Gizarte

Lurraldea bateratu egin zuten, ezkontza-itunen bidez/ Aginte guztiak erregearen agintearen menpe jarri zituzten, erregea goi-nobleziaren gainean ezarri zen/ Administrazioa hobetu egin zen, erege gortea zenbait hiritan finkatu zuen eta horrela estatuek hiriburu ziren, funtzionario profesionalek osatutako burokrazia sortu zen, eta zerga arruntak ezarri zire/ Armada iraunkorra ezarri zuten erdi aroko mesnaden edo nobleen ordez/ Nazioarteko harremanak diplomaziaren bidez antolatu zituzten.

Merkataritza: Mediterraneoko merkataritza, Italiako hirietan zuen erdigunea, eta Ekialdearen eta Mendebaldearen artean./ Atlantikoko merkataritza, Ipar itsasoko portuetan, Lisboan eta Sevillan finkatu zen, Portugalen eta Gaztelaren Inperio kolonialak

Erreformaren arrazoiak: Kleroak ospea galtzea/ Elizaren bizioak.

Lutherren erreforma: (Alemanian), Fedeagatik justifikatzea/ Bibliaren interpretazio askea/ Beste printzipio batzuk. Kalbinen erreforma:Genevan. Erreforma anglikanoa: Henrike VIIIa. Inglaterran

Humanismoa: Antzinaro klasikoa erduutzat/ Gizakia munduaren erdigunetzat hartzea. Literatura eta filosofia joeran, erlijio joeran, joera zientifikoa.

 Errenazimentuaren ezaugarriak: Antzinate grekoerromatarra/ Artearen antropozentrismoa/ Arteak natura/ Artisten gizarte-ospea/ Artek mezenasen laguntza