Mundu

  dfinitu zr dn gaixotasuna:gaixotasuna osasun-egoerarn aldakta dla; au da,ongizat fisikoarn,psikikoarn edo sozialarn galdra,al batrako na iz btiko.azaldu bizi -kalitata eta bizi ixaropnarn kontzptuak:bizi kalitata:prtsna batn bizi kalitata prtsna orrn ongizat-zorionko eta gogobttza maila da,maila auek gro eta andiagoak dirnan orduan prtsna orrk g iago bizi egingo da.zrbait faktork dut eragina bizi kalitatan bstak bst osasun fisikoak eta mntalak,inguruarkiko arrmanak.bizi itxaripoena :jaiotzn zarnan gutxi-gora b era satn dizu znbat urt biziko zarn.dnbora pasatzan gizart baldintzak aldatzn ez badira.aipatu gaixotasunn 3 kausa:giroa,organismo bra,bizi o iturak.egin bizimodu osasungarri izatko gomndioa zrrnda bat:dieta orkatua, kirol(arikta fisikoak)efita,tabakoa a alkola, drogak ez kontsumitza,lo na iko, igienprtsnala garbitza eta sxua prsrbatiboak erabili.zintzuk dira giroarn eraso kimikoen iru kutsadura nagusienak.azaldu zrtan datza bakoitz:airarn kutsadura:industria brokuntzak eta zirkulazioak airan konposizioa aldatzn dut.baina zr substantziaz zikintzn dugu aira: arbono monoxidoa:oso toxikoa da gizakiontzat,odolak oxignoa garraiatza eragoztn du.sufr dioxido:arnaskta zailtasuna eragitn du,bronkiotn spasmoarn edo uzkurdurarn ondorioz,baita eztarriko eta bgietako narritadura,eta eztula er.nitrogno oxidoak:birikiei egitn diet kalt,eta oso toxikoak dira..partikula skiak:solidoak(ka)eta likidoak(aerosolak)izan daitzk.arnasa bistako eta birikietako gaixotasunak eragitn dituzt.urarn kutsadura:etxetan eta industrian kutsatzail organikoak ez-organikoak eta biologikoak erabiltzn dira.organikoak:ul bltzak abr ondakinak pstizidak koipak eta plastikoak dira.mikroorganismoak ugaltza eragitn dutta toxikoak dira.ez organikoak:ongarrien nitratoak eta fosfatoak dira baita azidoak gatzak eta mtak toxikoak er.algak eta mikroorganismioak ugaltza eragitn dut eta toxikoak dira.biologikoak:mikroorganismoak dira.znbait gaixotasun sortzn dituzt.elikagaien kutsadura:elikagai batn substantziak arrotzak daudnanlikagaia ori kutsatuta dagoela satn da da.kutsatzail ariek ainbat motakoak izan daitzk:plagizadak mtal astunak antibiotikoak eta ormonak(oklan).azaldu bi kontzptu auek gaixotasun jatorriari buruz: jatorri gntikoa:gnomarn aldaktn ondorioz sortzn dira .jatorri sortztikoa :jaiotzn zarnan astn da.zr da inmunitat sistma?zintzuk zlulak dira inmunitatz arduratzn dirnak.mikroorganimoa idntifikatu arrota dla auen eta dfntsa stratgia bati ekitn diot.mkanismo oriek inmunitat sistma osatzn dut.linfositoak.b linfositoa:b linfositoak sortzn dituztn protinak dira antigorputzak.antigorputzz stalitako mikroorganismoak markatuta gratzn dira,bst globulu zuri batzuek suntzi ditzatn.t linfositoak:birus batk zlula bat kutsatzn duenan zlulatik kanpo uztn ditu br stalkia ozatzn dutn protina oriek antigno moduan di ardut.t linfositoek protina oriek ezgutu eta kutsatutako zlulak suntsitzn dituzt.komni al da gripa tratatzko antibiotikoak artza?azaldu zrgatik.ez da b ar zr dira txertoak?zrtarako erabiltzn dira:birusak eta antignoa ildak edo auldutak.zur gorputzan inmunizatzko.zr dira tumorak:zlu lak kontrol gab ugaritza.
minbizia tratamndu dsbrdinak azaldu:kirurgia tumor +a kntzko.erradiotrapia:erradiazioak erabiltzn dira minbizi zlulak suntzitzko.kimiotrapia:farmakoak ematn zaizkio gaixoari minbizi zlulak suntzitzko. ormona tratamnduak:znbait ormonak eragitn dituztn minbiziak tratatzko erzbiltzn dna.imm1trapia:immunitat sistma indartzko agntak erabiltzn dira,immunitat sistmak brak tumora dsagrraraz dzan.zr dira tratamndu kirurgikoak?zr motatakoak dira eta non burutzn dut. sndatzko eta diagnostikatzko ebakuntzak.motak:kirurgia andia,txikia.momntuak:larrialdiak programatuak.aipatu itzazu afrikako.azaldu itzazu:dsnutrizioa:umentzako larria.gaixotasun tropikalak.ur gutxi ura kutsatuta badago.grrak.zrtan datza kirurgia en2kopikoa?zr abantailak ditu kirurgia mota onk.zulo txikia kanpoan egitn da barruan egin b ar dna. odol gutxiago galtzn da,askos arinago zndatu.Obesitatea.Gastatzen dituen baino kaloria gehiago hartzeagatik.Konplikazio ekar daiteke horrek.artesia hipertentzioa,odoleko kolesterol kantitatzea diabetes mellitusa,miokardioko infartua,garuneko infartua.buxatzilea:arnasbideak estutzean edo buxatzean aire bolumen txikiagoa botatzen da.Bronkitisa.Murritzailea:birikien elastikotasuna txikitu egiten da, beraz,haien barruan sartzen den aire bolumen osoa ere.Gaixotasun kardiobaskularra:zenbait faktore abirazle edo arrisku faktire batera daudenean gertatzen dira gaixotasun kardiobaskularrak.Arrisku faktore aldaezina,arrisku faktore aldagarria.Anemia:odol analizia.bihotzeko balbulak nola funtzionatzen diren ikusteko:bihotz kateterismoa.Hezur baten apurketa:x izpiak.fibra muskularren apurketa:eskanerra,erresonamtzia.kirurgia txiki bat egiteko:endoskopia.Tumore onbera edo gaiztoa den jakiteko:bihotzia.