatzeko euren parean Erasorako Guardia eratu zuen, hiriko polizia legez.

3)Nekazaritzaren berrikuntza

Espainiako nekazaritza-egitura eraldatzeko helburua Zten, nekazaritza- ekoizpena eta nekazarien bizimo dua hobetzeko. Helburu Horiek lortzeko neurriak hauek ziren: Iandatu gabeko latifundioak desjabetzea Eta lurrak jornalarien artean banatzea. Erreforma egiteko ardura Instituto De Reforma Agraria (IRA) erakundeak zuen baina ez zuen izan helburuak lortzeko Behar beste diru.Nekazariek desengainua hartu zuten, ela gatazka berpiztu zen Landan.

4)Lan arloko legeak

Gobernu Errepublikanoak lan politika ezarri zuen. Hainbat berrikuntza egin ziren: amatasun asegurua, lan kontratuaren legea, Istripuen asegurua, gutxieneko soldata, aste bateko oporraldi ordaindua. Espainiako nekazaritza guneetan Gertatzen ziren borroka sozialak konpontzeko zortzi orduko lanaldia jarri zen, lur alokairuko kontratuak luzatu ziren eta, jornalariak Langabezian zeuden tokietan, lurrak derrigor landu behar izaten behartu zen.

5)Autonommia Estatuak

Azañak Kataluniako Autonomiaren aldeko oso hitzaldi Ederra eman zuen eta, ondorioz, diputatuek Estatutuaren aldeko botoa eman zuten

4. Errepublikaren bilakaera

4.1 Testuinguru Ekonomikoa

Espainiak atzerapen ekonomikoa zuenez, askoz gehiago Kostatu zitzaion 1929ko krisia gainditzea. Espainiak Europako herrialdeekin Zituen harremanak mineralen eta Nekazaritzako produktuen esportaziora mugatzen ziren Erregimena Aldatzean, kapitalak etengabe egiten zuen ihes eta pezetak ere behin Eta berriro galdu zuen balioa. Langabezia Gora ari zen.

4.2 Gizarte gatazkak

Aldaketak oso astiro joaten ziren eta langileak itxaropenak zapuzten Zituen eta tentsio gatazka bihurtu zen. Sindikatu anarkistak zuzenean Parte hartzearen eta iraultza soziala Egitearen aldekoak ziren eta Azaña agintea galdu zuen. Cadiz inguruan, Casas Viejas herrian, Jornalari Anarkistek komunismo libertarioa Aldarrikatu eta Guardia Zibilaren kuartela setiatu zuten.. Erasorako Guardiak Eta Guardia Zibilak matxinada zapaldu Zuten4.3 ESKUINAREN ANTOLAKETA.
Eskuin katolikoak Errepublikaren Antiklerikalismoa erabili zuen jendea biltzeko mugimendu indartsu batean (CEDA).
5. Eskumako errepublika 5.1 Anarkistak abstenitu egin ziren, eskumako Alderdiak bateratuta aurkeztu ziren koalizio batean (CEDA) eta emakumeek Parte hartu zuten. Hauteskundeei esker, demokraziaren kontrako joeretakoek Parlamentuan sartzea lortu zuten. Eskuineko konfederazioak (CEDAk) diputatu Gehien izan arren, Alcalá Zamorak, moderatzailea zenez, Lerrouxengana jo zuen, Zentrora, Gobernua eratzeko eta ezkerrak ez erreakzionatzea lortu nahian. 

5.2  ESKUINAREN POLlTIKA

Azañaren berrikuntzak baliogabetu egin zuten, soldatak Jaitsi eta langileek aurreko bi urteetan lortutako hobekuntzak murriztu egin zituzten. Irakasteko eta diru publikoak jasotzeko Eskubideak elizari eman zien Madrilen eta Katalunian. Gobernuaren aurkako Asaldatze garai horretan, CNT Sindikatuak greba orokorrerako deia egin zuen 5.3 Erradikalizatze Soziopolitikoa:
CEDAren barruan, benetako kristauez gain, faxismoarekiko Zaletasuna zuten eskuin muturreko pertsonak era bazueden. Gil-Roblesek errepublika suntsitu nahi zuela pentsatzen zuen PSOEk. Hau zela eta partiduaren Zuzendaritza erabakita zeukan 1934ko udaberrian boterea indarrez eskuratuko Zutela, horrela politika errepublikanoa hausteko eta politika iraultzailea Garatzeko. Denboraldi bereak, CEDAk esan zuen ez zuela sustatuko bere Partaidetzarik ez zuen partidu bat, eta Lerrouxek Alcala Zamoraren aginduz Eraturako gabinetean kabinetean hiru ministro inkorporatu zituen.

 PSOE eta UGTko buruzagitza, errepublikaren kontrako erasotzat hartu zuten baldintza eta Greba orokor iraultzailerako agindua eman zuen Espainia osoan zear; greba Horrek altxamendu batean bilakatu ze Asturias, Katalunia eta Euskal Herrian.Urrian 6an Lluís Companysek, Kataluniako generalitatearen presidentea, Espainiaren Gobernuarekin zituen harremanak hautsi egin zituen. Espainiako errepublika Federalaren barruan, Kataluniako estatutua aldarrikatu zuen. Hau ez zituen Nazionalista erradikalak poztu, eta gainera gerra egoera aldarrikatu zuen Bartzelonan Batet jeneralak. Altxamendua hamar orduz irain zuen eta 46 Hildakoekin amaitu zen.

6.Ezkerraren itzulia, fronte popularra

Ezkerra Elkartuta aurkeztu zen hanteskundeetara, Fronte popular koalizioan. Sozialistek, komunistek, alderdi errepublikanoek eta zenbait indar abertzalek Osatzen zuten koalizioa, eta anarkisten babesa. Eskuinean muturreko liderren Garrantzia areago zen:Calvo Sotelorena eta José Antonio Primo de Riverarena, Espainiako Falange alderdi faxistaren buruarena. Fronte Popularrak estu eta Larri irabazi zituen hauteskundeak. Hala ere, gehiengo handia lortu zuen Eserlekuetan, eskuinekoek ez zutelako erkartuta jardun. Gobernu berriak Errefoma-politikari ekin zion berriro, eta urriko iraultzeko presoak askaru Zituen. Alcala Zamora kargutik kendu zuten eta haren ordez, Azaña izendatu Zuten Errepublikako presidentea Kalean, gero eta amorru handiagoa zegoen. Greba-boladak izan ziren, elizak erre zituzten, eta istilu armatuak izan ziren Falangisten eta langile-erakundeetako kideen artean. Istilu horietako askotan, Hildakoak ere izan ziren Bestetik, zenbait militar, Mola jenaral zuzenduta, Errepublika kentzeko konspirazioa antolatzen hasi .Ziren. Azkenean, l936ko Uztailaren 12an, eskuineko pistolariek castillo teniente ezkertiar ezaguna Erail zuten. Hurrengo egunean, Castillo tenientearen lagunek Calvo Sotelo erail Zuten, eskuineko burua. Gertaera horrek Afrikako iparraldeko Espainiako tropen Altxamendua azkartu zuen ; 1936ko uztailaren 17an matxinatu ziren, Franco Jeneralak zuzenduta.