1876ko konstituzioa iruzkina

Enviado por Chuletator online y clasificado en Historia

Escrito el 3 de Abril de 2019 en vasco con un tamaño de 11,69 KB

Bartzelonako aste tragikoa: 1906an, europar potentziek, Algecirasko Konferentzian Marokon protektoratu bat ezartzea erabaki zuten. Espainiari Maroko iparraldea "zaintzea" tokatu zitzaion eta Frantziari hegoaldea. Errestauraziozko politikarientzat, Kuban galdutako prestigioa berreskuratzeko aitzakia ona zen. Hala, Espainiak aukera hori aprobetxatu nahi izan zuen potentzia kolonialen artean gertatzeko, benetako interes ekonomikorik Marokon eduki ez arren. Maroko konkistatzeko, Espainia gerra luze eta latz batean sartu zen. Hasieran prentsaren bitartez gerraren aldeko giroa lortu baitzuen ere, berehala etorri zen etsipena. Gizartea gerraren kontra zegoen; garaipenik ez zuten lortzen, ustelkeria eta inefikazia kasuak oso nabariak ziren, hildakoak, zaurituak, gaixoak... Ugari. Gainera, soldadutzara funtsean pobreak baino ez ziren joaten. Militar profesionalentzat, ordea, gerra honek karrera egiteko aukera polita eskaintzen zuen.

HIRURTEKO BOLTXEBIKEA:Lehen mundu Gerra bukatu ondoren, espainiako egoera ekonomikoak okerrera egin zuen. Langabezia igo zen eta prezioek gora jo zuten. 1917 Errusiako iraultzak langile taldeen iraultza gogoa piztu zuten. Horrek eta egoera ekonomiko kaskarrak "Kirurteko Boltxebikea" deritzon fasea bultzatu zuten. Eragin berezia izan zuen Andaluziako landa eremuan, 1918 eta 1919 bitartean; nekazariek grebak antolatu, lurjabeen etxalde eta Udalak okupatu eta uztak erre zituzten. Pistolerismoa:
Errestaurazioa ahulduz joan zen, pixkanaka. Gizarte eta politika arloko krisiakbortxakeria garatu zen; Kataluniako industria gune garrantitzuenetan pistolerismoa garatu zen; hala zeritzon sindikatuetako militante biolentoen edo ugazaben soldatapeko pistoladunen jardunari. Gizarte liskarretan nabarmendu zen, bereziki Bartzelonan hoegiko hamarraldiaren hasieran. Pistoleroen biktima izan ziren, besteak beste. Eduardo Dato Gobernuko presidentea eta Salvador Segui eta Angel Pestaña buruzagi anarkistak.

DIKTABLANDA (1930-31): Primoren dimisioa lortu ondoren, Alfonsto XII.Aren asmoa diktaduraren aurreko egoerara bueltatzea zen.
1876ko konstituzioa, Alderdi Kontserbadorearen eta Liberalaren arteko txandaketa.. Baina baldintza politikoak oso desberdinak ziren:
alderdi horiek ez ziren existitzen Iritzi publiko monarkiaren kontrakoa eta errepublikaren aldekoa zen. Momentuz, militarren gobernuekin jarraitzea erabaki zuten

SANDHURTSEKO MANIFESTUA Ondo dakigun moduan, Isabel II.A Espainiatik kanpo bizi zer erbestean behin La Gloriosa iraultzak tronutik kanpo utzi zuenean. Alfontso semea, berriz, Sandhurst-eko (Ingalaterra) akademia militarrean ari zen ikasten. Han hain zuzen sinatu zuen Manifestua, hamazazpi urte bete eta zoriontzeko jasotzen ari zen mezu haiei erantzuteko aitzakiarekin. Ez dugu ahaztu behar hamazazpi urteko adina errege izateko adin nagusitasuna suposatzen zuela

Manifestua Espainiako prentsan 1874ko abenduaren 27an argitaratu zen, eta bakarrik bi egun beranduago Martínez Campos generalak Sagunton (Valentzian) pronuntziamendu militarra burutu eta Alfontso Espainiako errege izendatu zuen. Erregea itzultzeko zain, Cánovasek miniteritza-erregeordetza bere gain hartu eta Berrezarkuntzari hasiera eman zitzaion.

CANOVAS DE CASTILLO:

espainiar politikari eta historialari izan zen. XIX. Mende bukaeraren gehiengoan, Espainiako gobernuburu izan zen,Arsenio Martínez-Camposenestatu-kolpearen ostean.

Espainiako Monarkiaren Berrezartzearen irudi nagusiena izan zen eta Alderdi Kontserbadorearen buru eztabaidaezina. Espainiar nazionalismoan oinarritutako estatu zentralista konstituzional eta modernoaren sortzailetzat jotzen da eta, hain zuzen, berak prestatu zuen Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako foruen eta erakunde natiboen behin betiko amaiera

Sagasta: espainiar politikaria izan zen. 1870-1902 bitartean Espainiako Gobernuko presidente 7 aldiz izan zen. Erretorikarako zuen gaitasunaz ezaguna da.1868ko Iraultza Loriatsuaren ostean, Elisabet II.A erori eta gero, Sagasta etxeratu egin zen.
Seiurteko Demokratikoaren hasieran, Behin-behineko gobernua eratu zuten eta, Práxedes Mateo gobernazio ministro egin zuten.

Primen heriotzaren ondoren sortutako Alderdi Konstituzionaleko kide izan zen eta, 1871n, Amadeo Saboiakoa agintean zegoen bitartean, Ministro Kontseiluaren presidente izendatu zuten.

1876KO KONSTITUZIOA: 1845ekoa baino aurreratuagoa zen, bain 1869koa baino kontserbadoreagoa/ Laburra zen. Hauek ziren Konstituzio haren ezaugarri nagusiak: a)Subiranotasuna: Gorteek zuten, erregearekin batera. Monarkak eskumen zabalak zituen, eta eztabaidaezinak ziren haren eskubideak, Konstituzioaren aurrekotzat jotzen zelako monarkia.

b) Botere legegilea: Bi ganberako Gorteak:Kongresua eta Senatua. Bi ganberek zuten legegintza ekimena, erregearekin partekatuta.

Kongresua: Diputatuen Kongresua herri bozketaz hautatzen zen -sufragio zentsitarioz- lehenik eta gizonezkoen sufragio unibertsalaren bidez gero; 50.000 biztanleko diputatu bana aukeratzen zen organo horretarako.

Senatua: Berezko eskubidez senatari zirenek. Koroak izendatutako bizi arteko senatariek. Estatuko korporazio eta zerga ordaintzaile handiek aukeratutako senatariek parte hartzen zuten.

C) Oinarrizko eskubideei dagokionez, 1869ko Konstituzioaren berdina zen, oro har, baina geroago onartutako legeen arabera erregulatu ziren eskubide gehienak; elkartzeko eskubidea, esate baterako. Erlijio askatasunari dagokionez, Erlijio katolikoa zen estatuaren erlijio ofiziala,baina beste erlijio batzuk onartzen zren, gurtza edo adierazpen publikorik gabe

d)Erregearen eskumenak: Gobernuburua eta gobernuko kideak izendatzen zituen ( gbernuak Gorteen konfiantza ere behar izan zuten). Gudarostearen buruzagi gorena zen. Lege ekimena, legeak berresteko eta aldarrikatzeko boterea eta betoa ezartzeko eskubidea zituen. Gortek desegiteko ahalmena ere bazuen. Geroagoko lege garapenaren mende utzitako gaiak.

Justizia eta administrazioa edo udal eta probintzia bizitzaren artikulazioa, besteak beste, geroagoko lege garapenaren mende gelditu ziren

KAZIKISMOA: herri bateko bizitza politikoakazikerenesku egotea ezaugarri duengizarte-sistema da. Sistema honetan kazikeek beren gustu eta komenientziako politika-gizonak hautatzen dituzte.

19. Mendean Espainian ohikoa zen praktika. Sasoi hartan kazikeek (landa-eremuetako pertsona ospetsu eta boteretsuek) nekazariak menderatzean zituzten, eta beraien iritzi politikoak inposatzen zituzten.

POLITIKA EKONOMIKO PROTEKZIONISTA: estatu bateko gobernuak produktu edo sektore ekonomiko jakin batzuei ematen dien sostengua da, atzerriko konkurrentzia saihesteko^[1].

Estatu batek bere burua atzerriko konkurrentziatik babestu nahi duenean, autodefentsako neurriak jartzen ditu martxan, bere produktu eta sektore ekonomiko kaltetuenak babesteko. Horietako bat protekzionismoa da. Horretarako, gobernuek hainbat neurri hartzen dituzte, hala nola zerga handiak ezartzea atzerriko produktuei, salgai jakin batzuei sarrera debekatzea edota kupoak edo kontingenteak ezartzea inportazio batzuei. Munduko hainbat gobernuk hartu izan dituzte neurri protekzionistak iraultza Industrialaz geroztik, eta garai hartan izan zuen garapenik handiena.

Entradas relacionadas:

Etiquetas: